Chuyển đổi số y tế – Thách thức lớn cho bệnh viện chuyên sâu

Trong khuôn khổ Diễn đàn Y tế Việt Nam 2025, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chỉ ra những thách thức lớn trong việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị y khoa. Theo ông, các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì càng đối mặt với khó khăn và chậm chạp trong chuyển đổi số y tế.

Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy và con người

Giáo sư, Tiến sĩ Lê Hữu Song nhận định rằng nền tảng công nghệ và cơ sở hạ tầng là thách thức đầu tiên trong chuyển đổi số y tế. Thực tế, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự được chuẩn hóa. Dữ liệu y tế có thể lớn nhưng chưa được khai thác hiệu quả do không thống nhất và chưa chuẩn hóa.

Yếu tố quyết định và cũng là thách thức lớn nhất là con người, với sự e ngại thay đổi. Việc áp dụng bệnh án điện tử đòi hỏi quy trình từ chuyên môn đến quản lý phải được xây dựng chuẩn. Tuy nhiên, không phải đơn vị nào hay cá nhân nào cũng sẵn sàng cho sự thay đổi này.

Bệnh viện lớn chậm chuyển đổi số

Hồ sơ bệnh án điện tử là điểm cốt lõi trong chuyển đổi số y tế. Tuy nhiên, đến nay chỉ có 270 cơ sở thực hiện xong việc này, trong số này không nhiều bệnh viện hạng đặc biệt hoặc cấp chuyên sâu.

Giáo sư, Tiến sĩ Lê Hữu Song cho rằng các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì lại càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế. Mấu chốt vấn đề là thay đổi tư duy, trong khi thay đổi thói quen ở đơn vị càng lớn thì càng khó khăn.

Bệnh viện có hàng chục nghìn quy trình chuyên môn khác nhau. Văn bản giấy không kết nối với nhau, muốn chuyển đổi số, sử dụng AI, các đơn vị từ lâm sàng, cận lâm sàng đến dược, trang thiết bị, kiểm soát nhiễm khuẩn… phải kết nối.

Chi phí đầu tư lớn

Các chuyên gia tính toán rằng trung bình mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần đầu tư hơn 10 tỷ đồng để triển khai bệnh án điện tử. Với các bệnh viện quy mô lớn, số tiền đầu tư còn lớn hơn rất nhiều.

Trước đó, Bộ Y tế yêu cầu đơn vị chuyên môn xây dựng quy định kết cấu chi phí ứng dụng công nghệ thông tin trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cần hoàn thành trong tháng 6, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể.

Việc chuyển đổi số y tế đòi hỏi sự đầu tư và thay đổi toàn diện từ cơ sở hạ tầng, công nghệ, đến tư duy và con người. Các bệnh viện chuyên sâu cần phải nỗ lực và quyết tâm hơn nữa để không bị tụt lùi trong quá trình chuyển đổi số y tế.

Công nghệ đang cách mạng hóa ngành y tế trên toàn cầu, và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Tuy nhiên, để tận dụng được hết tiềm năng của công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), ngành y tế Việt Nam vẫn còn phải vượt qua nhiều thách thức.

GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những khó khăn và hướng đi trong quá trình chuyển đổi số y tế tại Việt Nam. Theo ông, có ba thách thức chính cần phải vượt qua. Thứ nhất, hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ cần được chuẩn hóa để ứng dụng AI và Dữ liệu lớn một cách hiệu quả.

Thách thức thứ hai nằm ở chất lượng dữ liệu. Dữ liệu y tế có thể rất lớn, nhưng liệu chúng có phải là “dữ liệu sạch”, “dữ liệu sống” và có giá trị hay không? Điều này đòi hỏi sự đầu tư và chuẩn hóa trong việc thu thập, quản lý và phân tích dữ liệu.

Thách thức thứ ba và cũng là yếu tố quyết định là con người. Sự thay đổi thói quen và cách làm việc của con người luôn gặp phải sự kháng cự. Ứng dụng AI và Dữ liệu lớn trong y tế đòi hỏi sự thay đổi về tư duy và cách làm việc của các chuyên gia y tế.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang được triển khai. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song thừa nhận rằng bệnh viện đang ở giai đoạn “bệnh án máy tính hóa” chứ chưa phải “bệnh án điện tử” đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế.

Trong bối cảnh đó, hợp tác trong nước và quốc tế đóng vai trò rất quan trọng. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng hợp tác là điều kiện bắt buộc cho sự phát triển của ngành y tế Việt Nam. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đang tích cực hợp tác với các đối tác quốc tế và cũng đánh giá cao vai trò của các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ có thể đóng góp kiến thức và kinh nghiệm quý giá cho sự phát triển của ngành y tế trong nước.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình mà còn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước. Với sự hợp tác và nỗ lực không ngừng, ngành y tế Việt Nam có thể tận dụng được hết tiềm năng của công nghệ để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người dân.