Biến đổi khí hậu đang ngày càng gia tăng và đang trở thành mối đe dọa lớn đối với hệ thống thực phẩm toàn cầu. Các hiện tượng thời tiết cực đoan không chỉ ảnh hưởng đến sản lượng nông nghiệp mà còn dẫn đến sự gia tăng đột biến giá thực phẩm, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho nền kinh tế và đời sống người dân ở nhiều quốc gia.

Một nghiên cứu mới từ tổ chức nghiên cứu Barcelona Supercomputing Center cho thấy những biến đổi thời tiết này đã làm tăng giá nhiều loại thực phẩm trong thời gian ngắn. Ví dụ, giá dầu olive ở châu Âu đã tăng 50% trong năm qua do hạn hán kéo dài ở miền Nam Tây Ban Nha. Tại Ấn Độ, giá hành củ đã tăng 89% trong tháng 5/2024 do đợt nắng nóng khắc nghiệt. Tại Nhật Bản, giá gạo đã tăng 48% vào tháng 9/2024 sau đợt nắng nóng vào tháng 8. Ở hai bang California và Arizona của Mỹ, giá rau củ đã tăng 80% vào tháng 11/2022 do hạn hán.

Những biến động này không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn làm gia tăng áp lực lạm phát tại các nền kinh tế, đặc biệt là ở những nước có mức độ phụ thuộc lớn vào nhập khẩu thực phẩm. Theo chuyên gia Maximilian Kotz của Barcelona Supercomputing Center, trưởng nhóm tác giả của nghiên cứu trên, nhiều hiện tượng thời tiết bất lợi dẫn tới những đợt tăng giá thực phẩm này là “hoàn toàn chưa từng có tiền lệ từ góc độ lịch sử”. Nhiệt độ đã “vượt xa khỏi phạm vi mà chúng ta có thể kỳ vọng trong hình thái khí hậu ổn định không có các hành vi gây ô nhiễm của con người”, ông Kotz nhấn mạnh.

“Chúng ta biết rằng các hiện tượng thời tiết cực đoan đang trở nên dữ dội và thường xuyên hơn so với 30-40 năm trước. Chúng tôi dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục chừng nào lượng khí thải nhà kính còn tiếp tục tăng”, ông Kotz cho biết. Nếu hệ thống thực phẩm toàn cầu “tiếp tục phản ứng theo cách mà chúng ta đã thấy gần đây, thì điều tương tự sẽ còn xảy ra với giá thực phẩm, thậm chí có thể theo những cách cực đoan hơn và khó lường hơn”, ông Kotz nhận định với tờ báo Financial Times.

Nghiên cứu kết luận rằng sự leo thang của giá thực phẩm có thể lan tỏa từ các khu vực riêng lẻ ra phạm vi toàn cầu thông qua thương mại. Ví dụ, giá chocolate đã tăng vọt ở Anh sau khi giá cacao tăng gấp ba lần do hạn hán và nắng nóng khắc nghiệt ở Ghana và Bờ Biển Ngà. https://www-financialtimes-com.translate.goog/content/thanh-pho-warn-against-more-food-price-shocks-as-climate-crises-deepens/nghi-vien-chau-au-cat-diem-chinh-thuc-thi-tuyen-nghi-sinh-chung-kuc-a45113.925.1336223665-1671103662-1983917065/

Hoạt động đầu cơ thị trường và “chính sách sai lầm” thường cũng làm trầm trọng thêm tác động của việc tăng giá thực phẩm liên quan đến biến đổi khí hậu – theo chuyên gia Raj Patel thuộc Đại học Texas trong một cuộc trao đổi với Financial Times. Chẳng hạn, khi thời tiết nóng bức ở Nga gây ra các vụ cháy rừng khiến giá lúa mì tăng vọt vào năm 2010, Moscow đã áp đặt lệnh cấm vận xuất khẩu lúa mì, “đẩy giá lúa mì toàn cầu lên cao ngất ngưởng” – ông Patel lưu ý. Thực tế này góp phần gây ra các cuộc bạo loạn bánh mì ở những nơi xa xôi như Mozambique.

