Biến đổi khí hậu đang ngày càng gia tăng và đang trở thành mối đe dọa lớn đối với hệ thống thực phẩm toàn cầu. Các hiện tượng thời tiết cực đoan không chỉ ảnh hưởng đến sản lượng nông nghiệp mà còn dẫn đến sự gia tăng đột biến giá thực phẩm, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho nền kinh tế và đời sống người dân ở nhiều quốc gia.

Một nghiên cứu mới từ tổ chức nghiên cứu Barcelona Supercomputing Center cho thấy những biến đổi thời tiết này đã làm tăng giá nhiều loại thực phẩm trong thời gian ngắn. Ví dụ, giá dầu olive ở châu Âu đã tăng 50% trong năm qua do hạn hán kéo dài ở miền Nam Tây Ban Nha. Tại Ấn Độ, giá hành củ đã tăng 89% trong tháng 5/2024 do đợt nắng nóng khắc nghiệt. Tại Nhật Bản, giá gạo đã tăng 48% vào tháng 9/2024 sau đợt nắng nóng vào tháng 8. Ở hai bang California và Arizona của Mỹ, giá rau củ đã tăng 80% vào tháng 11/2022 do hạn hán.

Những biến động này không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn làm gia tăng áp lực lạm phát tại các nền kinh tế, đặc biệt là ở những nước có mức độ phụ thuộc lớn vào nhập khẩu thực phẩm. Theo chuyên gia Maximilian Kotz của Barcelona Supercomputing Center, trưởng nhóm tác giả của nghiên cứu trên, nhiều hiện tượng thời tiết bất lợi dẫn tới những đợt tăng giá thực phẩm này là “hoàn toàn chưa từng có tiền lệ từ góc độ lịch sử”. Nhiệt độ đã “vượt xa khỏi phạm vi mà chúng ta có thể kỳ vọng trong hình thái khí hậu ổn định không có các hành vi gây ô nhiễm của con người”, ông Kotz nhấn mạnh.

“Chúng ta biết rằng các hiện tượng thời tiết cực đoan đang trở nên dữ dội và thường xuyên hơn so với 30-40 năm trước. Chúng tôi dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục chừng nào lượng khí thải nhà kính còn tiếp tục tăng”, ông Kotz cho biết. Nếu hệ thống thực phẩm toàn cầu “tiếp tục phản ứng theo cách mà chúng ta đã thấy gần đây, thì điều tương tự sẽ còn xảy ra với giá thực phẩm, thậm chí có thể theo những cách cực đoan hơn và khó lường hơn”, ông Kotz nhận định với tờ báo Financial Times.

Nghiên cứu kết luận rằng sự leo thang của giá thực phẩm có thể lan tỏa từ các khu vực riêng lẻ ra phạm vi toàn cầu thông qua thương mại. Ví dụ, giá chocolate đã tăng vọt ở Anh sau khi giá cacao tăng gấp ba lần do hạn hán và nắng nóng khắc nghiệt ở Ghana và Bờ Biển Ngà. https://www-financialtimes-com.translate.goog/content/thanh-pho-warn-against-more-food-price-shocks-as-climate-crises-deepens/nghi-vien-chau-au-cat-diem-chinh-thuc-thi-tuyen-nghi-sinh-chung-kuc-a45113.925.1336223665-1671103662-1983917065/

Hoạt động đầu cơ thị trường và “chính sách sai lầm” thường cũng làm trầm trọng thêm tác động của việc tăng giá thực phẩm liên quan đến biến đổi khí hậu – theo chuyên gia Raj Patel thuộc Đại học Texas trong một cuộc trao đổi với Financial Times. Chẳng hạn, khi thời tiết nóng bức ở Nga gây ra các vụ cháy rừng khiến giá lúa mì tăng vọt vào năm 2010, Moscow đã áp đặt lệnh cấm vận xuất khẩu lúa mì, “đẩy giá lúa mì toàn cầu lên cao ngất ngưởng” – ông Patel lưu ý. Thực tế này góp phần gây ra các cuộc bạo loạn bánh mì ở những nơi xa xôi như Mozambique.

