Làn sóng sa thải hàng loạt trong ngành công nghệ gần đây đã gây ra một tác động đáng kể đến hàng ngàn kỹ sư phần mềm, khiến họ mất việc làm. Tuy nhiên, các chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng nguyên nhân của tình trạng này không hoàn toàn do sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI). Marc Kriguer, một kỹ sư phần mềm giàu kinh nghiệm với 28 năm làm việc, chia sẻ rằng ông đã trải qua 4 lần bị sa thải nhưng khẳng định rằng AI không phải là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.
Marc Kriguer cho rằng nguyên nhân sâu xa của các đợt sa thải hàng loạt là do các công ty trong ngành công nghệ đã tuyển dụng quá nhanh và quá nhiều nhân viên, dẫn đến chi phí vận hành vượt quá doanh thu. Ông cũng chỉ ra rằng kỹ sư phần mềm thường là những người bị nhắm đến khi các công ty cần cắt giảm chi phí do mức lương cao của họ. Khi cần giảm chi phí, các kỹ sư phần mềm thường là mục tiêu đầu tiên bị sa thải.
Dylan Serota, CEO của nền tảng tuyển dụng Terminal, đưa ra một quan điểm khác về vấn đề này. Ông cho rằng AI không thay thế kỹ sư phần mềm mà đang làm thay đổi bản chất công việc của họ. Các CTO trong ngành đều đồng thuận rằng AI giúp tăng năng suất lao động nhưng vẫn cần con người để xử lý các vấn đề phức tạp, sáng tạo và mang tính chiến lược. Điều này cho thấy rằng AI không phải là một sự thay thế mà là một công cụ hỗ trợ cho kỹ sư phần mềm.
Tuy nhiên, AI đã góp phần không nhỏ vào làn sóng sa thải hàng loạt tại nhiều tập đoàn công nghệ lớn. Ví dụ, Microsoft đã công bố kế hoạch cắt giảm khoảng 9.000 nhân viên vào năm 2025 trong quá trình tái cấu trúc để tăng cường đầu tư vào AI. Tương tự, IBM cũng sa thải khoảng 8.000 nhân sự, chủ yếu thuộc bộ phận nhân sự, vốn được thay thế bằng các hệ thống AI tự động hóa quá trình tuyển dụng và quản lý nhân viên.
Các chuyên gia cho rằng AI không phải là “kẻ thù” của kỹ sư phần mềm. Daron Acemoglu, nhà kinh tế học tại MIT, cho rằng AI hiện tại chỉ ảnh hưởng đến khoảng 5% công việc và chưa đủ khả năng thay thế hoàn toàn con người. Ông cảnh báo rằng việc quá kỳ vọng vào AI có thể dẫn đến sai lầm chiến lược và kêu gọi phát triển AI theo hướng hợp tác với con người, thay vì thay thế họ.
Marc Kriguer cũng đồng quan điểm rằng AI chưa thể thay thế con người, ngay cả trong việc viết mã nguồn. Ông nhận định rằng nhiều công việc hiện nay yêu cầu kinh nghiệm với AI nhưng ông không cảm thấy bị loại khỏi thị trường lao động. Dù đã mất việc nhiều lần, Marc Kriguer chưa bao giờ thất nghiệp quá 5 tháng. Hiện tại, ông đã nộp đơn cho khoảng 40 công ty và tham gia phỏng vấn tại 15 nơi. Ông nhận định rằng thị trường vẫn còn cơ hội cho kỹ sư phần mềm và họ sẽ cần thích nghi với vai trò mới, kết hợp tư duy hệ thống, sáng tạo và khả năng làm việc cùng AI.
Tóm lại, làn sóng sa thải hàng loạt trong ngành công nghệ không hoàn toàn do AI gây ra. Các chuyên gia và những người trong ngành cho rằng nguyên nhân sâu xa là do các công ty tuyển dụng quá nhanh và quá nhiều, dẫn đến chi phí vận hành cao. AI không phải là một sự thay thế cho kỹ sư phần mềm mà là một công cụ hỗ trợ giúp tăng năng suất lao động. Kỹ sư phần mềm sẽ cần thích nghi với vai trò mới, làm việc cùng AI để tạo ra giá trị mới cho các tổ chức và doanh nghiệp.