Ngành bao bì đang bước vào một thời kỳ chuyển đổi xanh sâu rộng, không chỉ do áp lực từ các quy định pháp luật trong nước mà còn từ nhu cầu tiêu dùng bền vững và các tiêu chuẩn quốc tế. Quá trình này đòi hỏi sự thay đổi mạnh mẽ từ các doanh nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải một cách hiệu quả.

Trước bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất. Sau 6 năm hoạt động không ngừng nghỉ, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng khi thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024.

Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức cần giải quyết. Việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác là những rào cản lớn. Thêm vào đó, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe.

Để vượt qua những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu và giải pháp cụ thể. Liên minh này sẽ tập trung vào việc mở rộng mạng lưới hợp tác nhằm nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên cũng sẽ ưu tiên thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom và tái chế.

Mục tiêu dài hạn của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải mà còn khuyến khích sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả và bền vững.

Một số doanh nghiệp tái chế tiên phong như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã bắt đầu áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Họ đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu đáng kể lượng rác thải nhựa ra môi trường.

Tuy nhiên, để mô hình kinh tế tuần hoàn thực sự phát triển, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng với truyền thông và giáo dục cộng đồng. Sự hợp tác đa chiều này sẽ tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc tái chế và sử dụng bền vững tài nguyên.

Việc các doanh nghiệp và tổ chức như Pro Việt Nam cùng chung tay thực hiện các sáng kiến tái chế và giảm thiểu rác thải không chỉ giúp Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu bảo vệ môi trường mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Ngành logistics Việt Nam đang trải qua một giai đoạn phát triển nhanh chóng, với tốc độ tăng trưởng trung bình 14-16%/năm, cao gần gấp đôi so với tốc độ tăng GDP. Tuy nhiên, ngành vẫn đang phát triển âm thầm, thiếu vắng các doanh nghiệp quy mô lớn có khả năng dẫn dắt thị trường. Trong khi đó, xu thế chuyển đổi xanh đang trở thành yêu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp trong ngành.

Tại tọa đàm Chính sách tài chính phát triển logistics xanh do Tạp chí Kinh tế – Tài chính tổ chức, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, yêu cầu về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đã dần được các doanh nghiệp nhận thức nhưng việc thực thi trên thực tế còn hạn chế. Ông Đặng Vũ Thành – Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) cũng cho biết, chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đã và đang hiện diện trong từng hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp logistics trên toàn cầu.

Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp logistics, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 95%, vẫn đang loay hoay với bài toán vốn, công nghệ và thực thi chính sách. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho biết, điểm nghẽn đầu tiên là vấn đề “tiền đâu?”. Trong khi 95-97% doanh nghiệp logistics là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thì thị trường tài chính xanh ở Việt Nam lại còn rất non trẻ.

Tính đến giữa năm nay, quy mô tài chính xanh chỉ chiếm 4,35% tổng tín dụng, thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu 10% như kỳ vọng. Các chuyên gia đều thống nhất rằng cần có sự điều phối mạnh mẽ từ Nhà nước, đặc biệt là các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước… Không thể chỉ kỳ vọng vào nỗ lực của doanh nghiệp khi các điều kiện về tài chính, pháp lý, và hạ tầng vẫn còn quá nhiều bất cập.

Nhà nước cần sớm tích hợp chính sách ưu đãi thuế, trợ cấp cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đưa trạm sạc, kho xanh, logistics thông minh vào quy hoạch đầu tư công. Từ góc độ chính sách, các chuyên gia cho rằng, không thể có phát triển xanh nếu không có dòng vốn xanh. Và để có dòng vốn đó, cần sự chung tay của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý, ngân hàng, đến chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ chuyển đổi xanh rõ ràng, minh bạch và có thể đo lường.

Để phát triển logistics xanh, các doanh nghiệp cần tích cực đầu tư vào công nghệ, kỹ thuật để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Đồng thời, Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này. Một số giải pháp được đề xuất bao gồm: tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông vận tải; phát triển các loại hình vận tải thân thiện với môi trường; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và vận hành; nâng cao nhận thức và đào tạo về logistics xanh.