Đồng tác giả báo cáo trên, bà Anne Taylor, Giám đốc điều hành của tổ chức Food Foundation trụ sở tại Anh, cho rằng các quốc gia như Anh, vốn phụ thuộc nhiều vào hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt dễ bị tổn thương trước các cú sốc khí hậu ở nước ngoài.

Nghiên cứu cũng đặt ra một số câu hỏi cho các ngân hàng trung ương, khi giá thực phẩm tăng cao đe dọa nỗ lực kiểm soát lạm phát chung, nhất là ở các nền kinh tế mới nổi – nơi thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn hơn trong rổ hàng hóa tiêu dùng. “Nhiệt độ cao bất thường ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ lạm phát nói chung và động lực chính là sự tăng giá thực phẩm”, ông Kotz nói.

Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) cho biết tốc độ lạm phát ở nước này trong tháng 6 là 3,6%, cao nhất 18 tháng, một phần do giá lương thực tăng. https://www-financialtimes-com.translate.goog/markets/currencies/sterling-treads-water-ahead-of-uk-inflat-data/ngan-hang-trung-uong-anh-boe-cong-bo-so-lieu-lam-phat-giai-thac-cua-nhu-nominal-co-v1e4dccc9-7e6a-40dd-81ab-c393dd106dd14d9.Ngdnmohorland@2ymmo1341.Nominalvalue

Biến đổi khí hậu và sóng nhiệt đang trở thành những thách thức nghiêm trọng đối với khả năng chịu đựng của con người. Mới đây, người dân tại Hà Nội và các tỉnh thành khác ở đồng bằng Bắc Bộ đã trải qua một đợt sóng nhiệt nghiêm trọng vào đầu hè năm 2025, với nhiệt độ cao nhất lên đến trên 40 độ C và độ ẩm từ 40-45%. Cảnh tượng đường phố vắng vẻ, người giao hàng, bán hàng rong, bảo vệ… tìm bóng cây ven đường để núp tạm đã trở nên quen thuộc. Những giọt mồ hôi chưa kịp rơi đã bốc hơi trên chiếc áo chống nắng khô giòn.

Sóng nhiệt không chỉ xảy ra ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Giáo sư Phan Văn Tân, chuyên gia hàng đầu về khí tượng, khí hậu của Việt Nam, cho rằng sóng nhiệt là một hệ quả của biến đổi khí hậu. Nếu nhìn lại cả năm thập kỷ, những ngày nắng nóng trong mùa hè đã gia tăng theo thời gian ở hầu hết các vùng trên Việt Nam.

Sóng nhiệt không chỉ là một hiện tượng thời tiết cực đoan đơn lẻ mà còn gắn với hạn hán thành một cặp bài trùng – hiện tượng thiên tai phức hợp. Hệ quả của sự kết hợp này là làm khuếch đại độ khốc liệt của sóng nhiệt lên. Tác động của sóng nhiệt lên con người cũng rất nghiêm trọng. Sóng nhiệt và phơi nhiễm nhiệt gần như là một trong những hiện tượng sức khỏe đáng lo ngại nhất toàn cầu trong thế kỷ 21.

TS. Trần Nữ Quý Linh, nhà khoa học nghiên cứu về sự ảnh hưởng của sóng nhiệt và các hiện tượng thời tiết cực đoan lên sức khỏe con người, cho rằng sóng nhiệt có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, từ đau đầu, chóng mặt, mất nước đến tử vong. Nhóm người dễ bị tổn thương nhất bao gồm trẻ em, người già, những người có bệnh mãn tính hoặc công nhân, nông dân lao động ngoài trời.

