Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, đánh dấu một chương mới trong quan hệ hợp tác kinh tế thương mại giữa Việt Nam và EU. Sau 5 năm thực thi, những lợi ích mà EVFTA mang lại đã trở nên rõ ràng và thiết thực cho doanh nghiệp hai bên.

Theo cam kết trong EVFTA, hiệp định sẽ loại bỏ hầu hết các rào cản thuế quan, ngoại trừ một số mặt hàng áp dụng hạn ngạch thuế quan miễn thuế. Về phía EU, cam kết xóa bỏ thuế quan ngay khi EVFTA có hiệu lực đối với hàng hóa của Việt Nam thuộc 85,6% số dòng thuế trong biểu thuế, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU. Trong vòng 7 năm kể từ khi EVFTA có hiệu lực, EU cam kết xóa bỏ 99,2% số dòng thuế trong biểu thuế, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU. Đối với 0,3% kim ngạch xuất khẩu còn lại, bao gồm một số sản phẩm gạo, ngô ngọt, tỏi, nấm, đường và các sản phẩm chứa hàm lượng đường cao, EU cam kết mở cửa cho Việt Nam theo hạn ngạch thuế quan (TRQs) với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%.

Về thuế xuất khẩu của Việt Nam, Việt Nam cam kết xóa bỏ hầu hết các loại thuế xuất khẩu đối với hàng hóa xuất sang EU. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở EU sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường Việt Nam với gần 100 triệu người tiêu dùng, đặc biệt là tầng lớp trung lưu đang tăng trưởng nhanh.

Báo cáo Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý II/2025 do Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố cho thấy, tỷ lệ doanh nghiệp xác định ưu đãi thuế quan là lợi ích nổi bật của EVFTA đã tăng vọt từ 29% trong quý II/2024 lên đến 61% trong quý II/2025. Một số doanh nghiệp đã có thể định lượng lợi nhuận trực tiếp từ EVFTA, mức tăng trung bình được ghi nhận vào lợi nhuận ròng là 8,7% – với một số doanh nghiệp báo cáo con số ấn tượng lên tới 25%.

Cũng theo báo cáo này, sau 5 năm thực thi và tận dụng EVFTA, có đến 98,2% doanh nghiệp châu Âu tham gia khảo sát cho biết họ đã biết đến EVFTA và gần một nửa trong số đó báo cáo rằng hiệp định mang lại lợi ích từ mức trung bình đến đáng kể. Đáng chú ý, không chỉ các tập đoàn lớn được hưởng lợi mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) cũng đang khai thác tốt các ưu đãi từ hiệp định.

EVFTA không chỉ là một thỏa thuận về thuế quan mà còn là nền tảng cho sự hài hòa về tiêu chuẩn và thịnh vượng bền vững. Hiệp định đã củng cố lòng tin, thúc đẩy thương mại và mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai phía.

Tuy nhiên, để tiếp tục tận dụng các ưu đãi từ EVFTA, các doanh nghiệp Việt Nam cần chuyển mình thích ứng với nhu cầu ngày càng tăng từ thị trường EU đối với sản phẩm bền vững. Việt Nam có nhiều lợi thế khai thác từ nguồn nguyên liệu phong phú đến cam kết mạnh mẽ với phát triển xanh, cũng như đảm bảo tiêu chuẩn cao về môi trường và xã hội.

Ông Ngô Chung Khanh – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương nhấn mạnh, EU là thị trường tốt, thị trường tiềm năng, với tiêu chuẩn thị trường cao nhưng vấn đề quan trọng là xuất khẩu sang EU đem lại giá trị cao. Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp đang xuất khẩu tốt sang thị trường này.

Bộ Công Thương đang tiếp tục triển khai xây dựng Đề án hệ sinh thái kết nối các chủ thể doanh nghiệp lại với nhau và không chỉ có sự hỗ trợ từ cơ quan địa phương, cơ quan Trung ương, mà cả sự hỗ trợ của hiệp hội logistics, ngân hàng, đơn vị tư vấn… Khi có hệ sinh thái, các sản phẩm rất dễ truy xuất nguồn gốc.