Trước những thách thức và cơ hội trong việc phát triển logistics xanh, các doanh nghiệp và các cơ quan quản lý cần chung tay hợp tác để xây dựng một ngành logistics bền vững và thân thiện với môi trường. Đây không chỉ là một yêu cầu tất yếu mà còn là một cơ hội để phát triển bền vững và tăng cạnh tranh cho các doanh nghiệp trong ngành.

Chuyển đổi xanh đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu, nhiều công ty đã bắt đầu thực hiện những bước đi cụ thể để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Trong ngành bán lẻ, Trung tâm Bách hóa Tổng hợp và Siêu thị AEON Xuân Thủy đã triển khai dịch vụ cho thuê túi môi trường, giúp giảm thiểu việc sử dụng túi nilon. Trong năm 2024, dịch vụ này đã ghi nhận 22.000 lượt thuê. Khách hàng có thể thuê túi tái chế với giá 5.000 đồng và được hoàn tiền 100% khi trả lại túi.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp sản xuất cũng đang ứng dụng đổi mới công nghệ để xanh hóa quy trình sản xuất. Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau đã chủ động nghiên cứu chế tạo sản phẩm đa chức năng, giúp tiết kiệm chi phí cho nông dân và giảm thiểu sự ảnh hưởng đến môi trường.

Theo khảo sát của Ban IV, có 48,7% doanh nghiệp cho rằng việc giảm phát thải và chuyển đổi xanh là cần thiết hoặc rất cần thiết. Điều này cho thấy nhận thức đang dần thay đổi trong cộng đồng doanh nghiệp.

Chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đang trở thành tiêu chuẩn mới trong phát triển kinh tế. Dù còn nhiều thách thức về chi phí và công nghệ, nhưng sự chủ động của doanh nghiệp Việt Nam trong việc thích ứng, thay đổi và hợp tác là tín hiệu tích cực cho một tương lai tăng trưởng xanh – bền vững – có trách nhiệm.

Ông Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế, cho rằng chuyển đổi xanh là một quá trình tất yếu, không chỉ là câu chuyện cam kết chính trị của các quốc gia, mà còn là câu chuyện của thị trường và đòi hỏi từ người tiêu dùng.

Ông Frederick Teo, CEO Gen Zero, Tập đoàn Temasek Holdings, Singapore, nhận định rằng Việt Nam có tiềm năng lớn để khử carbon và chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và năng lượng. Nguồn

Trong bối cảnh toàn cầu đang ngày càng ưu tiên các giá trị bền vững, việc xanh hóa không chỉ là một xu hướng mà còn là điều kiện cần thiết để duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh. Mới đây, Hiệp hội Doanh nghiệp (DN) Vĩnh Long đã tổ chức hội thảo ‘Tiếp cận tiêu chuẩn, xanh hóa ngành chủ lực’ với mục tiêu khẳng định rằng việc chuyển đổi xanh là một yêu cầu tất yếu để có thể tham gia sâu rộng vào thị trường và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Trần Văn Đức, Chủ tịch Hiệp hội DN Bến Tre, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Benico, cho biết rằng Bến Tre có ngành dừa phát triển mạnh và Việt Nam là một trong năm nước có diện tích dừa lớn nhất thế giới, với sản lượng đứng thứ năm. Tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành dừa đạt trên 1,1 tỷ USD vào năm 2024. Trong khi đó, tỉnh Vĩnh Long có diện tích trồng dừa đạt gần 117,3 ngàn hecta, chiếm gần 60% ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), và sản lượng chiếm 58%. Hiện nay, tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội và quản trị) và xu hướng thị trường ngành dừa đang đặt ra nhiều thách thức nhưng cũng mang lại nhiều lợi ích.

