Dự án đường sắt đô thị số 5 của Hà Nội, một trong những dự án trọng điểm của thành phố, dự kiến sẽ khởi công vào cuối năm nay với tổng mức đầu tư lên đến gần 62.000 tỷ đồng. Mục tiêu của dự án là kết nối khu vực đô thị trung tâm với khu đô thị vệ tinh Hòa Lạc, tái cơ cấu giao thông đô thị và giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông đang ngày càng nghiêm trọng.

Tuyến đường sắt đô thị số 5 có tổng chiều dài khoảng 41,9km, đi qua 9 phường và 10 xã của Hà Nội. Điểm đầu của tuyến đường nằm tại nút Văn Cao – Hoàng Hoa Thám (phường Ngọc Hà), điểm cuối tại khu vực xã Yên Bài. Dự án bao gồm 21 nhà ga, trong đó có 6 ga ngầm và 15 ga nổi, cùng với 2 khu depot phục vụ cho việc vận hành và bảo trì đường sắt.

Mới đây, Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội đã phối hợp với UBND xã Quốc Oai tổ chức lấy ý kiến về phương án tuyến, vị trí và công trình theo Dự án đầu tư xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến số 5 (Văn Cao – Ngọc Khánh – Láng – Hòa Lạc). Tại hội nghị, các đại biểu đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tuyến đường sắt đô thị số 5 trong việc kết nối các khu vực trung tâm Hà Nội với ngoại thành, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế – xã hội.

Khi tuyến đường vận hành, sẽ giúp giảm tải áp lực giao thông trên các tuyến đường bộ hiện hữu, đặc biệt là đại lộ Thăng Long. Đồng thời, tuyến đường cũng sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, thu hút đầu tư và tạo nhiều cơ hội việc làm cho các địa phương có tuyến đường chạy qua.

Phó Chủ tịch UBND xã Quốc Oai Nguyễn Hữu Sơn đề nghị các phòng, ban, ngành của xã phối hợp với Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án. Trước đó, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn yêu cầu các sở, ngành thành phố, UBND các xã, phường, đơn vị liên quan khẩn trương, nghiêm túc triển khai thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND Thành phố tại Thông báo số 414/TB-VP ngày 8.7.2025 của Văn phòng UBND Thành phố.

Các đơn vị liên quan cần đảm bảo tiến độ khởi công các dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị khởi công năm 2025, trong đó có tuyến số 5, Văn Cao – Hòa Lạc vào ngày 19.12.2025. Đồng thời, cần kịp thời tham mưu, đề xuất, báo cáo UBND Thành phố để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc (nếu có) nhằm đảm bảo dự án được thực hiện theo đúng tiến độ đã đề ra. Việc triển khai dự án đường sắt đô thị số 5 không chỉ góp phần giảm thiểu ùn tắc giao thông mà còn là động lực quan trọng cho sự phát triển của kinh tế – xã hội tại Hà Nội.

TP.HCM đang tích cực triển khai kế hoạch phát triển mạng lưới đường sắt đô thị theo Nghị quyết 188 của Quốc hội. Để thực hiện mục tiêu này, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường đã có thông báo kết luận về việc triển khai các nội dung phát triển đường sắt đô thị tại TP.HCM.

Trong đó, Sở Xây dựng được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan để rà soát tổng thể quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị theo mô hình và tầm nhìn mới. Việc này nhằm đảm bảo sự phù hợp với việc mở rộng địa giới hành chính của thành phố. Trên cơ sở đó, Sở Xây dựng sẽ tham mưu UBND TP kế hoạch triển khai trong tháng 7-2025.

Đồng thời, Sở Xây dựng cũng được yêu cầu phối hợp với Sở Tư pháp để hoàn thiện hồ sơ, tham mưu UBND TP trình HĐND TP ban hành nghị quyết quy định cụ thể về việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh phương án tuyến, vị trí công trình đường sắt đô thị. Điều này sẽ giúp tạo cơ sở pháp lý để triển khai các dự án đường sắt đô thị tại TP.HCM.

