Nghệ nhân ẩm thực Phạm Thị Ánh Tuyết được biết tới như một “đại sứ” ẩm thực luôn miệt mài mang ẩm thực truyền thống Việt ra quốc tế.
Từng nấu ăn cho 21 nguyên thủ quốc gia tại Hội nghị APEC Đà Nẵng 2017, bà hoàn toàn tự tin về cái “tầm” của ẩm thực Việt Nam.
“Ẩm thực Việt Nam xứng đáng có sao Michelin lâu rồi”
PV: Là người nhiều năm đưa ẩm thực Việt Nam ra quốc tế, bà nhận định ẩm thực Việt Nam đang ở đâu trên bản đồ ẩm thực thế giới?
Nghệ nhân Ánh Tuyết: Ẩm thực Việt Nam có rất nhiều cơ hội nhưng chúng ta chưa biết nắm bắt cơ hội ấy để quảng bá và xây dựng thương hiệu. Nhiều quốc gia trên thế giới đã làm “marketing” ẩm thực rất giỏi, ví dụ như Hàn Quốc chỉ là món rau dưa thôi, nhưng họ nâng tầm thành thương hiệu. Còn ẩm thực Việt Nam chưa có chiến lược quảng bá và phát triển rõ ràng.
PV: Nhắc đến Việt Nam là người ta hay nghĩ tới món ăn giá rẻ. Liệu đó có phải lý do mà ẩm thực Việt dù được khen nhưng vẫn chưa định vị được vị trí riêng?
Nghệ nhân Ánh Tuyết: Tôi từng phục vụ bữa ăn cho các nguyên thủ các quốc gia tại APEC. 21 nền văn hóa khác nhau, 21 vị nguyên thủ đã ăn hết phần ăn, không một ai để thừa lại. Nếu không thấy ngon, người ta đã không ăn. Tôi có chọn sơn hào hải vị gì đâu, nhưng tôi vẫn có một bàn ăn cao cấp đó thôi, nấu ăn cho nguyên thủ quốc gia là cao cấp nhất còn gì.
PV: Nhiều người cho rằng, món ăn Việt Nam mà chế biến đúng theo truyền thống sẽ khó “quốc tế hóa”, cần phải có sự điều chỉnh nhất định. Bà nghĩ như thế nào?
Nghệ nhân Ánh Tuyết: Lần đầu tiên tôi mang món ăn đi quốc tế, tôi chẳng cần cải biến gì, chỉ mang đúng những vị truyền thống của Việt Nam. Việt Nam phải có bề dày văn hóa như thế nào mới có được những món ăn đó. Đó là một tầm cao.
Những đầu bếp có kinh nghiệm, bí quyết chế biến, thì chỉ là món đơn giản cũng có thể đạt được tầm cao. Khi tôi lên thực đơn cho các nguyên thủ APEC, người ta cũng hỏi tôi sao không đưa nguyên liệu cao cấp vào cho sang trọng, ví dụ như tôm hùm. Nhưng nguyên thủ quốc gia làm gì có món sơn hào hải vị nào chưa từng nếm qua, cho nên họ thích những món ăn đơn giản của người Việt. Đó là cái tài của người đầu bếp. Ẩm thực thượng hạng thực ra xuất phát điểm là những món ăn đời thường, nhưng khác biệt, và người ta rất thích. Đó mới là ẩm thực tầm Michelin.
PV: Nói về ẩm thực tầm Michelin, thì gần đây giới ẩm thực có nhắc nhiều đến sự kiện Michelin Guide đã chính thức vào Việt Nam. Bà nghĩ ẩm thực Việt có khả năng đạt sao Michelin không ạ?
Nghệ nhân Ánh Tuyết: Tôi nghĩ ẩm thực Việt Nam xứng đáng có sao Michelin lâu rồi nhưng chưa có cơ hội. Nhiều nhà hàng ở Việt Nam có những món ăn truyền thống rất tuyệt vời, giữ được hồn của món ăn, vị rất thanh, nhẹ nhàng mà lại ấn tượng. Đó chính là đỉnh cao ẩm thực. Vậy nên, việc Michelin Guide xuất hiện ở Việt Nam, phải nói đó là một cơ hội lớn cho ẩm thực được nâng tầm và có vị thế xứng đáng.
