Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cùng lãnh đạo Ban Dân vận Trung ương; Uỷ ban T.Ư MTTQ Việt Nam và lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên – Huế đã chứng kiến và tiến hành nghi thức bấm nút khởi công Dự án đường Nguyễn Hoàng và cầu vượt sông Hương, cây cầu thứ 4 qua sông Hương đoạn trung tâm TP. Huế.

Công trình giao thông cấp đặc biệt

Sáng 23/12, tại nút giao thông đường Nguyễn Hoàng – Nguyễn Phúc Nguyên – Kim Long bên bờ Bắc sông Hương, TP. Huế, UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế đã tổ chức khởi công Dự án đường Nguyễn Hoàng và cầu vượt bắc qua sông Hương, đoạn trung tâm TP. Huế (sau cầu Trường Tiền và cầu Phú Xuân/cầu Mới và cầu Dã Viên). Buổi lễ có sự chứng kiến của đông đảo người dân địa phương hai bên bờ Bắc – Nam sông Hương, nơi ảnh hưởng dự án, cùng cán bộ, đội ngũ kỹ sư, công nhân lành nghề – những người sẽ có 1.090 ngày (3 năm) để triển khai giai đoạn 1 dự án.

Như Reatimes đã thông tin, tháng 9/2022, UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế có Quyết định phê duyệt Dự án đường Nguyễn Hoàng và cầu vượt sông Hương. Về phương án kiến trúc công trình cầu vượt sông Hương (nằm trong tổng thể dự án này) được lựa chọn dựa trên kết quả cuộc thi thiết kế kiến trúc công trình cầu vượt sông Hương từng được trao giải nhất cho phương án dự thi của Liên danh Công ty TNHH WSP Phần Lan và Công ty CP Tư vấn Kỹ thuật E&R.

Theo quyết định đã được phê duyệt, quy mô đầu tư dự án đường Nguyễn Hoàng, trùng với tim tuyến đường Vành đai 3. Điểm đầu tuyến, tại nút giao đường Lý Nam Đế (đầu cầu An Ninh Hạ) thuộc phường Hương Long (TP. Huế), điểm cuối tuyến, tại nút giao đường Bùi Thị Xuân, thuộc phường Đúc (TP. Huế). Tổng chiều dài phạm vi xây dựng cả đường và cầu là 1,67km. Trong đó, chiều dài phần đường Nguyễn Hoàng khoảng 1,08km và chiều dài phần tuyến cầu vượt sông Hương khoảng 0,59km; tổng mức đầu tư 2.281,569 tỷ đồng.

Dự án nói trên có 2 hạng mục chính, gồm công trình cầu vượt sông Hương và đường Nguyễn Hoàng. Trong đó cầu vượt sông Hương có chiều dài cầu khoảng 380m, cầu vòm thép gồm 5 nhịp; chiều rộng cầu 43m (bằng bề rộng đường Nguyễn Hoàng và đường Vành đai 3). Làn đi bộ rộng 3m được bố trí khác mức ở cả hai bên cầu.

Trên mặt bằng, các lề bộ hành được rẽ nhánh xuống công viên hai bên bờ sông Hương bằng 4 cầu nhánh cong. Khổ thông tàu thuyền đảm bảo tối thiểu chiều rộng 30m, chiều cao 6m. Kết cấu cầu theo phương án được lựa chọn qua thi tuyển kiến trúc, chiều cao kiến trúc giới hạn của công trình 100m. Nút giao thông, cả hai nút giao thông đầu cầu vượt sông Hương được thiết kế theo phương án giao cùng mức. Cầu được thiết kế theo cấp động đất cấp 6 (theo thang MSK-64); quy mô công trình vĩnh cửu.

Theo quy mô đầu tư phân kỳ, giai đoạn 1 dự án sẽ xây dựng mới 1 cầu vượt sông Hương nối đường Kim Long và Bùi Thị Xuân (hai tuyến bờ Bắc và bờ Nam ven sông Hương, TP. Huế) với chiều dài toàn cầu khoảng 590m (kể cả đường 2 đầu cầu). Trong đó, điểm đầu thiết kế cầu tại khu vực nút giao đường Kim Long – Nguyễn Phúc Nguyên – Nguyễn Hoàng (bờ Bắc sông Hương) và điểm cuối tại khu vực nút giao đường Bùi Thị Xuân (bờ Nam sông Hương); tổng mức đầu tư giai đoạn 1 hơn 1.855 tỷ đồng; riêng đoạn tuyến đường dẫn vào cầu phía Bắc, nối từ nút giao đường Kim Long đến Lý Nam Đế, trùng đường Nguyễn Hoàng (dài khoảng 1,08km) chưa đầu tư trong giai đoạn này.

Phát biểu tại lễ khởi công, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế Nguyễn Văn Phương, nhấn mạnh Dự án đường Nguyễn Hoàng và cầu vượt sông Hương là công trình giao thông cấp đặc biệt, được chọn lọc qua nhiều đợt thi tuyển, với ý tưởng kiến trúc độc đáo, mang theo thông điệp về sự trường tồn của vùng đất cố đô linh thiêng; hài hòa với danh lam thắng cảnh, di sản và văn hoá Huế. Dự án do liên danh công ty tư vấn có uy tín của nước ngoài và Việt Nam thực hiện. Đây là bước hiện thực hoá chủ trương của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 649/QĐ-TTg ngày 06/05/2014 về phê duyệt quy hoạch chung TP. Huế đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050; tạo động lực, điểm nhấn cho khu vực phía Tây TP. Huế.

Sau khi hoàn thành, dự án sẽ góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông, nâng cao năng lực thông hành, chống ùn tắc và giảm tải lưu lượng giao thông cho tuyến Quốc lộ 1A và các tuyến qua trung tâm TP. Huế; tạo động lực, hình thành và phát triển các đô thị vệ tinh, khu đô thị mới phía Tây TP. Huế; phát triển kinh tế – xã hội, du lịch dịch vụ và cải thiện, nâng cao đời sống dân sinh./.

Quá trình triển khai Luật đã thu được những kết quả quan trọng, toàn diện trên lĩnh vực phát triển đô thị và nông thôn. Tuy nhiên, sau một thời gian thực hiện cũng đã xuất hiện một số tồn tại, bất cập trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng; những mâu thuẫn, chồng chéo giữa các pháp luật chuyên ngành có liên quan cần giải quyết để hệ thống đô thị Việt Nam phát triển như mục tiêu mà Nghị quyết 06NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đặt ra.

Tạo nguồn lực để phát triển bền vững

Theo báo cáo của Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia, qua 12 năm thực hiện (2009 – 2021), Luật Quy hoạch đô thị đã đạt được những kết quả nhất định về phát triển kinh tế. Đô thị hóa đã thực sự góp phần tạo ra nguồn lực trong phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Các đô thị đã trở thành động lực tăng trưởng kinh tế cả nước, đóng góp khoảng 70 – 75% GDP toàn quốc; chỉ riêng TP. Hà Nội và TP.HCM chiếm 57%, các chỉ số thu ngân sách của các vùng tỉnh và các đô thị lớn cho thấy nhìn chung tăng trưởng kinh tế ở khu vực đô thị đạt trung bình từ 12 – 15%, cao gấp 1,2 đến 1,5 lần so với mặt bằng chung trong cả nước. Riêng Thủ đô Hà Nội và TP.HCM đóng góp khoảng 30% GDP.

Cùng với sự phát triển nhanh về các mặt kinh tế – xã hội, hệ thống đô thị Việt Nam đang phát triển mạnh cả về số lượng và quy mô dân số đô thị. Theo Tổng cục Thống kê, trong thời kỳ 1999 – 2020 hệ thống đô thị Việt Nam đã tăng về số lượng và quy mô dân số đô thị. Năm 1999 cả nước có 604 đô thị (tỷ lệ đô thị hóa 23,61%), năm 2010 có 755 đô thị (tỷ lệ đô thị hóa 30,39%), năm 2015 có 787 đô thị (tỷ lệ đô thị hóa khoảng 33,9%), năm 2020 là 862 đô thị (tỷ lệ đô thị hóa 36,8%). Tốc độ đô thị hóa đạt trung bình 3,5%/năm và tỷ lệ đô thị hóa sau mỗi 10 năm tăng từ 5 – 6% trong suốt 30 năm qua (từ 1990 đến 2020). Năm 1999 tỷ lệ đô thị hóa mới chỉ đạt 23,61% thì đến năm 2020 tỷ lệ đô thị hóa đã tăng lên 36,8%. Tuy nhiên, nếu thống kê cả các khu vực được công nhận là đô thị mới, đô thị loại V (chưa phân loại hành chính là thị trấn, thị xã…) thì tỷ lệ đô thị hóa năm 2020 đạt gần 40%.