Về nguồn vốn, UBND TP giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng đề án huy động và bố trí vốn đầu tư. Mục tiêu là bảo đảm tiến độ triển khai các tuyến đường sắt đô thị theo phụ lục của Nghị quyết 188.

Hiện nay, TP.HCM đang tập trung triển khai các dự án PPP trọng điểm, quy mô lớn, đặc biệt trong lĩnh vực đường sắt đô thị để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Các tuyến đường sắt đô thị đang triển khai đầu tư tại TP.HCM gồm có tuyến Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), tuyến Metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương), tuyến đường sắt kết nối giữa sân bay Tân Sơn Nhất – sân bay Long Thành (Thủ Thiêm – Long Thành) và tuyến đường sắt nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ.

Theo quy hoạch, mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM có chiều dài khoảng 1.012km. Thành phố đang đẩy nhanh các thủ tục để đầu tư vào các tuyến đường sắt đô thị, phấn đấu hoàn thành vào năm 2035. Việc triển khai mạng lưới đường sắt đô thị sẽ giúp TP.HCM phát triển hệ thống giao thông vận tải hiện đại, giảm thiểu ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường, đồng thời thúc đẩy kinh tế – xã hội của thành phố.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường đã yêu cầu Sở Tài chính khẩn trương đốc thúc nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ. Việc này cần được thực hiện theo quy định pháp luật hiện hành. Đồng thời, Sở Tài chính cũng được giao chủ trì, phối hợp với các sở ngành liên quan rà soát quy định pháp luật về đường sắt. Mục đích là để tham mưu, đề xuất về quy trình, thủ tục đầu tư đối với các dự án đường sắt đô thị do nhà đầu tư đề xuất mà không sử dụng vốn ngân sách. Kết quả rà soát cần được báo cáo lên UBND TP.HCM trong tháng 7-2025.

Trước đó, vào ngày 2-6, Sở Tài chính đã tổ chức buổi làm việc với các sở ngành liên quan như Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng Tập đoàn Vingroup và Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed. Nội dung cuộc họp xoay quanh đề xuất đầu tư tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao kết nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ. Tại cuộc họp, sau khi nghe các ý kiến từ sở ngành và nhà đầu tư, Sở Tài chính đã đề nghị nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án. Họ cần nộp hồ sơ tại Sở Tài chính để có cơ sở xem xét và thẩm định theo quy định pháp luật.

Thông tin từ Sở Tài chính cho biết hiện nay nhà đầu tư đang hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án. Sau khi nhận được hồ sơ đầy đủ, Sở Tài chính sẽ tiến hành tổ chức thẩm định dự án đầu tư. Dự án tuyến đường sắt đô thị kết nối trung tâm TP.HCM đi Cần Giờ, hay còn gọi là tuyến số 12, có tổng chiều dài 48,7km. Điểm đầu của tuyến đường sắt này tại đường Nguyễn Văn Linh, đoạn giữa nút giao với đường Nguyễn Thị Thập và đường Lý Phục Man. Điểm cuối tại khu đất 39ha tiếp giáp với dự án Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ.

Được biết, nhà đầu tư đang tổ chức khảo sát và lập hồ sơ đề xuất dự án theo chủ trương của thành phố. Gần đây, Quốc hội đã thông qua Luật Đường sắt 2025. Luật này bổ sung thêm một số cơ chế và chính sách đặc thù để đầu tư phát triển đường sắt và đường sắt đô thị. Đặc biệt, luật nhấn mạnh vào việc thu hút khối doanh nghiệp tư nhân tham gia vào đầu tư đường sắt, bao gồm cả đường sắt đô thị. Điều này cho thấy sự quan tâm đến việc đẩy mạnh phát triển đường sắt đô thị tại TP.HCM, bao gồm tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao kết nối trung tâm với Cần Giờ.

Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed, một trong những nhà đầu tư quan tâm đến dự án, đang tích cực triển khai các hoạt động để thực hiện dự án này. Họ đang quyết liệt đẩy mạnh việc tuyển dụng nhân sự. Mục đích là để triển khai dự án đường sắt cao tốc TP.HCM – Cần Giờ cũng như Hà Nội – Quảng Ninh. Ngoài ra, VinSpeed cũng đang chờ quyết định phê duyệt chủ đầu tư từ phía Chính phủ cho dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam.

Thông tin tuyển dụng của VinSpeed cho thấy họ đang cần tuyển nhiều vị trí. Các vị trí này bao gồm kỹ sư BIM cao cấp, BIM Manager/trưởng phòng BIM, Technology transfer specialist/chuyên viên cao cấp (chuyển giao công nghệ), Technology manager/trưởng phòng công nghệ – railway, kỹ sư xây dựng cao cấp – công trình hầm/cầu, kỹ sư xây dựng cao cấp – railway, kỹ sư cơ điện – hệ thống thông tin tín hiệu đường sắt, và Technical manager/trưởng phòng kỹ thuật – railway… Việc tuyển dụng này nhằm đáp ứng nhu cầu về nhân sự để triển khai các dự án đường sắt cao tốc và đường sắt đô thị trong tương lai.

UBND TPHCM vừa giao các sở, ban, ngành rà soát quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị theo địa giới hành chính mới để triển khai 10 tuyến metro theo Nghị quyết 188 của Quốc hội. Văn phòng UBND TPHCM đã truyền đạt kết luận của Phó chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường về việc chuẩn bị đầu tư các tuyến đường sắt đô thị.

Theo đó, Sở Xây dựng sẽ chủ trì, phối hợp với Ban Quản lý Đường sắt đô thị (MAUR) để rà soát tổng thể quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị theo mô hình và tầm nhìn mới. Điều này nhằm đảm bảo quy hoạch phù hợp với việc mở rộng địa giới hành chính. Sở Xây dựng cũng sẽ phối hợp với Sở Tư pháp hoàn thiện hồ sơ, tham mưu UBND TPHCM trình HĐND ban hành nghị quyết về lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh phương án tuyến, vị trí công trình đường sắt đô thị.

Ngoài ra, Sở Xây dựng được giao nhiệm vụ tham mưu kế hoạch chuẩn bị đầu tư, hoàn thành kế hoạch trong tháng 7. Sở Tài chính TPHCM sẽ chủ trì, phối hợp với MAUR và các đơn vị liên quan xây dựng đề án huy động và bố trí nguồn vốn đầu tư. Điều này nhằm bảo đảm tiến độ triển khai các tuyến đường sắt đô thị theo kế hoạch.

Phó chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường cũng yêu cầu các đơn vị khẩn trương xây dựng kế hoạch triển khai Luật PPP. Trước mắt, các đơn vị sẽ tập trung triển khai các dự án PPP trọng điểm, quy mô lớn trong lĩnh vực đường sắt đô thị. Việc triển khai 10 tuyến metro theo Nghị quyết 188 của Quốc hội đang được thành phố đẩy mạnh.

Quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị sẽ được rà soát để phù hợp với tình hình mới, đảm bảo việc triển khai dự án một cách hiệu quả. Thành phố sẽ tiếp tục tập trung triển khai các dự án đường sắt đô thị theo kế hoạch, đảm bảo tiến độ và hiệu quả đầu tư. Đồng thời, thành phố cũng sẽ tăng cường công tác phối hợp giữa các sở, ban, ngành và các đơn vị liên quan để thực hiện thành công các dự án đường sắt đô thị.

Trước đó, tại Nghị quyết 188, Quốc hội đã giao cho Chính phủ nhiệm vụ lập quy hoạch phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại các đô thị loại I và một số đô thị loại II và các vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Bên cạnh đó, tại Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm (2021-2025), thành phố cũng đặt mục tiêu xây dựng đường sắt đô thị và các loại hình giao thông công cộng khác phát triển đồng bộ và hiện đại.