Nghiên cứu cho thấy sóng nhiệt làm tăng đáng kể số ca nhập viện do nhiều nguyên nhân và do bệnh truyền nhiễm. Thích ứng với sóng nhiệt ngày một khốc liệt là một thách thức lớn đối với các nhóm dễ bị tổn thương. TS. Trần Nữ Quý Linh cho rằng cần phải nâng cao nhận thức về mối quan tâm của người dân với nhiệt, với sức khỏe. Đồng thời, cần có những giải pháp có mức chi phí thấp nhất, dễ áp dụng nhất và nhanh nhất, như thay đổi khả năng tự thích ứng của cá nhân, phân biệt được những dấu hiệu cảnh báo đầu tiên về sức khỏe.

Các chuyên gia kêu gọi các chính phủ quan tâm hơn nữa đến chính sách thích ứng với sóng nhiệt đa dạng hơn cả ở đô thị và nông thôn, được thiết kế phù hợp với các nhóm yếu thế hơn và tạo ra những không gian công cộng nhiều cây xanh, mặt nước, nhiều bóng râm, thoáng khí, bổ sung các phương tiện làm mát như quạt, điều hòa nhiệt độ…

Có một bản tóm tắt về điều kiện thời tiết từ hôm nay. Tổng chi tiết là 9 điều kiện thời trước đợt nắng mốc ngày

< a > Phân tích về a lot các nghiên cứu trong thời tiết và sử điều tiết bạ đây

Mưa lớn đã gây ra lũ lụt và sạt lở đất nghiêm trọng tại miền bắc Pakistan, làm gián đoạn giao thông trên một tuyến đường cao tốc quan trọng gần huyện Chilas. Sự cố này đã khiến hơn 200 du khách địa phương bị mắc kẹt, trong khi một số phương tiện bị chôn vùi dưới đống đổ nát.

Lực lượng cứu hộ đã huy động máy móc hạng nặng để tìm kiếm người mất tích và trực thăng quân đội đã được triển khai để sơ tán người dân, bao gồm nhiều phụ nữ và trẻ em. Công việc cứu hộ đang được tiến hành tích cực để giúp đỡ những người bị ảnh hưởng.

Trước đó, Cơ quan Quản lý thảm họa quốc gia Pakistan đã ban hành cảnh báo lũ lụt, khuyến cáo người dân tránh đến các khu vực miền bắc do nguy cơ sạt lở đất cao. Cảnh báo này đã được đưa ra để đảm bảo an toàn cho người dân và giảm thiểu thiệt hại.

Đầu tháng này, nhà chức trách cũng đã cảnh báo về nguy cơ xảy ra thời tiết khắc nghiệt tương tự như trận lũ lụt năm 2022, khiến 1/3 đất nước bị nhấn chìm và gây ra 1.737 người thiệt mạng. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các biện pháp phòng ngừa và chuẩn bị để đối phó với các tình huống khẩn cấp.

Tính từ ngày 26/6 đến nay, lượng mưa cao bất thường tại Pakistan đã khiến ít nhất 225 người thiệt mạng và hơn 500 người khác bị thương. Các chuyên gia nhận định biến đổi khí hậu đang làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan trong khu vực, và do đó, cần phải có các biện pháp dài hạn để ứng phó với tình hình.

Ngoài ra, người dân cần được cung cấp thông tin chính xác và kịp thời về các tình hình thời tiết và thảm họa tự nhiên, để họ có thể chủ động phòng ngừa và giảm thiểu thiệt hại. Việc triển khai các biện pháp cứu hộ và hỗ trợ cũng cần được thực hiện một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế vừa tổ chức thành công Hội thảo quốc tế Công nghệ và Quản lý Xanh (IFGTM) lần thứ 15, năm 2025. Sự kiện này đã quy tụ các nhà khoa học, hoạch định chính sách và quản lý từ nhiều quốc gia để thảo luận và chia sẻ các nghiên cứu mới nhất về bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.