Ông Đức cho biết rằng ESG không chỉ là lợi thế cạnh tranh mà đang trở thành điều kiện tiên quyết để sản phẩm dừa tiếp cận các thị trường xuất khẩu khắt khe như thị trường EU, Mỹ, Nhật, Hàn Quốc… Ngoài ra, việc triển khai ESG giúp DN nhận diện, đo lường và quản trị hiệu quả các rủi ro như biến đổi khí hậu, gián đoạn chuỗi cung ứng, thay đổi chính sách xuất nhập khẩu hoặc giải quyết tranh chấp hiệu quả. Đây có thể xem là nền tảng để ngành dừa phát triển bền vững theo hướng sinh thái, công bằng, hiệu quả lâu dài.

Được thành lập trong tháng 6/2025, HTX Nông nghiệp bền vững Lạc Địa đã xác định mục tiêu chiến lược là cung cấp tín chỉ carbon, hướng tới mục tiêu Net-Zero của Việt Nam vào năm 2050, bằng cách áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn cho cây dừa bản địa, tạo ra đa giá trị, thích nghi với biến đổi khí hậu, giảm phát thải. Ông Trần Anh Thuy, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Bến Tre, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty CP Phú Lễ, HTX hiện có 56 thành viên, trong đó có 3 công ty cùng 53 cá nhân tự nguyện tham gia góp vốn sản xuất kinh doanh đều là những người dân địa phương.

Nhờ đó, ba yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường được phát triển hài hòa, kiến tạo nên một cộng đồng sống lành mạnh, phát triển bền vững. Ông Thuy chia sẻ rằng vùng dừa được hình thành mang lại cơ hội du lịch bền vững như là tour du lịch học tập về ESG, du lịch sinh thái cộng đồng, mang lại cơ hội tạo sinh kế xanh cho người dân địa phương.

Theo ông Nguyễn Tường Nam, Chủ tịch Hiệp hội DN Vĩnh Long, hiệp hội luôn đẩy mạnh chuyển đổi xanh trong các DN. Trong đó, tổ chức tập huấn, hội thảo; hợp tác chuyên gia, nhà tư vấn, nhà đầu tư cũng như giới thiệu DN xanh tiêu biểu, kiến nghị chính sách chuyển đổi xanh. Hiện nay, Hiệp hội DN tỉnh tăng cường liên kết DN, phát triển DN xanh; Câu lạc bộ DN dẫn đầu, Thương hiệu tiêu biểu tỉnh Vĩnh Long, thúc đẩy liên kết DN; tiếp cận tiêu chuẩn xanh hóa ngành lúa gạo; xanh hóa ngành gốm…

Ông Nam cho rằng sản xuất xanh sẽ góp phần giúp DN áp dụng tiêu chuẩn mới, đổi mới công nghệ, cải thiện quy trình sản xuất theo hướng thân thiện môi trường, đáp ứng các hàng rào kỹ thuật, gia nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đồng thời giúp DN chủ động thay đổi tư duy, từng bước nâng cao năng lực quản trị, đổi mới mô hình sản xuất-kinh doanh, vừa bảo vệ môi trường, vừa nâng tầm thương hiệu quốc gia, vì một nền kinh tế phát triển bền vững.

Có thể nói, tiếp cận tiêu chuẩn xanh hóa ngành hàng chủ lực là một chủ đề mang ý nghĩa thời sự, thiết thực và chiến lược trong bối cảnh kinh tế xanh và tăng trưởng bền vững đang trở thành xu hướng tất yếu toàn cầu. Hiện ba tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh đã hợp nhất thành tỉnh Vĩnh Long mới sẽ mở ra không gian phát triển rộng lớn hơn, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tái cấu trúc ngành hàng, liên kết vùng, và đặc biệt là xanh hóa ngành hàng chủ lực, xanh hóa toàn diện quá trình sản xuất-tiêu dùng để sử dụng hiệu quả tài nguyên và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Theo Sở Công Thương, thời gian qua, tỉnh đã tập trung nguồn lực, ưu tiên hỗ trợ các ngành hàng như dừa, gốm, năng lượng tái tạo… hướng đến giảm phát thải, nâng cao giá trị gia tăng và mở rộng thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, nhìn thẳng vào thực tiễn, phần lớn các cơ sở sản xuất vẫn còn quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu, chưa đạt tiêu chuẩn quốc tế, khó tiếp cận các chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng khắt khe về ESG, carbon thấp, truy xuất nguồn gốc…