Đồng tác giả báo cáo trên, bà Anne Taylor, Giám đốc điều hành của tổ chức Food Foundation trụ sở tại Anh, cho rằng các quốc gia như Anh, vốn phụ thuộc nhiều vào hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt dễ bị tổn thương trước các cú sốc khí hậu ở nước ngoài.

Nghiên cứu cũng đặt ra một số câu hỏi cho các ngân hàng trung ương, khi giá thực phẩm tăng cao đe dọa nỗ lực kiểm soát lạm phát chung, nhất là ở các nền kinh tế mới nổi – nơi thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn hơn trong rổ hàng hóa tiêu dùng. “Nhiệt độ cao bất thường ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ lạm phát nói chung và động lực chính là sự tăng giá thực phẩm”, ông Kotz nói.

Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) cho biết tốc độ lạm phát ở nước này trong tháng 6 là 3,6%, cao nhất 18 tháng, một phần do giá lương thực tăng. https://www-financialtimes-com.translate.goog/markets/currencies/sterling-treads-water-ahead-of-uk-inflat-data/ngan-hang-trung-uong-anh-boe-cong-bo-so-lieu-lam-phat-giai-thac-cua-nhu-nominal-co-v1e4dccc9-7e6a-40dd-81ab-c393dd106dd14d9.Ngdnmohorland@2ymmo1341.Nominalvalue

Ngày 23/7, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) – một thành viên của Nhóm Ngân hàng Thế giới – đã công bố khoản đầu tư vào trái phiếu của Công ty Cổ phần VETC, nhà vận hành hàng đầu về hệ thống thu phí điện tử (ETC) tại Việt Nam. Khoản đầu tư trị giá 500 tỷ đồng (tương đương 19,2 triệu USD) này nhằm hỗ trợ việc mở rộng áp dụng thu phí không dùng tiền mặt và các dịch vụ thanh toán số trong lĩnh vực giao thông tại Việt Nam.

IFC đã hoàn tất khoản đầu tư mua trái phiếu chuyển đổi có kỳ hạn 5 năm vào ngày 22/7/2025. Sự hỗ trợ tài chính từ IFC sẽ giúp VETC mở rộng hệ thống thu phí không dừng trên toàn quốc đến năm 2030. Đồng thời, khoản đầu tư này cũng sẽ giúp VETC đa dạng hóa các dịch vụ thanh toán số liên quan đến giao thông, bao gồm đỗ xe điện tử, phí vào cửa sân bay và thanh toán không dùng tiền mặt tại các trạm xăng.

Hiện tại, VETC đang nắm giữ 75% thị phần trong lĩnh vực ETC. Quá trình hiện đại hóa cơ sở hạ tầng đường bộ và hệ thống giao thông đô thị đang được đẩy mạnh tại Việt Nam. Đường bộ hiện là phương thức vận tải chính cho cả hành khách và hàng hóa, với kế hoạch mở rộng và hiện đại hóa mạnh mẽ. Chính phủ đặt mục tiêu xây dựng thêm hơn 5.000 km đường cao tốc vào năm 2030 và 9.000 km vào năm 2050.

Quy định bắt buộc triển khai hệ thống thu phí điện tử trên tất cả các tuyến cao tốc từ năm 2022 đã thúc đẩy nhanh quá trình áp dụng thu phí số. Kể từ khi triển khai hệ thống ETC vào năm 2015, số lượng giao dịch đã tăng mạnh. Khối lượng giao dịch hàng năm gần như tăng gấp đôi mỗi năm từ 2019 đến 2023.

Theo Bộ Giao thông Vận tải, việc áp dụng nhanh chóng này đã giúp rút ngắn thời gian di chuyển, giảm ùn tắc, tiết kiệm nhiên liệu và giảm lượng khí thải nhà kính, mang lại tổng giá trị tiết kiệm kinh tế gần 1 tỷ USD trong giai đoạn 5 năm.