Với chủ đề “Các giải pháp quản lý và công nghệ xanh hướng tới phát triển bền vững và phát thải ròng bằng 0”, hội thảo IFGTM 2025 đã trở thành diễn đàn quan trọng để các chuyên gia và nhà nghiên cứu trao đổi ý tưởng và kinh nghiệm. Hội thảo được tổ chức thành 1 phiên toàn thể và 3 phiên chuyên đề, với hơn 24 báo cáo khoa học được trình bày. Trong đó, phiên toàn thể có sự tham gia của các diễn giả mời là các giáo sư hàng đầu từ Nhật Bản, Singapore và Việt Nam.

Bên cạnh các báo cáo khoa học, hội thảo còn có 27 báo cáo treo (poster), đa số là của các nhà nghiên cứu trẻ và nghiên cứu sinh. PGS.TS Võ Thanh Tùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, cho biết chủ đề của IFGTM 2025 phản ánh xu hướng toàn cầu về chuyển đổi xanh và nỗ lực đạt đến phát thải ròng khí nhà kính bằng không (Net-Zero).

Các báo cáo trình bày tại hội thảo tập trung vào các nhóm nội dung chính, bao gồm: Các giải pháp công nghệ xanh trong kiểm soát ô nhiễm; Các công cụ và giải pháp tiên tiến cho quản lý tài nguyên và môi trường; Năng lượng và biến đổi khí hậu; Kết nối học thuật – doanh nghiệp – cộng đồng trong tiến trình đạt mục tiêu Net-Zero.

Các báo cáo có chất lượng sẽ trải qua quá trình bình duyệt để công bố trên Kỷ yếu thuộc hệ thống của Nhà xuất bản Trans Tech Publications và trên các tạp chí khoa học uy tín như: Khoa học Đại học Huế: Khoa học Tự nhiên, Khoa học và Công nghệ Trường Đại học Khoa học.

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, trực tiếp là Khoa Môi trường, là thành viên tích cực của mạng lưới CGTMR từ những ngày đầu thành lập và đã từng đăng cai tổ chức thành công IFGTM 2015. Đào tạo, nghiên cứu và hợp tác quốc tế về môi trường là một trong các thế mạnh của Trường trong nhiều năm qua.

IFGTM là diễn đàn khoa học thường niên của Mạng lưới Nghiên cứu Công nghệ và Quản lý Xanh (CGTMR) – mạng lưới bao gồm các đơn vị (Trường, Viện) có đào tạo và nghiên cứu về môi trường trong nước và các đối tác quốc tế. Hiện CGTMR có 17 đơn vị thành viên trong nước và 4 đối tác quốc tế. Kể từ khi hình thành đến nay, đã có 14 hội thảo IFGTM được các đơn vị khắp các miền đất nước đăng cai tổ chức.

Thông tin thêm về hội thảo và các hoạt động liên quan có thể được tìm thấy tại https://www.trans-tech-publications.com/ và các trang web của các tổ chức tham gia.

Những hiện tượng thiên nhiên hiếm gặp và kỳ lạ gần đây đã thu hút sự chú ý của toàn cầu. Từ những tia sét đỏ với hình dạng kỳ dị như trong phim khoa học viễn tưởng, hiện tượng ‘biển sữa’, đến sự tẩy trắng đồng loạt của san hô – tất cả đều là những cảnh tượng gây sửng sốt và tiềm ẩn mối lo về sự biến đổi khí hậu cũng như tác động xấu tới môi trường.

Sét đỏ, một hiện tượng hiếm gặp, đã được ghi nhận tại dãy Himalaya vào năm 2022. Các nhà nghiên cứu cho rằng mặc dù sét đỏ xảy ra ở tầng khí quyển trên, nhưng chúng thường liên quan đến các biến đổi về thời tiết, có thể rất cực đoan. Việc nghiên cứu hiện tượng này không chỉ giúp giải mã những bí ẩn đang tồn tại mà còn góp phần lý giải cách các cơn bão ngày càng trở nên phức tạp và khó dự đoán.