Giai đoạn 10 năm xây dựng nông thôn mới (2010 – 2020) theo tinh thần Nghị quyết 26 Hội nghị lần 7 của Ban chấp hành Trung ương Khóa X đã làm thay đổi to lớn, toàn diện, tạo nên bước ngoặt mới trong lịch sử phát triển nông thôn Việt Nam từ trước và sau đổi mới đến nay, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển toàn diện nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong giai đoạn tới. Kinh tế nông nghiệp, nông thôn đã vượt qua 10 năm đầu tiên của giai đoạn “chuyển đổi” cấu trúc nông nghiệp theo khung đánh giá của thế giới. Nông nghiệp đang chuyển mạnh sang sản xuất hàng hóa cạnh tranh quốc tế, năng suất, chất lượng sản phẩm ngày càng cao nhờ phát huy theo chiều sâu, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ. Điều chỉnh khá thành công cơ cấu sản xuất từng ngành, từng lĩnh vực ở các vùng miền nhờ phát huy mạnh lợi thế của mỗi địa phương và cả nước gắn với nhu cầu thị trường. Thu nhập, đời sống người dân nông thôn không ngừng được cải thiện, tỷ lệ nghèo giảm nhanh. Cơ sở hạ tầng trên địa bàn xã và trong các điểm dân cư nông thôn trên toàn quốc được nâng cấp và xây dựng mới, đặc biệt là giao thông nông thôn tạo nên sự thay đổi đáng kể về bộ mặt không gian nông thôn. Đến năm 2021, toàn quốc có 213 huyện/thị xã đạt chuẩn huyện nông thôn mới và trên 68,2% số xã đạt chuẩn xã nông thôn mới. Đến nay gần 100% (99,7%) số xã trên toàn quốc đã được lập đồ án quy hoạch chung xây dựng xã.

Xuất hiện bất cập khi Luật đi vào cuộc sống

Cũng theo báo cáo của Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia, qua rà soát các văn bản quy phạm pháp luật nói chung và lĩnh vực quy hoạch đô thị nói riêng thì còn có một số tồn tại. Ở góc độ bộ luật, có sự chồng chéo và chưa thống nhất giữa Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng. Cụ thể như khu chức năng nằm trong đô thị, khu đô thị nằm trong khu chức năng hoặc trên một địa bàn cùng có khu chức năng và đô thị thì lập quy hoạch theo Luật Xây dựng hay Luật Quy hoạch đô thị? Hay có sự chồng chéo trong các quy định giữa Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng và các Luật có liên quan như Luật Đất đai, Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư công…

Riêng về các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành đô thị, qua rà soát các chuyên gia đã chỉ ra một số tồn tại trong công tác lập quy hoạch (quy trình, nội dung…), thẩm định, phê duyệt quy hoạch đô thị và nông thôn. Công tác tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch còn chưa thống nhất về căn cứ để các địa phương đưa ra các yêu cầu lập các quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật, hoặc chưa rõ về căn cứ lập quy hoạch chi tiết và dự án đầu tư, khái niệm về khu đô thị mới còn chưa thống nhất về quy mô, chưa có quy định cụ thể về khu vực phát triển đô thị, việc lựa chọn nhà thầu tư vấn lập quy hoạch còn phức tạp và tốn nhiều thời gian, thiếu hiệu quả, công tác lấy ý kiến trong quá trình lập nhiệm vụ và quy hoạch, thời gian lập quy hoạch, thời hạn quy hoạch, thời gian hiệu lực của quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng…

Về thẩm định quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng, báo cáo cũng chỉ ra những tồn tại như: Trình tự thẩm định, phê duyệt đối với quy hoạch phân khu khu chức năng nằm trong đô thị; phân quyền trong thẩm định quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng; chồng chéo, bất cập trong nội dung thẩm định, phê duyệt dự toán, chi phí lập quy hoạch giữa Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công; quy định chưa rõ về trách nhiệm tổ chức lập, thẩm định, trình duyệt quy hoạch (chủ đầu tư – đơn vị tư vấn lập – cơ quan thẩm định và phê duyệt quy hoạch); quy định còn phức tạp về thẩm quyền lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng đối với khu vực đặc thù (khu vực cửa khẩu biên giới đất liền….).

Bên cạnh đó, một số vấn đề mà các cấp quản lý có ý kiến trên các diễn đàn của Quốc hội, Chính phủ như: Kinh phí lập quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng được bố trí từ nguồn nào, có được sử dụng từ nguồn tài trợ, hỗ trợ không; quy định về định mức, đơn giá, kinh phí lập quy hoạch tổng mặt bằng sử dụng đất và quy hoạch các ngành lĩnh vực ngoài đô thị chưa có; nguồn vốn và quy trình bố trí vốn đầu tư công cho công tác quy hoạch còn bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu cho kịp thời cho công tác quy hoạch; định mức chi phí lập nhiệm vụ quy hoạch đối với quy hoạch vùng, quy hoạch chung còn thấp….

Cần hợp nhất để đảm bảo sự thống nhất và đồng bộ

Luật Quy hoạch năm 2017 ra đời đã quy định quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn là một thành phần trong hệ thống quy hoạch quốc gia. Để phát triển kinh tế xã hội trong thời kỳ 2021 – 2030, Đảng và Chính phủ đã ban hành các Chương trình, mục tiêu quốc gia và chiến lược phát triển kinh tế – xã hội để định hướng xây dựng chính sách phát triển các ngành, lĩnh vực trọng tâm trong thời kỳ mới. Các vấn đề chính trong quy hoạch, quản lý phát triển hệ thống đô thị và nông thôn toàn quốc cần được rà soát, nghiên cứu định hướng để đảm bảo yêu cầu về kiểm soát, quản lý đô thị và nông thôn phù hợp với các định hướng, chính sách phát triển chung của đất nước trong thời gian tới.

Công tác quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn chính là phục vụ mục tiêu xây dựng thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thực hiện dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Những bước tiến trong chính sách về nhà ở, quyền sử dụng đất đai, đầu tư, sản xuất, kinh doanh đã tác động quá trình phát triển đô thị và nông thôn, thay đổi cấu trúc của các chủ thể tham gia lập và thực hiện quy hoạch. Muốn đạt được mục tiêu như vậy, thì trước hết cần phải rà soát, đánh giá các văn bản pháp luật, từ đó bổ sung và kiện toàn để làm cơ sở cho việc quy hoạch, quản lý. Đây là các nội dung rất quan trọng và có giá trị, là một trong những cơ sở cho việc sửa đổi bổ sung quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn.

Qua nghiên cứu thực tiễn và nghiên cứu hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của một số nước trên thế giới cho thấy xu hướng chung là xây dựng hệ thống văn bản quy định chung cho quy hoạch đô thị và nông thôn. Trên cơ sở tính gợi mở của Luật Quy hoạch, các chuyên gia đề xuất hợp nhất hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn thành Hệ thống văn bản chung cho quy hoạch đô thị và nông thôn.

Cụ thể, đề xuất hợp nhất Luật Quy hoạch đô thị và chương II: Quy hoạch xây dựng trong Luật Xây dựng hợp nhất thành Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn; Nghị định số 37/2010/NĐ-CP, ngày 07/04/2010 của Chính phủ về lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch đô thị và Nghị định số 44/2015/NĐ-CP, ngày 06/05/2015 Quy định chi tiết một số nội dung về quy hoạch xây dựng hợp nhất thành Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quy hoạch đô thị và nông thôn; Thông tư số 06/2013/TT-BXD, ngày 13/5/2013 của Bộ Xây dựng hướng dẫn nội dung thiết kế đô thị và Thông tư số 12/2016/TT-BXD, ngày 29/6/2016 của Bộ Xây dựng, quy định về hồ sơ của nhiệm vụ và đồ án xây dựng vùng, quy hoạch đô thị và quy hoạch xây dựng khu chức năng đặc thù kết hợp với Thông tư số 02/2017/TT-BXD ngày 01/3/2017 của Bộ Xây dựng quy định chi tiết một số nội dung về quy hoạch xây dựng nông thôn thành Thông tư hướng dẫn của Bộ Xây dựng, quy định về hồ sơ của nhiệm vụ và đồ án quy hoạch đô thị và nông thôn.

