Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ ra thực trạng đáng lo ngại trong việc triển khai các hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nhiều bộ, ngành và địa phương chưa chủ động đăng ký nhu cầu kinh phí chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên cho các hoạt động này, dẫn đến sự phát triển chưa tương xứng của khoa học và công nghệ nước ta.

Thực trạng này, cùng với thể chế, cơ chế và chính sách thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số còn chưa đầy đủ, đã đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tạo lập cơ chế và chính sách đủ mạnh để thu hút nhân tài trong lĩnh vực này. Nhân lực chất lượng cao sẽ giúp Việt Nam thích ứng và phát huy được nội lực trong cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0.

Tuy nhiên, việc triển khai thu hút nhân lực cho khoa học và công nghệ vẫn còn nhiều hạn chế. Chính sách đãi ngộ chưa đủ mạnh, chưa đủ hấp dẫn để thu hút và giữ chân nhân tài. Để giải quyết vấn đề này, cần có chính sách đột phá trong phát hiện, đào tạo, trọng dụng và đãi ngộ nhân tài, xây dựng môi trường làm việc sáng tạo và cạnh tranh lành mạnh.

Cùng với đó, việc thúc đẩy hợp tác giữa các viện, trường, doanh nghiệp và khu vực công trong đổi mới sáng tạo cũng là một yếu tố quan trọng. Tại Kỳ họp thứ Chín vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo với nhiều chính sách có tính đột phá để khuyến khích những người nghiên cứu khoa học và công nghệ. Luật quy định rõ về chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ rõ mốc thời gian để hoàn thiện các chính sách thu hút nguồn nhân lực. Điều quan trọng là các cơ quan liên quan phải sớm vào cuộc để triển khai thực hiện các chính sách này. Việc thực hiện các chính sách đột phá này sẽ giúp Việt Nam nhanh chóng thu hẹp khoảng cách với các nước trên thế giới trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, các hoạt động phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST), chuyển đổi số (CĐS) và thực hiện Đề án 06 đã đạt được những kết quả tích cực. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo về phát triển KHCN, ĐMST, CĐS và Đề án 06, đã chủ trì Phiên họp lần thứ 3 vào sáng ngày 20/7/2025 nhằm sơ kết công tác trong 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ trong 6 tháng cuối năm 2025.

Tại phiên họp, các báo cáo và ý kiến đã thống nhất đánh giá về các kết quả đạt được trong thời gian qua. Về thể chế, cơ chế, chính sách, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 19 dự án luật và 5 nghị quyết quan trọng. Đáng chú ý là Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt để tạo đột phá trong phát triển KHCN, ĐMST, CĐS. Chính phủ cũng đã ban hành 28 nghị định liên quan đến phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền trong chính quyền địa phương.

Trong lĩnh vực KHCN và ĐMST, đã có 849 giấy chứng nhận kết quả nghiên cứu được cấp, đóng góp vào tăng trưởng 9% số lượng công bố quốc tế, đặc biệt trong các lĩnh vực mũi nhọn như khoa học máy tính, toán học, y học. Giá trị xuất khẩu sản phẩm số đạt khoảng 78,1 tỷ USD, tăng 20,5% so với cùng kỳ. Thanh toán không dùng tiền mặt cũng tăng đáng kể, với 45,4% về số lượng và 25,2% về giá trị. Thương mại điện tử có bước phát triển mạnh với mức tăng trưởng khoảng 22-25%. Triển khai dịch vụ 5G trên toàn quốc cũng là một điểm nổi bật, với 15.000 trạm 5G đã được lắp đặt. Tốc độ internet di động đã tăng mạnh, đưa Việt Nam vào top 20 thế giới. Dự án Trung tâm Dữ liệu quốc gia đang được triển khai quyết liệt với mục tiêu khai trương vào ngày 19/8/2025.

Công tác quản lý thuế và hóa đơn điện tử đã được triển khai quyết liệt, hiệu quả, góp phần tăng thu ngân sách Nhà nước. Tính đến nay, đã có 109.800 doanh nghiệp và hộ kinh doanh đăng ký sử dụng với 2,1 tỷ hóa đơn điện tử.

Bên cạnh những kết quả tích cực, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại và hạn chế cần được khắc phục. Để tiếp tục đẩy mạnh phát triển KHCN, ĐMST, CĐS và Đề án 06 trong 6 tháng cuối năm, Thủ tướng đã giao các nhiệm vụ trọng tâm cho các bộ, ngành và địa phương.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) chủ trì xây dựng, sửa đổi, bổ sung 4 luật quan trọng, bao gồm Luật CĐS, Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi), Luật Công nghệ cao (sửa đổi) và Luật Chuyển giao công nghệ (sửa đổi). Bộ KH&CN cũng được giao nhiệm vụ đề xuất cơ chế khuyến khích thành lập các doanh nghiệp khởi nghiệp triển khai các sản phẩm nghiên cứu trong các viện nghiên cứu và trường đại học.

Mỗi bộ, ngành và địa phương được yêu cầu lựa chọn một tổng công trình sư về công nghệ thông tin và một tổng công trình sư về nghiệp vụ để phối hợp với Bộ Công an, Bộ KH&CN và doanh nghiệp công nghệ, nhằm xây dựng kiến trúc và chiến lược CĐS của bộ, ngành mình.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh nhiệm vụ CĐS là có tính đột phá chiến lược, quyết định hiệu quả quản trị quốc gia và thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số, công dân số. Bộ Công an được giao nhiệm vụ đôn đốc các bộ, ngành xây dựng Kế hoạch chi tiết triển khai 116 cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu chuyên ngành.

Bộ KH&CN sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn và tổng công ty để triển khai hạ tầng số, phủ sóng 5G toàn quốc gắn với việc thúc đẩy triển khai Internet vệ tinh, cũng như khẩn trương khắc phục tình trạng các thôn, bản lõm sóng, thiếu điện.

Đào tạo và nâng cao năng lực CĐS cho cán bộ, công chức, viên chức và người dân cũng được coi là nhiệm vụ quan trọng, nhằm đảm bảo khả năng vận hành và khai thác hiệu quả các nền tảng số.