Burcu Kosar, nhà vật lý khí quyển tại NASA, cho rằng nhiệt độ toàn cầu tăng do biến đổi khí hậu có thể làm gia tăng cường độ và tần suất giông bão, đồng thời cũng dẫn đến hoạt động sét mạnh hơn. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn cần thêm thời gian để tìm hiểu và có những lý giải xác đáng về mối liên hệ giữa sét đỏ với các cơn bão và những gì xảy ra ở ngoài vũ trụ.

Một hiện tượng khác cũng thu hút sự chú ý là ‘biển sữa’, khi mặt biển phát sáng đồng đều, lan rộng đến tận chân trời với ánh sáng xanh lục nhạt như ánh dạ quang. Các nhà nghiên cứu đã biên soạn cơ sở dữ liệu toàn diện nhất cho đến nay về những sự kiện này, kết hợp với các báo cáo, thông tin, ghi chép khi đi biển của các thủy thủ suốt 400 năm. Dự án này nhằm mục đích chuyển các câu chuyện truyền miệng nhiều thế kỷ thành bằng chứng khoa học và tìm ra mối liên hệ giữa những vùng biển phát sáng ấy với cách mà hành tinh xanh đang vận hành.

Tuy nhiên, câu hỏi lớn nhất hiện vẫn chưa có lời giải: liệu hiện tượng này là dấu hiệu của một hệ sinh thái lành mạnh hay là biểu hiện của mất cân bằng sinh học? Câu hỏi này mở ra hướng nghiên cứu mới về vai trò của vi khuẩn trong hệ sinh thái đại dương.

Ngoài ra, san hô ở nhiều vùng biển cũng đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Theo công bố vào cuối tháng 4/2025, tình trạng tẩy trắng đã lan rộng đến 84% rạn san hô của đại dương, đây là sự kiện nghiêm trọng nhất từng xảy ra trên quy mô toàn cầu. Đây là lần thứ tư hiện tượng san hô bị tẩy trắng diễn ra trên toàn cầu kể từ năm 1998.

Nguyên nhân được cho là do đại dương ấm lên và chưa biết khi nào sẽ kết thúc. Các nhà khoa học cho rằng cách tốt nhất để bảo vệ các rạn san hô là giải quyết tận gốc nguyên nhân của biến đổi khí hậu. Điều đó có nghĩa là giảm lượng khí thải của con người, chủ yếu từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch.

Tóm lại, những hiện tượng thiên nhiên kỳ lạ gần đây không chỉ mang đến cảnh tượng gây sửng sốt mà còn tiềm ẩn mối lo về sự biến đổi khí hậu và tác động xấu tới môi trường. Để bảo vệ hành tinh xanh, chúng ta cần phải hành động quyết liệt để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Hãy cùng nhau nỗ lực để giữ gìn môi trường và hệ sinh thái của chúng ta.

Các nhà khoa học đã đưa ra cảnh báo rằng nỗ lực toàn cầu nhằm giảm ô nhiễm không khí có thể đang vô tình đẩy nhanh quá trình nóng lên toàn cầu, mặc dù những lợi ích về sức khỏe cộng đồng mà nó mang lại là không thể phủ nhận. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment chỉ ra rằng việc giảm ô nhiễm không khí ở Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc, đã làm giảm ‘hiệu ứng làm mát’ do các hạt bụi trong không khí gây ra.

Những hạt bụi này trước đây có tác dụng như một tấm chắn, phản xạ một phần ánh sáng mặt trời và hạn chế sự hấp thụ nhiệt tại bề mặt Trái Đất. Khi các quốc gia thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để giảm khí thải như SO₂, ‘tấm chắn’ này đã biến mất. Tuy nhiên, các nhà khoa học khẳng định rằng cải thiện chất lượng không khí là điều cần thiết và có lợi cho sức khỏe cộng đồng. Vấn đề đặt ra là nếu không có hành động quyết liệt để giảm khí nhà kính như CO₂ và methane, nhân loại sẽ phải đối mặt với những hệ quả nghiêm trọng hơn.

