Trong bối cảnh tình hình an ninh châu Âu đang diễn biến phức tạp, đặc biệt là với cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, nhiều quốc gia đang đánh giá lại chính sách an ninh và quốc phòng của mình. Áo, một quốc gia trung lập kể từ năm 1955, cũng không ngoại lệ. Ngoại trưởng Áo, bà Wernerneinl-Reisinger, đã lên tiếng về khả năng Áo gia nhập liên minh quân sự NATO, một động thái mà bà cho rằng cần được xem xét trong bối cảnh hiện tại.
Áo đã duy trì quan điểm trung lập trong nhiều thập kỷ, nhưng kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022, các quan chức Áo đương nhiệm và tiền nhiệm đã nhiều lần bày tỏ quan tâm đến việc đánh giá lại tư cách thành viên tiềm năng của Áo trong NATO. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Welt của Đức, Ngoại trưởng Meinl-Reisinger nhấn mạnh rằng chỉ sự trung lập thôi không thể bảo vệ được Áo. Bà cho rằng Áo cần có năng lực tự vệ mạnh mẽ hơn và quan hệ đối tác an ninh sâu sắc hơn.
Ngoại trưởng Áo cũng bày tỏ sự cởi mở với việc có một cuộc tranh luận công khai về tương lai của chính sách an ninh và quốc phòng của nước này. Mặc dù hiện tại, đa số thành viên quốc hội và dân chúng Áo không ủng hộ việc gia nhập NATO, nhưng bà Meinl-Reisinger tin rằng cuộc tranh luận này có thể mang lại nhiều kết quả tích cực. Việc này cho phép người dân Áo có cái nhìn sâu sắc hơn về các lựa chọn an ninh và quốc phòng của nước mình.
Áo hiện không phải là thành viên của NATO nhưng đã tham gia vào nhiều sứ mệnh hòa bình do Liên minh châu Âu (EU) dẫn đầu và ủng hộ Chính sách an ninh và quốc phòng chung của EU. Theo Ngoại trưởng Meinl-Reisinger, việc trung lập không nên bị hiểu nhầm là thụ động. “Chúng ta không thể ngồi yên và nói rằng nếu chúng ta không làm gì với ai, thì sẽ không ai làm gì với chúng ta. Thế giới đã thay đổi,” bà phát biểu. Điều này cho thấy sự nhận thức về việc cần phải có những điều chỉnh trong chính sách an ninh để phù hợp với tình hình thế giới hiện nay.
Sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, Phần Lan và Thụy Điển đã đưa ra quyết định lịch sử xin gia nhập NATO. Phần Lan trở thành thành viên thứ 31 của NATO vào tháng 4/2023 và Thụy Điển gia nhập liên minh vào tháng 3/2024. Ukraine cũng đã nộp đơn xin gia nhập NATO theo thủ tục nhanh chóng vào tháng 9/2022. Tuy nhiên, triển vọng NATO kết nạp Ukraine hiện vẫn còn rất mờ nhạt. Việc các quốc gia láng giềng và trong khu vực xem xét lại hoặc thực hiện các bước gia nhập NATO cho thấy một sự thay đổi lớn trong cấu trúc an ninh châu Âu.
Trong bối cảnh này, việc Ngoại trưởng Áo kêu gọi một cuộc tranh luận về tương lai của chính sách an ninh và quốc phòng của nước này là một bước đi quan trọng. Nó không chỉ giúp nâng cao nhận thức của công chúng về các vấn đề an ninh mà còn mở ra khả năng cho những thay đổi chính sách trong tương lai. Dù Áo có quyết định gia nhập NATO hay không, việc đánh giá và thảo luận về các lựa chọn an ninh sẽ giúp nước này định hình tốt hơn vai trò của mình trong cấu trúc an ninh châu Âu đang thay đổi.