Hà Nội đang đẩy mạnh quá trình chuyển đổi phương thức sản xuất nông nghiệp từ tự phát sang sản xuất theo chuỗi giá trị, với đầu vào và đầu ra rõ ràng, cùng với hợp đồng cụ thể. Thay vì tự bán sản phẩm thông qua thương lái, nhiều hộ nông dân đang áp dụng phương pháp canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP và có sự hợp tác với doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra ổn định.
Tại xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, hàng trăm hộ nông dân đã áp dụng mô hình sản xuất lúa chất lượng cao theo tiêu chuẩn VietGAP, với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Trung tâm Khuyến nông. Các giống lúa chất lượng cao như Bắc thơm số 7, Đài thơm 8, và nếp cái hoa vàng đang trở thành nguồn nguyên liệu ổn định cho các bếp ăn tập thể và trường học tại Thủ đô.
Ông Đỗ Văn Kiên, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Tam Hưng, cho biết: “Chúng tôi duy trì 250 ha nếp cái hoa vàng và gần 500 ha các giống lúa chất lượng khác. Mỗi năm, chúng tôi cung cấp khoảng 700 tấn gạo. Từ khi liên kết với doanh nghiệp, bà con yên tâm làm theo quy trình, không còn cảnh được mùa mất giá như trước”.
Tương tự, tại phường Tùng Thiện, hợp tác xã Phúc Lâm đang mở hướng mới với cây dược liệu. Trên diện tích 3 ha, năng suất đạt 8,5 tấn/ha, sau chế biến thu về 1,2 tấn dược liệu khô. Trừ chi phí, lợi nhuận khoảng 225 triệu đồng/ha mỗi vụ.
Tuy nhiên, nhiều mô hình liên kết vẫn dừng lại ở thí điểm, chưa có sự lan tỏa. Một phần vì thiếu quy hoạch vùng sản xuất đủ lớn, phần khác đến từ sự đứt gãy hợp đồng khi giá thị trường tăng, nông dân phá hợp đồng, bán tự do.
Để phát triển mô hình chuỗi giá trị, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương cho biết: “Trong thời gian tới, các mô hình liên kết hiệu quả sẽ được lựa chọn, đánh giá và nhân rộng theo hướng chính quy, bài bản. Không thể phát triển chuỗi nếu vùng nguyên liệu phân mảnh, sản xuất không đồng đều. Chúng tôi sẽ phối hợp các quận, huyện quy hoạch lại vùng trồng, mở rộng diện tích đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và VietGAP, tiến tới đủ sản lượng cho xuất khẩu”.
Với hướng đi mới này, Hà Nội hy vọng sẽ xây dựng được các chuỗi giá trị nông sản bền vững, giúp nông dân ổn định sản xuất và tăng thu nhập. Đồng thời, việc áp dụng tiêu chuẩn VietGAP và quy hoạch vùng sản xuất cũng sẽ góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của thị trường và xuất khẩu.