Nhiều ý kiến xây dựng, cũng không ít người chê bai nhưng cho dù thế nào chăng nữa thì lúc này, chính quyền TP. Hà Nội đang lắng nghe một cách nghiêm túc và đã vào cuộc để mạnh tay xử lý.

Khi chính quyền vào cuộc

Từ năm 2012, TP. Hà Nội thực hiện đề án “Cải tạo, chỉnh trang hè phố Hà Nội đến năm 2020”, mục tiêu đến năm 2020 sẽ tiến hành cải tạo, chỉnh trang hè phố tại 900 tuyến đường của 12 quận nội thành. Năm 2016, TP tiếp tục ban hành một số quy định mới về cải tạo hè phố, trên cơ sở đó các đơn vị chuyên môn do UBND TP giao nhiệm vụ đã tham mưu và được TP chấp thuận phương án sử dụng đá tự nhiên thay thế gạch xi măng truyền thống làm vật liệu lát vỉa hè. Loại vật liệu mới này kết cấu bền vững, tuổi thọ từ 50 – 70 năm, góp phần quan trọng vào việc tạo ra diện mạo mới trong quá trình chỉnh trang đô thị và tính thẩm mỹ trong việc bảo tồn công trình văn hóa, công trình có kiến trúc riêng biệt của Thủ đô.

Sau 6 năm triển khai thực hiện, trên địa bàn TP có 255 tuyến hè phố đã được lát đá tự nhiên, tập trung chủ yếu tại các quận: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân… Điều đáng nói, chỉ sau một thời gian ngắn đưa vào sử dụng, tuổi thọ vỉa hè lát loại đá này không kéo dài như mong đợi mà xuống cấp nhanh chóng, thậm chí nứt vỡ chỉ sau vài năm. Đi dọc những tuyến phố: Nguyễn Chí Thanh, Giảng Võ, Nguyễn Trãi, Trần Phú (Hà Đông), Giải Phóng, Lê Văn Lương… không khó để bắt gặp những hình ảnh nham nhở này. 

Từ đầu năm 2018, khi thấy những hiện tượng xuống cấp của nhiều tuyến vỉa hè lát đá tự nhiên, các cơ quan chức năng của TP đã thành lập nhiều đoàn kiểm tra, hướng dẫn chủ đầu tư, nhà thầu. Riêng Sở Xây dựng, mỗi năm tổ chức hàng chục đoàn kiểm tra đối với việc đảm bảo thiết kế, chất lượng vật liệu. Trong năm 2022, Sở đã kiểm tra đột xuất 7 dự án chỉnh trang hè phố trên địa bàn, phát hiện nhiều tồn tại.

“Một số vị trí thi công chưa phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xây dựng công trình đảm bảo người khuyết tật tiếp cận. Công tác kiểm tra, giám sát, nghiệm thu vật liệu đá đầu vào tại một số tuyến phố chưa đảm bảo theo quy định. Đặc biệt là những tồn tại trong công tác quản lý, sử dụng, bảo trì hè sau đầu tư tại một số tuyến phố, nhiều nơi vỉa hè còn bị chiếm dụng để đỗ ô tô, xe cơ giới hoặc phục vụ hoạt động kinh doanh của người dân” – Phó Giám đốc Sở Xây dựng Mạc Đình Minh cho hay.

Trước những vấn đề nêu trên, lãnh đạo TP. Hà Nội ngay lập tức vào cuộc chỉ đạo kiểm tra, xử lý. Cụ thể, vào đầu tháng 12 vừa qua, tại Văn bản 12540/VP-ĐT, Văn phòng UBND TP truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND TP Dương Đức Tuấn yêu cầu UBND quận, huyện, thị xã nghiêm túc thực hiện dự án đầu tư xây dựng lát đá vỉa hè. Sở Xây dựng căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao phối hợp với các sở, ngành TP và đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, kiểm soát, hướng dẫn sử dụng vật liệu, kết cấu và thẩm định quy trình kỹ thuật trong thi công, quản lý chất lượng theo quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành.

Mới đây, Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh tiếp tục đưa ra chỉ đạo, yêu cầu UBND các quận, huyện, thị xã tăng cường kiểm tra, giám sát, rà soát và tạm dừng ngay việc sử dụng hè phố làm điểm đỗ xe ô tô, tập kết vật liệu xây dựng gây hư hỏng, lún nứt hè phố, báo cáo UBND TP kết quả thực hiện trong tháng 12/2022, trường hợp vi phạm cần chấm dứt ngay. Đồng thời yêu cầu Sở GTVT, Sở Xây dựng xử lý nghiêm phương tiện xe trọng tải lớn đi trên hè phố, đánh giá nguyên nhân xảy ra tình trạng xuống cấp; nâng cao vai trò của UBND xã, phường, thị trấn và tổ dân phố trong việc giám sát thi công, quản lý sử dụng vỉa hè.

Tăng giám sát thi công, quản lý sử dụng

Câu chuyện mà dư luận đặc biệt quan tâm trong những ngày gần đây đó là chất lượng vật liệu của những công trình vỉa hè của TP. Hà Nội. Tại sao trước khi triển khai xây dựng phía cơ quan quản lý và nhà thầu khẳng định sử dụng vật liệu bền vững, tuổi thọ 50 – 70 năm, mà chỉ dùng vài năm đã hỏng?  Đối với vấn đề chất lượng vật liệu, theo Phó Chủ tịch Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam, TS. Thái Duy Sâm, hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại vật liệu lát vỉa hè, trong đó có đá và vật liệu giả đá. Vì vậy, cần phải kiểm tra chất lượng vật liệu có đáp ứng được yêu cầu về độ bền, cứng, uốn… trước khi đưa vào thi công.

“Bên cạnh đó cũng cần kiểm tra chất lượng thi công nền vỉa hè, vật liệu làm nền vỉa hẻ. Bởi vì nền vỉa hè phải đủ chắc, nếu thi công không đảm bảo cũng dẫn tới hiện tượng đá lát bề mặt sẽ bị gãy, vỡ”, TS. Thái Duy Sâm nói.

Trong khi đó, Sở Xây dựng Hà Nội với chức năng là cơ quan giám sát cũng thẳng thắn chỉ ra nguyên nhân dẫn đến sự xuống xấp nhanh của những công trình vỉa hè, như: Có dự án, hồ sơ thiết kế chưa quy định được rõ cường độ vật liệu đá lát, mạch lát; thiếu thiết kế chi tiết tại các vị trí góc bó vỉa; không cung cấp được giấy chứng nhận hợp quy, thông báo tiếp nhận hồ sơ công bố hợp quy của cơ quan chuyên ngành đối với vật liệu đá tự nhiên theo quy định; tần suất lấy mẫu, kết quả thí nghiệm chưa đảm bảo. Đáng chú ý, vật liệu đá chưa đạt yêu cầu về chiều dày, tiêu chuẩn kỹ thuật về độ bền uốn, hút nước, độ cứng bề mặt…

Tuy nhiên, nhìn nhận một cách khách quan, cần mổ xẻ bản chất của sự việc, bởi Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, “văn hóa vỉa hè” là một phần không thể tách rời đối với đời sống người dân đô thị nhưng câu chuyện sử dụng như thế nào lại là vấn đề vô cùng nan giải. Thực tế, vỉa hè đang không được sử dụng đúng với chức năng của nó là dành cho người đi bộ. Theo đó, vỉa hè đã được người dân tận dụng làm địa điểm kinh doanh gây ô nhiễm môi trường; làm bãi trông giữ phương tiện giao thông, tập kết vật liệu xây dựng; thậm chí còn được sử dụng làm tuyến giao thông “giải cứu” vào giờ cao điểm cho các phương tiện cơ giới…