Trong chiến lược phát triển dài hạn, việc tận dụng tối đa các FTA được xác định là chìa khóa then chốt giúp Việt Nam duy trì đà tăng trưởng, thu hút đầu tư và củng cố vị thế trên trường quốc tế.

Ngành thời trang Việt Nam đang đứng trước những thách thức và cơ hội mới trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng. Thỏa thuận thương mại Mỹ – Việt Nam tháng 7/2025 đã đặt ra những yêu cầu mới cho doanh nghiệp Việt, đặc biệt là trong lĩnh vực dệt may.

Theo thỏa thuận này, Mỹ sẽ áp thuế 20% đối với toàn bộ hàng dệt may từ Việt Nam và có thể lên đến 40% nếu nghi có yếu tố tái xuất trá hình từ Trung Quốc. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp Việt phải minh bạch nguồn gốc nguyên liệu, chuỗi cung ứng và quy trình sản xuất nếu muốn duy trì xuất khẩu sang Mỹ.

Chính sách thuế mới này là kết quả của căng thẳng thương mại Mỹ – Trung và chính sách ưu đãi thương mại của Mỹ. Việc áp thuế cao đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đã khiến nhiều doanh nghiệp chuyển hướng sang Việt Nam, nhưng cũng tạo ra nguy cơ tái xuất trá hình.

Để thích nghi với giai đoạn thương mại mới, doanh nghiệp Việt cần nâng cao năng lực kiểm soát xuất xứ, minh bạch chuỗi cung ứng và phát triển thương hiệu bài bản. Việc đầu tư vào minh bạch hóa sản xuất, cải thiện năng lực truy xuất nguồn gốc và quản trị chuỗi cung ứng theo chuẩn quốc tế là cần thiết.

Chính phủ Việt Nam đang đẩy mạnh triển khai các chương trình hỗ trợ nâng cấp năng lực kỹ thuật, như phát triển hệ thống truy xuất nguồn gốc quốc gia, tập huấn cho doanh nghiệp về tiêu chuẩn xuất xứ và hợp tác với các hiệp hội ngành hàng để kết nối chuỗi cung ứng trong nước.

Nếu các doanh nghiệp Việt không thể quản lý chuỗi cung ứng, mức thuế transshipment 40% có thể tiếp tục được duy trì hoặc mở rộng sang các mặt hàng khác. Điều này sẽ gây áp lực lớn về chi phí và cạnh tranh cho toàn ngành thời trang Việt.

Tuy nhiên, thỏa thuận này cũng tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt, đặc biệt là trong bối cảnh Mỹ tìm cách giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Các doanh nghiệp OEM/ODM Việt Nam có vị trí địa lý thuận lợi gần Trung Quốc và nguồn nhân lực dồi dào có khả năng thay thế một phần vai trò của Trung Quốc trong một số chuỗi cung ứng nhất định. https://www.vietnamtimes.vn/

Ngành thời trang – may mặc Việt Nam buộc phải chuyển mình để thích nghi với những yêu cầu mới của thị trường Mỹ. Việc đổi mới mô hình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và phát triển thương hiệu bền vững sẽ giúp doanh nghiệp Việt nâng cao cạnh tranh và tận dụng cơ hội trong thị trường quốc tế.

Do đó, việc đầu tư vào công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất và phát triển thương hiệu là điều cần thiết để doanh nghiệp Việt có thể cạnh tranh và phát triển trong giai đoạn mới. https://www.vietnam.gov.vn/

Từ đó, các doanh nghiệp Việt có thể tận dụng cơ hội từ thỏa thuận thương mại Mỹ – Việt Nam để tăng cường xuất khẩu và phát triển ngành thời trang – may mặc Việt Nam. https://www.mofa.gov.vn/