Không phải cứ ngồi vào bàn ghế mạ vàng là có sao Michelin
PV: Michelin thường chú trọng ẩm thực cao cấp, có nhiều tiêu chí. Liệu theo bà, Việt Nam đã chuẩn bị đủ để qua các cuộc sát hạch tầm Michelin chưa?
Nghệ nhân Ánh Tuyết: Gần đây, tôi đi dự lễ công bố Michelin Guide tới Việt Nam, thì họ có nói, chỉ tiêu đầu tiên để có sao Michelin là chất lượng ẩm thực, rồi mới tới tiêu chí trang trí, phục vụ…. Không phải cứ ngồi vào bàn ghế mạ vàng là có sao Michelin. Đó phải là những gì tinh túy nhất, hài hòa nhất.
PV: Sun Group, hiện là doanh nghiệp được chọn làm đối tác điểm đến của Michelin và cũng đã có nhiều hoạt động để phát huy giá trị ẩm thực Việt. Bà đánh giá như thế nào về sự tham gia của những doanh nghiệp như vậy trong việc thúc đẩy nâng tầm ẩm thực Việt Nam hiện nay?
Nghệ nhân Ánh Tuyết: Tôi có cơ hội hướng dẫn, tư vấn ẩm thực cho các sản phẩm du lịch ở nhiều tập đoàn lớn, tôi thấy chính các doanh nghiệp đã tạo cơ hội để quảng bá ẩm thực Việt Nam hiệu quả nhất đến khách nước ngoài.
Bình thường nghệ nhân như chúng tôi, một năm thì nhiều lắm có một vài cơ hội giới thiệu món ăn tới khách quốc tế. Như vậy phải mất thời gian rất dài mới có thể lan tỏa sự tinh túy của ẩm thực Việt tới quốc tế. Nhưng một sự kiện doanh nghiệp tổ chức, chỉ thông qua một bữa ăn là có thể quảng bá ẩm thực Việt tới hơn 30 nước rồi.
PV: Theo bà, việc những doanh nghiệp du lịch chú trọng nâng tầm chất lượng và đưa món ăn Việt vào phục vụ tại các khách sạn hạng sang có ý nghĩa như thế nào với ẩm thực Việt?
Nghệ nhân Ánh Tuyết: Nhiều doanh nghiệp họ rất quan tâm tới sự tinh tế của ẩm thực. Điển hình như các lãnh đạo của Tập đoàn Sun Group luôn đề cao câu chuyện nâng ẩm thực Việt Nam lên một tầm cao mới, nhưng các món ăn phải thật sự chuẩn vị truyền thống. Ở các khách sạn, khách nước ngoài lựa chọn ăn buffet nhiều nhất, nên ý tưởng kiến tạo Góc bếp Việt của Sun Group là cơ hội rất tốt để ẩm thực tới với khách quốc tế nhiều hơn.
PV: Với sự kiện Michelin Guide vào Việt Nam, bà có kỳ vọng đây sẽ là một “cú hích” cho ẩm thực Việt không?
Nghệ nhân Ánh Tuyết: Tôi kỳ vọng sự kiện Michelin Guide vào Việt Nam sẽ tạo ra bước ngoặt mới cho ẩm thực Việt. Sự đánh giá này rất là công tâm. Nhưng tôi nghĩ ẩm thực Việt mà có sao Michelin không phải khó. Rõ ràng ẩm thực là một trong những yếu tố lôi kéo, thu hút khách du lịch quay trở lại hiệu quả nhất. Con tôi vẫn bảo sang Thái để ăn, thưởng thức ẩm thực bên đó. Nghĩa là vì ẩm thực, họ đến Thái Lan, rồi họ sẽ ở lại du lịch, du lịch thêm phát triển. Như vậy mới là phát triển du lịch bền vững và chắc chắn.
PV: Xin cảm ơn bà.