Nền kinh tế toàn cầu hiện đang trải qua một giai đoạn bất ổn chưa từng có, chủ yếu do chính sách thuế quan của Mỹ gây ra. Kể từ khi ông Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai của mình, thế giới đã chứng kiến những đe dọa về thuế quan mạnh tay đối với các quốc gia trên toàn cầu. Trung Quốc là mục tiêu lớn nhất trong chính sách này, cùng với các nước khác bị nghi ngờ là trung chuyển hàng hóa Trung Quốc trước khi xuất khẩu sang Mỹ. Mức thuế quan áp đặt lên Trung Quốc và các nước liên quan là rất cao.
Trước những áp lực từ trong nước, ông Trump đã phải hoãn áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc để tiến hành đàm phán tại Geneva. Tuy nhiên, sự bất ổn trong chính sách kinh tế của Mỹ đã khiến các nhà đầu tư đánh giá lại Mỹ như một điểm đến an toàn cho vốn đầu tư. Dòng vốn đầu tư toàn cầu đã trải qua những thay đổi đáng kể do chính sách thuế quan của Mỹ và xung đột địa chính trị trên toàn cầu.
Với nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào yếu tố bên ngoài cả về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và xuất khẩu, Việt Nam cần có những biện pháp ứng phó với các tác động tiêu cực từ bên ngoài. Mức thuế quan mà ông Trump tuyên bố đối với Việt Nam được xem là tương đối thuận lợi so với các nước châu Á khác, nhưng vẫn cần phải chờ đợi và chuẩn bị cho những rủi ro tiềm ẩn.
Các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động xây dựng các chiến lược để giảm thiểu rủi ro, ngay cả khi phải đối mặt với chi phí cao hơn. Chẳng hạn, để giảm thiểu rủi ro liên quan đến nguồn gốc xuất xứ, các doanh nghiệp trong ngành dệt may Việt Nam có thể chủ động tìm kiếm nguồn nguyên liệu mới, dù chi phí có thể cao hơn.
Tăng trưởng kinh tế toàn cầu dự kiến sẽ điều chỉnh theo hướng thu hẹp. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2025 sẽ chỉ đạt 2,9%, giảm so với mức 3,3% của năm 2024. Khả năng nền kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái đang ngày càng tăng cao.
Trong bối cảnh này, việc theo dõi sát sao các diễn biến kinh tế toàn cầu và xây dựng các kế hoạch ứng phó linh hoạt là rất quan trọng. Các quốc gia, trong đó có Việt Nam, cần tăng cường năng lực tự chủ và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, cũng như nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.