Giáo sư Robert Allen, một chuyên gia trong lĩnh vực này, cho biết: ‘Chúng ta đã tháo tấm rèm che nắng, giờ phải chống lại ánh nắng đó bằng cách giảm các nguồn nhiệt – tức là khí nhà kính.’ Ông cũng nhấn mạnh rằng việc giảm khí nhà kính là điều cần thiết để hạn chế sự nóng lên toàn cầu.

Một số giải pháp được đề xuất bao gồm trồng cây, thu giữ carbon, và chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang nguồn tái tạo. Các giải pháp này được đánh giá là con đường đúng đắn, dù có thể chậm hơn nhưng chắc chắn hơn. Bài học từ Đông Á cho thấy chính sách môi trường cần đi đôi với hành động chống biến đổi khí hậu.

Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa hướng, từ cải thiện chất lượng không khí đến giảm khí thải và nâng cao nhận thức cộng đồng. Các quốc gia cần phải có hành động quyết liệt và đồng bộ để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos đã đưa ra cảnh báo rằng tình hình thời tiết cực đoan đang trở thành “bình thường mới” và người dân cần phải thích nghi với điều này. Cảnh báo được ông Marcos đưa ra khi cơn bão Cỏ May đang đe dọa đổ bộ vào nước này, gây ra mưa lớn và gió mạnh trên diện rộng.

Cơ quan khí tượng Philippines đã dự báo rằng cơn bão Cỏ May, với sức gió duy trì tối đa 120km/h, dự kiến sẽ đổ bộ vào bờ biển phía tây tại tỉnh La Union hoặc Ilocos Sur vào sáng ngày 25-7. Trước tình hình này, chính phủ Philippines đã quyết định đóng cửa trường học và hủy các chuyến bay trong ngày 24-7 để đảm bảo an toàn cho người dân.

Mưa lớn liên tục trong những ngày qua đã gây ra thiệt hại nặng nề tại Philippines. Theo báo cáo, ít nhất 19 người đã thiệt mạng và 11 người mất tích. Tình trạng ngập lụt nặng nề cũng đã xảy ra tại khu vực thủ đô Manila, khiến chính phủ phải sơ tán hàng chục ngàn người dân khỏi khu vực này.

Ông Marcos nhấn mạnh rằng nước này cần lập kế hoạch dài hạn để ứng phó với thiên tai. “Đây không còn là tình huống bất thường nữa… Nó sẽ như vậy trong nhiều thập kỷ tới, vì vậy hãy chuẩn bị sẵn sàng”, ông Marcos nói trong cuộc họp báo được truyền hình trực tiếp ngày 24-7.

Trong khi đó, Thái Lan cũng đã cảnh báo về nguy cơ ngập lụt tại 22 tỉnh phía bắc do ảnh hưởng của bão Cỏ May. Cục Khí tượng Thái Lan dự báo lượng mưa tại nước này sẽ giảm trong 24 giờ tới, nhưng vẫn sẽ còn mưa lớn ở một số khu vực. Người dân được khuyến cáo nên thận trọng với mưa lớn và nước tích tụ, có thể dẫn đến lũ quét và ngập lụt trên sông.

Cơn bão Cỏ May dự kiến sẽ không di chuyển về phía Thái Lan, nhưng các cơ quan chức năng vẫn đang theo dõi tình hình và đưa ra cảnh báo cần thiết. Tổng cộng khoảng 70 chuyến bay nội địa và quốc tế đã bị hủy trong ngày do bão, và các lớp học trên khắp Luzon sẽ tiếp tục bị hoãn đến hết ngày 25-7.