“Quá trình thi công không đảm bảo chất lượng, đầm nền không tốt sẽ dẫn đến lún, sụt, chỉ một thời gian ngắn đá có thể bị vỡ. Nhưng bên cạnh đó do ý thức sử dụng vỉa hè của người dân, nhiều đoạn vỉa hè mới lát chưa đủ 8 – 10 tiếng thì ô tô, xe máy đã lao lên; người dân tự đục vỉa hè làm lối lên xuống; có nơi cho phép đỗ ô tô trên vỉa hè hoặc cho phép cạy vỉa hè lên để hạ ngầm đường dây, khi hoàn trả không bảo đảm yêu cầu kỹ thuật…”, chuyên gia Trần Huy Ánh phân tích.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc sử dụng đá tự nhiên để lát vỉa hè là lãng phí, không cần thiết. Nhưng cho dù sử dụng loại vật liệu gì chăng nữa ngoài trách nhiệm kiểm tra, giám sát về chất lượng công trình, vật liệu thi công từ phía cơ quan quản lý Nhà nước, rất cần người dân nâng cao ý thức sử dụng. Với việc UBND TP. Hà Nội mạnh tay hơn trong công tác kiểm tra, giám sát và quản lý, sử dụng vỉa hè, tin tưởng rằng trong thời gian tới, đây sẽ không còn là vấn đề gây ra nhiều tranh cãi như hiện nay.

Tình trạng nói trên được phát hiện trong hơn 4 tháng qua tại chung cư Aranya, phường Xuân Phú, TP. Huế, tỉnh Thừa Thiên – Huế, đã nhiều cư dân phản ánh đến chủ đầu tư nhưng tình hình không được cải thiện dù Huế đang vào mùa mưa rét.

Sống bất an trong ngôi nhà mới nhận

Trời xứ Huế những ngày cuối năm 2022 mưa lớn, rét buốt xảy ra liên tục. Cứ thấy mưa gió giá rét chị Phan Thị Tâm, một phụ nữ trẻ sống một mình ở căn hộ 9A5, tòa nhà CT3, tầng 9, tầng cao nhất chung cư Aranya, lại hết sức bất an. Chị Tâm mới dọn về ở trong căn hộ của mình được khoảng nửa năm trở lại đây.

Thoạt đầu mùa nắng nên chị không phát hiện tình trạng thấm dột, sau đó vào mùa mưa, nhất là mưa lớn tình trạng thấm dột bắt đầu xảy ra. Nước mưa thấm từ trên mái, nhỏ xuống trần thạch cao mà chị bỏ tiền ra đóng. Từ chỗ vài giọt rỉ rả, việc thấm dột ngày một nặng hạt hơn. Chị kiến nghị lên Ban quản lý chung cư, chủ đầu tư thì nhân viên, đại diện nhà thầu đến khảo sát, kiểm tra. Để xử lý “sự cố”, người ta cắt trần thạch cao nhà chị Tâm ra rất nhiều ô hộc hình vuông, làm 3 – 5 ngày rồi bỏ dở.

Chúng tôi bước vào căn hộ rộng khoảng 70m2 của chị Tâm mà không tin vào mắt mình. Trần nhà thạch cao khắp nơi bị cắt ra lỗ chỗ để xử lý, rồi bỏ dở trong nhiều tháng qua. Nhà bếp, phòng khách, phòng ngủ… khắp căn hộ đâu đâu chị Tâm cũng phải đặt thau chậu hứng nước dột. Chị Tâm kể, đêm nằm không dám ngửa mặt lên trần để… tránh bụi mịn thạch cao rơi vào mắt. Thật cám cảnh cho cuộc sống của một cư dân trẻ đã bỏ ra hơn 1,2 tỷ đồng (chưa tính hàng trăm triệu hoàn thiện) thuê mua một căn hộ tại chung cư Aranya Huế.

Tình trạng nói trên không chỉ xảy ra với chị Tâm mà rất nhiều hộ dân khác ở tầng 9, tòa nhà CT3 chung cư Aranya gặp phải. Theo anh Phan Thanh Phong (33 tuổi), tầng trưởng tầng 9, chủ hộ căn hộ 9A6 toà nhà CT3, qua khảo sát ban đầu có 7 căn có hiện tượng thấm dột, trong đó 5 căn bị nặng và nhà anh Phong cũng là một trong số 5 căn thấm dột nặng đó. Tình cảnh nhà anh Phong còn “bi đát” hơn nhà chị Tâm khi mà hộ anh Phong có 5 người, trong đó có hai trẻ nhỏ và một người bà lớn tuổi. Khi chúng tôi đặt chân vào nhà, mẹ anh Phong đang ru đứa con thơ anh Phong còn nằm nôi và phải luôn chở che cho cháu kẻo sợ bụi mịn trần thạch cao rơi vào mắt, miệng đứa bé. Căn hộ gần 70m2 mà anh Phong thuê mua (hơn 1,2 tỷ đồng, hoàn thiện gần 700 triệu đồng) cũng phải lót thau chậu khắp nơi hứng nước dột.

Cách nhà anh Phong không xa, là các căn hộ nhà ở xã hội khác như 9A7, 9B5, 9B6… thuộc tòa nhà CT3 chung cư Aranya cũng trong tình trạng bị thấm dột tương tự. Có hộ nước mưa thấm theo đường ống kỹ thuật kéo từ trên cao xuống, âm trong tường khiến các mảng tường bong tróc lỗ chỗ. Không chỉ trong nhà, mà ngoài hành lang lối đi lại của tầng 9 nước mưa chảy xuống dột thấm qua trần thạch cao, nếu mưa lớn nhỏ thành dòng xuống lối đi. Khi phóng viên trò chuyện với các hộ dân, một tấm trần thạch cao “no nước” không chịu nổi đã rơi từ trần của hành lang xuống nền, vỡ toang. 

Không chỉ xảy ra thấm dột, mà cư dân tòa nhà CT3 cho biết, thang máy tòa nhà nhiều lần xảy ra “sự cố”. Nguy hiểm nhất là mặt cầu thang máy lúc dừng lại đón người lên cao hơn mặt sàn vài centimet nên cư dân đã bị té ngã khi vào ra cầu thang. Hoặc cầu thang máy bị dừng, không vận hành khi người dân thực hiện các nút điều khiển. Ngay cả hệ thống báo cháy cũng có vấn đề và các hiện tượng này đều được cư dân báo cho Ban quản lý chung cư nhưng theo người dân hiện vẫn chưa được xử lý triệt để.

Bức xúc, bất an với những gì xảy ra ở tòa nhà CT3, chị Tâm nhận ủy thác của bà con cư dân tầng 9, “thân gái dặm trường” mang những tâm tư, bức xúc ra tận Hà Nội để gặp, đối thoại bằng được với lãnh đạo Công ty Cổ phần Aranya Việt Nam – chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội Aranya ở TP. Huế. Sau cuộc gặp, chị Tâm vào lại Huế với lời hứa hẹn sẽ sớm xử lý dứt điểm sự cố việc thấm dột, khắc phục việc cắt trần thạch cao để ngổn ngang… Thế nhưng chị Tâm cùng nhiều hộ cư dân ở tòa nhà CT3 vẫn mỏi mòn chờ đợi trong nhiều tháng qua. Giữa tháng 12/2022, chị Tâm, anh Phong cùng nhiều hộ dân khác gửi đơn kiến nghị, khiếu nại lên Sở Xây dựng, UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế để mong những cơ quan này vào cuộc xử lý, đảm bảo công bằng, an toàn cho người dân.

“Shophouse như căn hầm trú bom”

Tòa nhà CT3 là công trình thuộc giai đoạn 2 Dự án đầu tư Công trình nhà ở xã hội Aranya (dành cho người thu nhập thấp) – chung cư Aranya – do Công ty Cổ phần Aranya Việt Nam làm chủ đầu tư, triển khai xây dựng tại khu A, Khu đô thị mới An Vân Dương, phường Xuân Phú, TP. Huế. Công trình được Sở Xây dựng tỉnh Thừa Thiên – Huế cho phép mở bán nhà ở xã hội hình thành trong tương lai vào tháng 6/2020.

