Thị trường chứng khoán đóng vai trò là một kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế, và để đảm bảo hoạt động hiệu quả của kênh này, việc thiết kế chính sách thuế cần được thực hiện một cách thực chất và cải cách. Điều này không chỉ giúp phù hợp với năng lực thực thi mà còn góp phần củng cố nội lực cho sự phát triển bền vững. Gần đây, đề xuất về việc thu thuế ngay với cổ phiếu thưởng và cổ tức bằng cổ phiếu đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng đầu tư và các chuyên gia tài chính.
Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh Chính phủ đang nỗ lực thu hút dòng vốn cá nhân vào thị trường chứng khoán, việc áp dụng thuế ngay khi nhận cổ phiếu thưởng có thể tạo ra tâm lý e ngại đối với nhà đầu tư. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của thị trường chứng khoán. Do đó, đề xuất này cần được xem xét và đánh giá lại một cách cẩn thận.
Ông Nguyễn An Huy, cố vấn tài chính cấp cao tại FIDT, chia sẻ quan điểm rằng chính sách thuế chứng khoán hiện hành của Việt Nam đã tiệm cận thông lệ quốc tế nhưng vẫn còn tồn tại sự bất cập khi so sánh với các loại tài sản khác như bất động sản. Ông đưa ra ví dụ về thuế thừa kế, trong đó cổ phiếu thừa kế phải chịu mức thuế 10%, trong khi tài sản bất động sản thừa kế giữa các thành viên gia đình trực hệ được miễn hoàn toàn thuế thu nhập cá nhân.
Chuyên gia này nhấn mạnh rằng nếu mục tiêu là xây dựng thị trường vốn mạnh, nơi người dân có thể đầu tư bền vững, thì chính sách thuế cần đảm bảo tính công bằng và nhất quán. Ông cũng dẫn chứng về chính sách thuế tại Singapore, nơi không áp dụng thuế lãi vốn đối với các giao dịch chứng khoán và đã bãi bỏ thuế thừa kế từ năm 2008, tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi cho nhà đầu tư.
Đối với Việt Nam, ông Huy cho rằng hiện tại chưa cần có cơ chế quá ưu đãi với thị trường chứng khoán, chỉ cần đảm bảo tương đối công bằng khi so sánh với bất động sản là hợp lý. Một số đề xuất khác cũng được đưa ra, chẳng hạn như cho phép nhà đầu tư chọn giữa cách tính 0,1% trên giá trị bán hoặc 20% trên phần lãi ròng. Điều quan trọng là phát triển thị trường chứng khoán cần đi theo lộ trình có chiều sâu, không thể đốt cháy giai đoạn.
Chính phủ đang xem xét các ý kiến về mức giảm trừ gia cảnh, thuế thu nhập bán chứng khoán, bất động sản trong dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân. Việc hoàn thiện chính sách thuế sẽ góp phần quan trọng vào việc tạo môi trường đầu tư thông thoáng, hấp dẫn và bền vững cho thị trường chứng khoán Việt Nam.