Ông Trần Quốc Tuấn, Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Công Thương, cho biết xác định chuyển đổi xanh không phải là lựa chọn, mà là con đường tất yếu. Ngành công thương sẽ triển khai một số định hướng để phát triển trong lĩnh vực kinh tế xanh. Bằng nhiều giải pháp, chúng tôi cố gắng kết nối DN với hệ thống tiêu chuẩn ESG, thương mại xanh, chuyển đổi số. Chúng tôi xác định rằng, nếu không đi cùng DN thì DN sẽ tốn nhiều thời gian mới có thể về đích.

TP.HCM đang tích cực triển khai các biện pháp nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, trong đó có việc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng xanh trong các phương tiện giao thông. Sau khi thành công với việc chuyển đổi xe buýt sang sử dụng năng lượng xanh, thành phố đang tiếp tục thực hiện đề án chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe máy điện cho lực lượng tài xế công nghệ và giao hàng.

Đề án này được đưa ra dựa trên số liệu thống kê của Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS), cho thấy rằng tài xế công nghệ và giao hàng là nhóm có mức độ phát thải cao nhất trên mỗi đầu phương tiện. Họ di chuyển trung bình 80-120 km mỗi ngày, gấp 3-4 lần so với người dân thông thường. Việc chuyển đổi một chiếc xe của tài xế công nghệ sang xe điện có tác động giảm phát thải lớn gấp nhiều lần so với xe 2 bánh cá nhân của người dân thông thường.

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi xe điện cho nhóm này dễ tạo hiệu ứng lan tỏa trong xã hội. Họ là lực lượng di chuyển nhiều, tiếp xúc trực tiếp với hàng triệu người dân mỗi ngày. Khi tài xế công nghệ sử dụng xe điện với hình ảnh rõ nét, êm ái, sạch sẽ, tiết kiệm sẽ giúp thay đổi nhận thức cộng đồng và thúc đẩy nhu cầu sử dụng xe điện trong dân cư.

Theo tính toán, điện rẻ hơn xăng khoảng 80% trên mỗi km vận hành và xe điện có ít chi tiết bảo dưỡng hơn so với xe xăng. Nhờ vậy, trung bình mỗi tài xế có thể tiết kiệm 1-1,3 triệu đồng mỗi tháng. Quãng đường và số giờ hoạt động càng cao thì số tiền tiết kiệm càng lớn.

Sở Xây dựng TP.HCM đang hoàn thành ‘Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn TP.HCM’ theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 là thực hiện chuyển đổi và xây dựng chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh đã hoàn thành.

Giai đoạn 2 sẽ tập trung xây dựng chính sách khuyến khích, ưu đãi và lộ trình đối với các cá nhân, hộ gia đình, hợp tác xã, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh. Lộ trình thực hiện sẽ bao gồm: xe taxi, xe công nghệ, xe hợp đồng, xe khách, xe tải, phương tiện cá nhân, ô tô và phương tiện thuộc quản lý bởi các đơn vị hành chính công, các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân.

TP.HCM là một trong những TP hàng đầu thế giới chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Nhiệt độ trung bình năm của TP tăng 1,4%; tỷ lệ diện tích ngập thường xuyên năm 2009 là 54%, dự báo tới năm 2050 sẽ tăng lên 61%. Trong đó, các hoạt động giao thông vận tải là một trong những nguyên nhân chính, đóng góp tới 45% tổng lượng phát thải khí nhà kính.

Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) đã đưa ra những số liệu thống kê quan trọng về tình hình giao thông và môi trường tại TP.HCM. Sở Xây dựng TP.HCM đang tích cực triển khai các biện pháp nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.