Công trình CT3 Dự án đầu tư Công trình nhà ở xã hội Aranya do Công ty Cổ phần vật tư, thiết bị và đầu tư xây dựng M.E.I (Meico, đóng tại Đà Nẵng) thi công. Đáng chú ý, tổng số tòa nhà CT3 có 256 căn hộ, trong đó có 14 căn shophouse. Trong khi những hộ dân có thu nhập thấp hợp đồng thuê mua nhà ở xã hội ở tầng 9 tòa nhà CT3 gặp tình cảnh thấm dột gây bất an, khốn khó do mưa thấm dột, thì nhiều hộ dân mua căn hộ shophouse ở tầng 1 cũng lâm vào tình cảnh hết sức tréo ngoe, ở không đặng, kinh doanh cũng chả yên. Căn shophouse của anh Võ Trọng Quốc là 1 trong 14 căn shophouse của toàn bộ toà nhà CT3, đang được anh dùng bán cà phê và cư trú. Khi chúng tôi vào, quán không vắng hẳn khách. “Anh ngồi một tí, sẽ nhận ra lý do ngay”, anh Quốc nói. Quả nhiên sau chừng 15 phút chuyện trò với anh Quốc, chúng tôi đành phải đi ra ngoài căn hộ để… thở do ngột ngạt.

Anh Quốc cho biết, anh đã bỏ ra chi phí cho căn shophouse khoảng 2,4 tỷ đồng (khoảng 1,8 tỷ đồng tiền mua căn hộ thô, phần còn lại tiền hoàn thiện). Anh là khách hàng thuộc diện “F0” của dự án, nhưng do khi tiếp cận dự án thông tin “chỉ nhìn qua hình ảnh 3D nên cái gì cũng đẹp, cũng ảo”, đến khi sử dụng là vô cùng thất vọng, bây giờ muốn bán lại cũng khó có người mua. Khốn khổ nhất là ngoài cửa chính, 3 mặt chung quanh căn hộ bịt bùng không cửa thông gió, không hệ thống hút khí. Căn hộ được anh Quốc phân làm 2, tầng trên để ở, tầng dưới bán cà phê giải khát. Do không thoáng khí nên anh Quốc không dám làm nhà vệ sinh ở tầng 1, dù mở bán cà phê. Thay vào đó anh chỉ làm một phòng vệ sinh khiêm tốn ở tầng 2 cho gia đình.

Gần đây, anh Quốc lắp cái điều hòa, nhưng phải khoan tường làm đường dây, ống dẫn ra bên ngoài khu công viên của khu chung cư đến 30m. Ở đấy mới có thể lắp được “cục nóng”, khiến tiền dây dẫn, thi công mắc gấp đôi mái máy điều hòa nhiệt độ nhưng hiệu quả sử dụng lại không cao.

Cùng cảnh ngộ với anh Quốc, chị Thu Phương người dân mua căn hộ shophouse nằm mặt tiền đường Dương Khuê tòa nhà CT3 dự án nhà ở xã hội Aranya cũng rất hụt hẫng, thất vọng. Chị Phương cho biết, chị mua căn shophouse diện tích 115m2 với tổng chi phí đầu tư khoảng 3 tỷ đồng. Thế nhưng khi nhận nhà, hoàn thiện và sử dụng mới lộ bất cập khi 3 mặt bịt bùng, thiếu hệ thống thoát khí thông gió đối lưu.

Căn shophouse của chị Phương, anh Quốc hay nhiều căn shophouse khác đều chỉ có một hướng mở duy nhất là cửa chính. “Đêm ngủ mà mình đóng cửa thì thiếu không khí… để thở. Mới đây mình làm lén ở cửa chính một khe cửa để có gió thoáng, chứ không không tài nào ngủ được. Riêng nấu nướng thì rất hạn chế vì không thể thoát mùi ra ngoài”, chị Phương nói. Không chỉ vậy, căn shophouse tiền tỷ của chị Phương mỗi khi mưa lớn nước theo đường ống chảy xuống nền “ròng ròng” nhưng chủ đầu tư vẫn không xử lý dứt điểm.

Anh Quốc và chị Phương cho biết họ kiến nghị với Ban quản lý chung cư để được cải tạo sửa chữa, làm cửa thông gió, cửa hậu đối lưu từ phía sau nhưng bị từ chối với lý do là việc này ảnh hưởng đến khu nhà cộng đồng và khu để xe phía sau tường căn hộ của anh Quốc. Mặt khác, các thiết kế đã được Sở Xây dựng tỉnh Thừa Thiên – Huế phê duyệt nên không thể tùy tiện thay đổi.

“Mua căn shophouse tiền tỷ ai ngờ nó không khác gì cái hầm trú bom. Đã vậy chủ đầu tư lại thiếu thiện chí trong việc cùng chúng tôi tìm hướng giải quyết, sao cho khu chung cư là nơi an toàn, đáng sống, đáng tin cậy”, anh Quốc nói.

Liên quan đến bức xúc của những chủ hộ mua shophouse, trao đổi với PV Reatimes, ông Tạ Đức Thịnh, nhân viên kỹ thuật Công ty Cổ phần Aranya Việt Nam, đại diện chủ đầu tư và Ban quản lý chung cư tại TP. Huế, nói rằng: “Mục tiêu của shophouse thì tính thương mại là chính. Nhà vệ sinh chủ đầu tư đã có đường ống chờ, có vị trí phương án thiết kế, thu gom sạch sẽ, an toàn cho các căn hộ”.

Liên quan hệ thống thông gió, thoát khí cho các căn shphosue, ông Thịnh giải thích: “Đây là mẫu chung rồi nên rất khó thay đổi. Toàn bộ giữ ẩm hay thông khí toàn bộ dựa vào mở cửa, lắp điều hòa, còn nếu muốn trổ cửa ra khu chung, phía đằng sau thì rất là khó. Về phía cửa chính chủ đầu tư có thể hỗ trợ các hộ dân để làm cửa sổ dạng đẩy, để căn shophouse của mình khô hơn, thông thoáng hơn”. Cũng theo ông Thịnh, chủ đầu tư cũng lắng nghe ý kiến người dân, khách hàng để “tư vấn lại” cùng tìm giải pháp phù hợp.

Đặc biệt, nói vấn đề thấm, dột của các hộ dân ở tầng 9 tòa nhà CT3, chung cư Aranya, ông Thịnh nhìn nhận đúng là có 5 căn hộ bị thấm dột nặng cùng với việc thấm dột trên hệ thống hành lang. Ông Thịnh nói rằng ngay khi bà con cư dân phát hiện, có ý kiến chủ đầu tư đã vào cuộc nhanh chóng, qua đó yêu cầu nhà thầu (Meico) khảo sát xử lý, thực hiện bảo hành công trình để đảm bảo trách nhiệm của nhà thầu, quyền lợi của chủ đầu tư cũng như của người dân.

“Vừa rồi chủ đầu tư đã làm việc với nhà thầu đề ra phương án xử lý. Chủ đầu tư đang nhờ đơn vị tư vấn và phòng kỹ thuật kết hợp cùng với nhà thầu xét duyệt phương án. Hiện tại anh em phòng kỹ thuật đang xem xét. Theo quan điểm của cá nhân tôi, cũng như lãnh đạo công ty cố gắng xử lý sớm, hy vọng thời tiết tốt để xử lý, chủ đầu tư cũng đã làm việc với người dân và có biên bản ghi nhận, xem xét các vấn đề hỏng hóc, tài sản của người dân như trần thạch cao, khối lượng bị hỏng để đền bù thỏa đáng cho người dân và tiến hành sửa chữa trên mái cũng như trên trần, việc sửa chữa sẽ hoàn thiện trước Tết Nguyên đán Quý Mão”, ông Thịnh phân bua.

Về nguyên nhân vì sao suốt 4 tháng qua kể từ khi các hộ cư dân phát hiện thấm dột, kiến nghị đến nay vẫn chưa được xử lý dứt điểm, có dấu hiệu chậm trễ, “bỏ mặc khách hàng”, ông Thịnh nói rằng, phía chủ đầu tư đã vào cuộc ngay khi phát hiện, đã xử lý bước đầu nhưng “xử lý như thế chưa triệt để nên chủ đầu tư muốn tính đến phương án khác để xử lý triệt để hơn, lãnh đạo công ty cũng rất trăn trở chứ chủ đầu tư không bỏ mặc khách hàng, bà con…

Reatimes sẽ tiếp tục tìm hiểu, cập nhật, thông tin về vụ việc.

Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII đã ban hành kết luận số 45-KL/TW ngày 17/11/2022 về định hướng quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo đó, những năm qua, phát triển và tổ chức không gian phát triển các hoạt động kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường trên lãnh thổ đất nước đạt được nhiều kết quả quan trọng. Phát triển vùng, liên kết vùng chuyển biến tích cực, hình thành nhiều vùng kinh tế lớn, quan trọng cho phát triển đất nước. Bước đầu hình thành các hành lang kinh tế trên địa bàn các vùng, liên vùng, nhất là các hành lang gắn với các đô thị lớn. Không gian đô thị được mở rộng, dần hình thành mạng lưới đô thị, góp phần tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Kết luận cũng nhìn nhận thực tế tổ chức không gian phát triển vẫn còn một số hạn chế, bất cập, đặc biệt trong quy hoạch mạng lưới đô thị gắn với liên kết vùng kinh tế. Hệ thống đô thị phân bố chưa hợp lý, tính liên kết còn yếu, chủ yếu phát triển theo chiều rộng, tác động lan tỏa còn hạn chế. Chưa hình thành được các trung tâm tài chính lớn; phát triển các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu du lịch còn dàn trải, hiệu quả thấp; chưa hình thành được các cụm liên kết ngành quốc gia quy mô lớn…

Trong khi đó, từ năm 2009, Quyết định số 445/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã xác định hệ thống đô thị Việt Nam đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2050 được phát triển theo mô hình mạng lưới (liên kết mạng), trên cơ sở kịch bản phát triển theo từng giai đoạn, phù hợp với các yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội của đất nước theo từng thời kỳ và hội nhập kinh tế quốc tế.

Từ năm 2009 đến năm 2015, ưu tiên phát triển các vùng kinh tế trọng điểm, các vùng đô thị lớn và các khu kinh tế tổng hợp đóng vai trò là cực tăng trưởng chủ đạo cấp quốc gia; từ sau năm 2016 đến năm 2025, ưu tiên phát triển các vùng đô thị hóa cơ bản, giảm thiểu sự phát triển phân tán, cục bộ; giai đoạn từ năm 2026 đến năm 2050 chuyển dần sang phát triển theo mô hình mạng lưới đô thị (liên kết mạng).

Như vậy, để đạt được mục tiêu phát triển hệ thống đô thị theo mô hình mạng lưới, nâng cao vai trò của đô thị trong tăng trưởng kinh tế – xã hội, cần giải quyết được vấn đề về tính liên kết giữa các đô thị về cả chiều rộng và chiều sâu. 

Reatimesđã có cuộc trò chuyện với TS.KTS. Lê Phong Nguyên – Trưởng bộ môn Quy hoạch, Khoa Kiến trúc, Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Đà Nẵng để mở rộng phạm vi, tiếp cận vấn đề liên kết đô thị và mô hình mạng lưới dưới góc nhìn của khoa học kiến trúc và quy hoạch đô thị. 

HỆ THỐNG ĐÔ THỊ VIỆT NAM CẦN HÌNH THÀNH ĐƯỢC LIÊN KẾT CHIỀU SÂU 

PV: Chuyên gia đánh giá như thế nào về mạng lưới đô thị Việt Nam hiện nay? 

TS.KTS. Lê Phong Nguyên: Rõ ràng, chúng ta có thể thấy được trong vòng 10 – 20 năm trở lại đây, số lượng đô thị ở Việt Nam tăng lên rất nhanh, có thể tính theo cấp số nhân. Tốc độ đô thị hóa ở Việt Nam diễn ra nhanh với tỷ lệ đô thị hóa tăng từ 30,5% vào năm 2010 đến 40,4% vào năm 2020.

Tuy tốc độ đô thị hóa nhanh nhưng tỷ lệ đô thị hóa tại Việt Nam so với mặt bằng chung trên thế giới và so với các nước trong khu vực ASEAN vẫn còn ở mức tương đối thấp (các nước phát triển có tỷ lệ đô thị hóa trên 80%; Singapore có tỷ lệ 100%; Malaysia, Brunei đạt 75%; Thái Lan đạt 62%). Mặc dù vậy, với dân số đô thị ngày càng tăng nhanh và số lượng đô thị cũng đang tiệm cận con số 1.000 (869 đô thị), Việt Nam đã hình thành được một mạng lưới đô thị trải dài từ Bắc xuống Nam và chạy dọc theo đường bờ biển. Mạng lưới đô thị Việt Nam cũng đã hình thành được những đặc trưng riêng, khác biệt so với các quốc gia hay thành phố khác. 

PV: Ông nhận định như thế nào về thực trạng hệ thống đô thị Việt Nam còn thiếu tính liên kết? Và nguyên nhân của thực trạng này đến từ đâu? 

TS.KTS. Lê Phong Nguyên: Khái niệm “tính liên kết của đô thị” là một khái niệm rất rộng và bao hàm nhiều nội dung như liên kết về văn hóa, về kinh tế, xã hội, giao thông… Nhìn tổng quan, có thể thấy hệ thống đô thị Việt Nam thiếu sự tương tác, mỗi đô thị còn phát triển theo hướng độc lập và ít có sự hỗ trợ lẫn nhau trong tiến trình tăng trưởng chung. 

Trên thực tế theo nhìn nhận của tôi, đô thị Việt Nam trong quá trình phát triển vẫn còn mang nặng tính địa phương. Trừ hai đô thị đầu tàu là Hà Nội và TP.HCM từ lâu đã hình thành mối liên kết chặt chẽ với các đô thị vệ tinh, các thành phố ở những địa phương khác phát triển khá riêng rẽ và thiếu sự tương tác, liên kết với nhau. 

Bên cạnh đó, điểm hạn chế của đô thị Việt Nam là chủ yếu mở rộng về địa giới hành chính, liên kết về chiều rộng nhưng chưa đủ liên kết về chiều sâu. Tốc độ đô thị hóa tăng nhanh chủ yếu nhờ vào việc sáp nhập các tỉnh, thành nhỏ, lân cận vào đô thị lớn. Tuy nhiên, bản chất của đô thị hóa không chỉ nằm ở diện tích hay bề rộng mà còn nằm ở chất lượng đời sống đô thị. Có thể thấy rằng chất lượng hay nội lực của đô thị nước ta chưa có nhiều sự chuyển biến rõ rệt, chưa phát triển theo chiều sâu và tương xứng với tốc độ đô thị hóa diễn ra theo chiều ngang. 

Nguyên nhân của thực trạng này đến từ các yếu tố khách quan và chủ quan. Chủ quan là do đô thị Việt Nam phát triển rất nhanh về mặt số lượng và chúng ta vẫn đang trong quá trình hình thành, mở rộng các đô thị mới. Trong giai đoạn này, toàn bộ nguồn lực về kinh tế – xã hội, con người đang được dùng để tập trung xây dựng bản thân đô thị đó. Cho đến nay, có thể nói là chúng ta vẫn đang trên hành trình tìm ra hướng phát triển để nâng cao chất lượng cho từng đô thị, làm thế nào để phát triển kinh tế, quản lý xã hội hay chỉnh trang đô thị sạch, đẹp như câu chuyện gạch lát đá vỉa hè của Hà Nội trong thời gian qua, tưởng chừng như đơn giản nhưng lại có rất nhiều vấn đề tồn đọng. Do đó, nguồn lực kinh tế – xã hội, con người và cả thời gian để đầu tư cho việc liên kết hệ thống đô thị là chưa có nhiều. 

Nguyên nhân khách quan đến từ việc thiếu quy hoạch và định hướng cụ thể trong cơ chế, chính sách. Chính phủ đã thể hiện vai trò trong việc định hướng tổng quan hình thành và phát triển mạng lưới đô thị, tuy nhiên, chúng ta cần có một hệ thống quản lý và hành lang pháp lý rõ ràng để tạo điều kiện cho các đô thị, các khu vực, các vùng chủ động liên kết, phát huy tiềm năng của mình để xây dựng và phát triển hệ thống đô thị, vùng đô thị hay rộng hơn là mạng lưới đô thị. 