Ông Nguyễn Lê Thắng, Tổng Giám đốc VETC, bày tỏ vinh dự khi là đơn vị tiên phong trong hành trình chuyển đổi số của ngành giao thông vận tải Việt Nam. Ông cho rằng khoản đầu tư từ IFC sẽ giúp VETC đẩy nhanh tiến độ triển khai các hệ thống thu phí điện tử tiên tiến, mang lại hiệu quả vượt trội và lợi ích môi trường cho người sử dụng đường bộ.

Bà Katherine Koh, Giám đốc Khu vực của IFC về Cơ sở Hạ tầng và Tài nguyên Thiên nhiên, khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nhấn mạnh rằng việc mở rộng hệ thống ETC và số hóa các dịch vụ thanh toán liên quan đến giao thông sẽ nâng cao khả năng lưu thông và cải thiện năng lực cũng như hiệu quả của hạ tầng giao thông đường bộ. Điều này không chỉ giúp giảm ùn tắc mà còn góp phần giảm phát thải khí nhà kính từ giao thông đường bộ.

Xăng sinh học E10-RON95 đang nổi lên như một giải pháp quan trọng trong nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe con người. Loại xăng này không chỉ giúp giảm 25-30% khí thải nhà kính mà còn thân thiện với hầu hết các dòng xe có động cơ xăng đang lưu hành hiện nay.

Theo Quy định tại QCVN01:2022/BKHCN về xăng, nhiên liệu diesel và nhiên liệu sinh học, xăng E10 là xăng sinh học có hàm lượng cồn nhiên liệu từ 9-10% thể tích. Hiện đã có hơn 60 quốc gia sử dụng phổ biến xăng E10. Tại Việt Nam, việc áp dụng xăng E10 đang được thực hiện từng bước dựa trên kinh nghiệm quốc tế.

Các chuyên gia kỹ thuật và kinh nghiệm từ các nhà sản xuất ôtô quốc tế đánh giá rằng, hầu hết các phương tiện được sản xuất sau năm 2000 đều có thể sử dụng xăng E10 RON95 mà không gặp bất kỳ vấn đề kỹ thuật nào. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, chủ xe vẫn cần nghiên cứu kỹ nội dung này trong sách Hướng dẫn sử dụng.

Một số dòng xe máy và ôtô hiện đại đã được thiết kế để tương thích với nhiên liệu có chứa ethanol như E5 và E10. Xăng E10 không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn được đánh giá là loại nhiên liệu thân thiện với động cơ. Ethanol có trị số octan cao sẽ tạo điều kiện cho quá trình cháy trong buồng đốt diễn ra đồng đều, triệt để và ổn định hơn, tăng hiệu suất sinh công và hạn chế hiện tượng kích nổ sớm.

Tuy nhiên, chất lượng của xăng E10 phụ thuộc vào loại xăng nền được sử dụng để pha trộn. Khi Ethanol được phối trộn với xăng nền có độ tinh khiết càng cao, sản phẩm sẽ đạt chất lượng càng tốt. Do đó, việc kiểm soát chất lượng xăng nền và đảm bảo quy trình sản xuất đạt chuẩn là yếu tố quan trọng để mang lại lợi ích tối ưu cho người sử dụng và bảo vệ môi trường.

Với những lợi ích về môi trường và khả năng tương thích với nhiều loại xe, xăng E10-RON95 hứa hẹn là một giải pháp hiệu quả trong việc giảm thiểu ô nhiễm và hướng tới một tương lai bền vững. Người dùng nên tìm hiểu kỹ thông tin về loại nhiên liệu này và tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo hiệu suất và an toàn cho phương tiện của mình.

Hiện nay, nhiều quốc gia đã triển khai sử dụng xăng E10 như một biện pháp giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường. Với xu hướng này, Việt Nam cũng đang đẩy mạnh việc áp dụng xăng sinh học để góp phần vào các mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.