CẦN CƠ CHẾ CHÍNH SÁCH LÀM NỀN TẢNG PHÁT TRIỂN

PV: Theo chuyên gia, nên tiếp cận khái niệm “tính liên kết của đô thị” như thế nào để phù hợp với tình hình phát triển của đô thị Việt Nam? 

TS.KTS. Lê Phong Nguyên: Dưới góc nhìn của một kiến trúc sư và nhà nghiên cứu về quy hoạch, tôi cho rằng nên tiếp cận tính liên kết của đô thị theo hai phương diện là xã hội và kinh tế. 

Về xã hội, khi quá trình đô thị hóa diễn ra, đô thị được hình thành và tiến tới đạt chuẩn các điều kiện cần thiết với những đặc điểm khác biệt hoàn toàn so với nông thôn thì áp lực đặt lên vai người làm chính sách, nhà quy hoạch, nhà quản lý đô thị là vô cùng lớn. Người đứng đầu quản lý đô thị cần làm sao đảm bảo được tất cả điều kiện về môi trường sống như y tế, giáo dục, cơ sở hạ tầng, văn hóa, để đảm bảo chất lượng cuộc sống của cư dân đô thị. Và cũng chính bởi vì chúng ta vẫn đang xoay xở trong câu chuyện xây dựng và quản lý từng đô thị riêng lẻ nên áp lực này càng trở nên nặng nề. Trong khi đó, việc gắn kết các đô thị có thể giảm gánh nặng cho từng khu vực khi mà các thành phố có thể chia sẻ với nhau vai trò xã hội trong bức tranh chung. 

Ví dụ đối với vấn đề nhân lực, khi chúng ta xây dựng một cụm trường đại học và định hướng nguồn nhân lực đầu ra không chỉ phục vụ cho một tỉnh, một thành phố mà sẽ làm việc tại nhiều tỉnh, nhiều thành phố lân cận trong một khu vực rộng lớn thì từ đó sẽ giải quyết được bài toán nhân lực trong các đô thị cùng thuộc một mạng lưới. Sẽ không còn tình trạng thành phố này thừa nhân lực nhưng ngay tỉnh thành lân cận lại thiếu người làm. Hay liên kết chặt chẽ về hạ tầng giao thông có thể giúp giảm gánh nặng về nhà ở với đô thị trung tâm, khi mà người lao động có thể di chuyển nhanh và dễ dàng giữa hai thành phố để sống và làm việc. 

Tương tự, liên kết đô thị trên phương diện kinh tế cũng sẽ giúp cho mỗi thành phố, mỗi khu vực có thể đẩy mạnh khai thác tiềm năng kinh tế của chính mình và kết hợp, thúc đẩy lợi ích kinh tế của các đô thị lân cận để tạo ra một vùng kinh tế vững mạnh.

Ví dụ, về du lịch, ở khu vực miền Trung, chúng ta có Thừa Thiên – Huế, Đà Nẵng và Quảng Nam, mỗi tỉnh, thành phố lại có tiềm năng du lịch, giá trị văn hóa và di sản khác nhau. Việc kết hợp với nhau để tạo ra một cụm điểm đến du lịch hấp dẫn có thể giúp cho các đô thị trong một khu vực có thể cùng thúc đẩy hoạt động du lịch mạnh mẽ hơn, thu hút nhiều vốn đầu tư hơn. Thay vì mỗi thành phố đều tự tìm cách giải quyết bài toán kinh tế của chính mình một cách độc lập, liên kết đô thị sẽ là công cụ để khai thác tiềm năng nhanh, hiệu quả và bền vững. 

Cần phải nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh thế giới hiện nay, các đô thị ngày càng cạnh tranh gay gắt với nhau, không chỉ trong phạm vi lãnh thổ của một quốc gia mà còn mở rộng ra phạm vi khu vực, châu lục và toàn cầu. Đô thị Việt Nam vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, do đó còn thiếu những điều kiện về quy mô, chất lượng nếu so sánh với những đô thị khác. Nếu hệ thống đô thị còn chậm liên kết thì chất lượng và tốc độ phát triển đô thị của chúng ta sẽ có nguy cơ thụt lùi so với các quốc gia khác, trước mắt là trong khu vực Đông Nam Á. 

PV: Đối với mô hình mạng lưới đô thị, chúng ta nên tiếp cận và tư duy như thế nào, thưa ông? 

TS.KTS. Lê Phong Nguyên: Thực tế cho thấy, chúng ta đã hình thành mô hình mạng lưới đô thị ở hai đầu Bắc – Nam là Hà Nội và TP.HCM. Mô hình mạng lưới thể hiện ở việc Hà Nội hay TP.HCM là đô thị trung tâm và là vùng lõi, liên kết với các đô thị vệ tinh xung quanh. Chúng ta cũng đã thấy được hiệu quả của mô hình này khi mà khu vực đô thị trung tâm Bắc – Nam phát triển khá tốt và thu hút dòng vốn đầu tư mạnh mẽ cả trong và ngoài nước. 

Tuy nhiên, so với hai đầu Bắc – Nam thì mạng lưới đô thị ở miền Trung còn khá rời rạc và thiếu tính liên kết, dẫn đến nhiều vấn đề như vốn đầu tư từ nước ngoài (FDI) chảy khá ít và khá chậm vào khu vực này. Lý do là bởi nhà đầu tư nước ngoài khi quyết định đầu tư vào một khu vực nào thì họ đều phải xem xét nhiều vấn đề về quy mô và chất lượng của môi trường đầu tư của khu vực đó. Do sự khác biệt căn bản về địa lý, cơ cấu kinh tế, con người và xã hội, không thể áp dụng một cách rập khuôn mô hình mạng lưới lấy một đô thị làm trung tâm như ở Hà Nội, TP.HCM vào các tỉnh miền Trung hay những khu vực khác mà cần có sự điều chỉnh để phù hợp với các điều kiện khách quan và chủ quan của khu vực.

Nghĩa là chúng ta cần có mô hình mạng lưới đô thị tương tự như Hà Nội, TP.HCM nhưng ở nhiều cấp độ khác nhau và phát huy thế mạnh đặc trưng của vùng. Dựa trên tiềm năng riêng của mỗi khu vực, mỗi vùng mà mô hình mạng lưới phải có sự linh hoạt, xây dựng hệ thống quản lý phù hợp để tạo tiền đề cho vùng đó phát triển.

PV: Vậy đâu là giải pháp để tăng cường tính liên kết trong hệ thống đô thị Việt Nam, thưa ông? 

TS.KTS. Lê Phong Nguyên: Như đã trình bày, thực trạng đô thị nước ta còn thiếu tính liên kết xuất phát từ nguyên nhân chủ quan và khách quan. Trên cơ sở đó, giải pháp khắc phục cũng sẽ được tiếp cận từ góc độ vĩ mô và vi mô. 

Ở cấp độ vĩ mô, vai trò của Chính phủ trong quy hoạch mạng lưới đô thị là vô cùng quan trọng. Khi Chính phủ đã đưa ra quyết sách là phải phát triển đô thị Việt Nam theo mô hình mạng lưới, có sự tương tác qua lại, có tính liên kết chặt chẽ thì kèm theo đó cũng cần có chính sách, cơ chế và hành lang pháp lý làm nền tảng phát triển cho địa phương. Để mỗi khu vực có thể phát huy được tối đa tiềm lực địa phương, Chính phủ cần bổ sung chính sách cụ thể, có sự phân quyền, phân chia chức năng rõ ràng cho từng đô thị, từng khu vực, từng vùng. Từ đó mỗi đô thị có thể phát huy tiềm năng của mình một cách hiệu quả hơn và cũng tránh được hiện tượng địa phương muốn tổ chức liên kết đô thị trong khu vực nhưng không được định hướng cụ thể cách làm và cũng không rõ làm như thế nào là đúng, như thế nào là chưa phù hợp với quy định chung. 

Ở cấp độ vi mô, mỗi địa phương cũng cần phải nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân để tăng cường nội lực của đô thị. Bởi một đô thị có nội lực yếu cũng rất khó để liên kết với các đô thị khác và cùng nhau hợp lực tạo nên sức mạnh mà thay vào đó có thể trở thành gánh nặng của những đô thị, khu vực khác, nhất là trong trường hợp đã xây dựng được hành lang pháp lý ràng buộc lẫn nhau giữa các đô thị. Địa phương có vai trò trọng tâm trong việc nâng cao chất lượng môi trường sống đô thị, đảm bảo các điều kiện y tế, văn hóa, giáo dục, giao thông, môi trường phục vụ đời sống cả vật chất và tinh thần cho người dân để thúc đẩy phát triển nội lực của mỗi thành phố.

Kết hợp các điều kiện vĩ mô và vi mô, hệ thống đô thị Việt Nam có thể phát triển bền vững theo mô hình mạng lưới, liên kết mạnh mẽ về cả kinh tế và xã hội, từ đó thể hiện vai trò quan trọng trong thực hiện những mục tiêu tăng trưởng chung của đất nước. 

PV: Trong giai đoạn 5 đến 10 năm tới với bối cảnh kinh tế – xã hội như hiện tại, theo quan điểm của chuyên gia, đâu sẽ là mục tiêu cụ thể quan trọng trong định hướng phát triển mạng lưới đô thị tại Việt Nam? 

TS.KTS. Lê Phong Nguyên: Đương nhiên, chúng ta không thể chỉ thực hiện một mục tiêu nào đó để đạt được hệ thống đô thị phát triển vững mạnh với mạng lưới liên kết chặt chẽ mà cần kết hợp thực hiện nhiều mục tiêu với cùng một định hướng cụ thể. 

Theo quan điểm của tôi, để phát triển mạng lưới đô thị, trước hết chúng ta cần duy trì, phát huy những thành tựu đã đạt được và đặc biệt tập trung vào liên kết hạ tầng như giao thông, hạ tầng thông tin, hạ tầng kỹ thuật. Hạ tầng là cơ sở, nền tảng và là điều kiện cần để phát triển các lĩnh vực khác, trong khi đó hiện nay chất lượng hạ tầng đô thị và hạ tầng liên kết đô thị, liên kết vùng ở Việt Nam còn không ít hạn chế. 

Đơn cử như một số tuyến quốc lộ, có vai trò là tuyến giao thông huyết mạch đi qua địa bàn nhiều tỉnh, hiện nay đang xuống cấp nghiêm trọng như Quốc lộ 1A. Đó cũng chính là một điểm hạn chế, vướng mắc cản trở sự liên kết, tương tác giữa các tỉnh và thành phố. Nếu hạ tầng chưa thể đáp ứng các điều kiện cơ bản về chất lượng và số lượng thì cũng rất khó để các thành phố, khu vực và vùng liên kết với nhau một cách hiệu quả. 

– Xin cảm ơn những chia sẻ của ông!

Ra đời trong bối cảnh thị trường bất động sản Việt Nam có nhiều biến động, đối mặt với nhiều thách thức không hề nhỏ. Tuy nhiên, với quyết tâm của lãnh đạo và toàn thể nhân viên công ty, DREAL đang phát triển ngày càng vững mạnh hơn, định hình một lối đi thật sự an toàn và bền vững.

Với sự hỗ trợ từ Tập đoàn mẹ là Dgroup Holdings, DREAL chọn lựa định hướng phát triển bất động sản kết hợp vật liệu xây dựng để tối đa hoá toàn bộ nguồn lực và phục vụ khách hàng được đầy đủ nhất.

Với slogan “Sứ mệnh an cư” và phương châm phát triển bất động sản kết hợp vật liệu xây dựng, DREAL sẽ là sự lựa chọn hàng đầu cho Nhà đầu tư và khách hàng thật sự có nhu cầu an cư.

Tuy có tuổi đời còn trẻ, nhưng DREAL đang là một trong những doanh nghiệp uy tín tại Khánh Hòa, ngày càng khẳng định giá trị thương hiệu trên thị trường bất động sản cũng như vật liệu xây dựng.

Nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng, hiện nay DREAL đã có hệ thống 3 showroom và kho phủ sóng các khu vực tập trung khu đô thị, mật độ dân cư và xây dựng cao tại TP. Nha Trang, gồm: Mỹ Gia, Phước Hải, Phước Đồng và hệ thống hơn 60 đại lý phân bổ từ Ninh Thuận đến Phú Yên. DREAL khẳng định vị thế là Nhà phân phối VLXD & nhà thầu thi công công trình uy tín, chất lượng & hàng đầu tại tỉnh Khánh Hòa.

Công ty cũng thường xuyên tham gia nhiều hoạt động vì cộng đồng như: giúp đỡ, xây nhà tình nghĩa cho người nghèo các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Phú Yên…

Ông Phạm Cao Trùng Dương, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Bất động sản DREAL, cho biết định hướng chiến lược giai đoạn 2023 – 2028 là DREAL trở thành Tổng thầu thi công xây dựng và phân phối VLXD kết hợp với BĐS tại thị trường miền Nam Trung Bộ và Tây Nguyên./.

 

Với đại đa số cư dân thời đại mới, bên cạnh các yếu tố an ninh, an toàn bảo mật, tiện ích và cộng đồng văn minh…, cuộc sống an yên giữa thiên nhiên cây cỏ, không khí trong lành là mảnh ghép không thể thiếu. Tại Vinhomes Grand Park (TP. Thủ Đức), cư dân sẽ có đặc quyền được tận hưởng không gian xanh đáng mơ ước bất kỳ thời điểm nào.

Tỉnh giấc tại Vinhomes Grand Park, cư dân có thể chạy bộ dưới những tán cây lớn, nghe tiếng chim hót líu lo xa gần. Dạo bước giữa những cung đường rộng, sạch sẽ và làn gió mát lành là cách khởi đầu ngày mới tràn đầy năng lượng cho mọi người.

Đạp xe vào buổi sáng cũng là một cách tuyệt vời để khám phá những cung đường rợp bóng cây của Vinhomes Grand Park. Đó là những khoảnh khắc mang đến cảm giác bình yên cho mọi người giữa phố thị náo nhiệt. 

Cư dân Vinhomes Grand Park cũng có thể chọn cách thả mình với bài tập nhẹ nhàng buổi sáng hay ngồi thiền giữa những thảm cỏ xanh mướt để hít căng lồng ngực bầu không khí trong lành, tươi mới. 

Ngoài ra, với không gian xanh lên đến 36ha – lớn gấp 3,6 lần công viên Tao Đàn và gấp 2,2 lần diện tích Thảo Cầm Viên tại TP.HCM, công viên Vinhomes Grand Park chính là điểm hẹn lý tưởng cho những buổi picnic, tụ tập cùng bạn bè vào buổi sáng. Dưới tán cây rộng, thảm cỏ xanh, được tán gẫu cùng những người thân yêu, hay nhâm nhi ly nước ép là trải nghiệm đầy thú vị ngay dưới căn nhà thân yêu. 

Vô số bóng mát tại công viên sẽ là không gian lý tưởng để cả gia đình cùng nhau thả diều, vận động, vui chơi… Đó không chỉ là khoảnh khắc giúp gắn kết mỗi thành viên trong gia đình mà còn là cách để nuôi dưỡng tâm hồn con trẻ.

Chiều về trên khu đô thị Vinhomes Grand Park, màu xanh của cây lá hoà cùng màu trời tạo nên khung cảnh say lòng người. Đây cũng là lúc, cư dân có thể thong thả chuyện trò và tận hưởng làn gió mát ngay khi bước chân về nhà. 

Bên cạnh cây xanh, công viên Vinhomes Grand Park còn làm thoả lòng những tâm hồn yêu thích thiên nhiên nhờ bãi biển nhân tạo rộng lớn với bờ cát trắng mịn. Không cần phải đợi những chuyến du lịch chỉ một đôi lần trong năm, cả gia đình có thể thỏa sức tận hưởng làn gió biển mát rượi, những hàng dừa nhiệt đới xanh mát bất cứ khi nào trở về nhà.

Buổi tối, giữa không gian thoáng đãng, những bữa tiệc ngoài trời chính là lựa chọn đáng chờ đợi. Thưởng thức các món nướng thơm ngon giữa thiên nhiên rộng mở và khung cảnh tuyệt đẹp là điều có thể khiến rất nhiều người ghen tị. 

Tất cả những trải nghiệm đặc biệt ấy làm nên một không gian sống lý tưởng cho cư dân đại đô thị Vinhomes Grand Park./.