Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, việc đảm bảo khả năng tiếp cận thông tin trên môi trường số cho tất cả mọi người, đặc biệt là người khuyết tật (NKT), đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Quá trình chuyển đổi số đang mở ra nhiều cơ hội để người dân tiếp cận các dịch vụ công một cách thuận tiện hơn thông qua các nền tảng trực tuyến. Tuy nhiên, để đảm bảo tính tiếp cận cho NKT, các nền tảng số cần được thiết kế và triển khai theo các tiêu chuẩn quốc tế về tiếp cận.

Trên thế giới, các tiêu chuẩn như WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) đã được áp dụng rộng rãi để hướng dẫn thiết kế website và ứng dụng di động thân thiện với NKT. Tại Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Thông tư số 26/2020 yêu cầu các cơ quan nhà nước áp dụng chuẩn WCAG 1.0 và khuyến khích áp dụng phiên bản 2.0 và 2.1. Tuy nhiên, thông tư này chưa được triển khai rộng rãi và đã lạc hậu so với phiên bản mới nhất WCAG 2.2, dẫn đến việc NKT vẫn gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận các nền tảng số.

Hội Người mù Việt Nam cho biết, trong năm 2024, Hội đã phối hợp với UNDP và nhận tài trợ từ Đại sứ quán Na Uy để triển khai dự án ‘Tăng cường tiếp cận thông tin số cho người khuyết tật tại Việt Nam’. Dự án đã tiến hành đánh giá mức độ tiếp cận của 20 cổng thông tin điện tử thuộc Quốc hội, Chính phủ và 18 bộ, ngành. Kết quả đánh giá cho thấy, mặc dù một số đơn vị đã thay đổi cấu trúc cổng thông tin sau quá trình sắp xếp bộ máy, nhưng tính tiếp cận cho NKT vẫn hầu như chưa được cải thiện.

Dự án sẽ hỗ trợ thí điểm chỉnh sửa hai cổng thông tin điện tử để đảm bảo đáp ứng các tiêu chí tiếp cận, đồng thời thúc đẩy việc xây dựng tiêu chuẩn tiếp cận phù hợp với thông lệ quốc tế. Bà Đinh Việt Anh, Phó Chủ tịch Hội Người mù Việt Nam, cho biết việc người khuyết tật có thể tiếp cận các cổng thông tin điện tử, cổng dịch vụ công trực tuyến không chỉ là yêu cầu về kỹ thuật, mà còn là biểu hiện cụ thể của quyền công dân và sự tham gia bình đẳng vào đời sống chính trị, kinh tế, xã hội.

Để cải thiện tình hình, bà Đinh Việt Anh kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành thông tư thay thế Thông tư số 26/TT-BTTT của Bộ Thông tin và Truyền thông trước đây, cập nhật tiêu chuẩn tiếp cận theo xu hướng quốc tế hiện nay là WCAG 2.1 hoặc WCAG 2.2 ở mức AA, và đưa tiêu chí đảm bảo tính tiếp cận này vào chỉ số xếp hạng chuyển đổi số.

Ông Cù Kim Long, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin, Bộ Khoa học và Công nghệ, cũng đồng quan điểm rằng đảm bảo tính tiếp cận cho người khuyết tật trong dịch vụ công trực tuyến không phải là điều tốn kém hay phức tạp, mà là hành động thiết thực thể hiện tinh thần bao trùm và nhân văn trong quá trình chuyển đổi số. Ông Long đề xuất cần đồng bộ nhiều giải pháp, bao gồm việc quán triệt nguyên tắc ‘tiếp cận từ đầu’ trong quá trình thiết kế nền tảng số, và tham vấn người sử dụng để đảm bảo mọi thay đổi xuất phát từ nhu cầu thực tế.

Chuyển đổi số chỉ thực sự thành công khi mọi người đều có cơ hội tiếp cận bình đẳng. Việc nâng cao khả năng tiếp cận cho người khuyết tật là yếu tố then chốt để xây dựng một xã hội số toàn diện và bền vững.

Trong một thế giới mà sự đa dạng và hòa nhập đang trở thành xu hướng, các doanh nghiệp không chỉ đóng vai trò là nơi làm việc mà còn là cầu nối giúp đỡ và hỗ trợ những nhóm yếu thế trong xã hội. TokyoLife, một doanh nghiệp tiên phong, đã thể hiện sự cam kết và trách nhiệm xã hội của mình thông qua dự án ‘Thiên Thần’ – một chương trình dạy nghề dành cho người khuyết tật.

Dự án ‘Thiên Thần’ của TokyoLife không chỉ đơn thuần là một chương trình dạy nghề mà còn là một cơ hội để người khuyết tật có thể tự lập và có một cuộc sống tốt hơn. Dự án này bắt đầu từ ý tưởng của lãnh đạo công ty, với mục tiêu giúp người khuyết tật có một giá trị để sống một cuộc đời lâu dài. Việc thực hiện dự án không hẳn là dễ dàng, các nhân viên của TokyoLife đã gặp phải nhiều thách thức khi làm việc với người khuyết tật, từ việc không hiểu rõ về nhu cầu của họ đến việc không có máy móc phù hợp cho họ làm việc.

Tuy nhiên, với sự kiên nhẫn và thấu hiểu, dự án đã từng bước đi vào đúng hướng. Dự án không chỉ tập trung vào việc dạy nghề, mà còn tạo cơ hội cho người khuyết tật có thể tự sống bằng nghề của mình. Các nhân viên của TokyoLife đã thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ hết mình, từ việc học ngôn ngữ ký hiệu để giao tiếp với nhân viên khiếm thính đến việc tạo ra một môi trường làm việc thân thiện và hòa nhập.

Chúng tôi không bao giờ cố giữ người khuyết tật bằng mọi giá, mục tiêu của chúng tôi là cùng nhau làm việc, trong giới hạn sức lực và thiện chí của mỗi người, theo như chị Nguyễn Hồng Hạnh, Giám đốc Hạnh phúc của TokyoLife đã chia sẻ. Câu chuyện của chị Hạnh và dự án ‘Thiên Thần’ đã mang đến một cái nhìn sâu sắc về cách một doanh nghiệp có thể tạo ra tác động xã hội tích cực và hỗ trợ người khuyết tật.

Sự thành công của dự án ‘Thiên Thần’ đã mang lại nhiều thành công và cảm hứng. Có những nhân viên khuyết tật đã tìm được việc làm và tự lập, trong khi những người khác đã tìm thấy sự tự tin và nghị lực sống. Dự án này không chỉ giúp đỡ người khuyết tật mà còn mang lại một cái nhìn mới về vai trò của doanh nghiệp trong việc hỗ trợ và tạo ra sự thay đổi tích cực trong xã hội.

Thông qua dự án ‘Thiên Thần’, TokyoLife đã thể hiện sự cam kết và trách nhiệm xã hội của mình. Doanh nghiệp này đã tạo ra một tác động xã hội tích cực và mang đến một cái nhìn mới về vai trò của doanh nghiệp trong việc hỗ trợ người khuyết tật. Câu chuyện của TokyoLife và dự án ‘Thiên Thần’ đã cho thấy rằng, ngay cả trong những hoàn cảnh khó khăn, vẫn có những cách để tạo ra sự thay đổi tích cực và giúp đỡ những người cần được hỗ trợ.

Cuối cùng, dự án ‘Thiên Thần’ của TokyoLife là một ví dụ điển hình về doanh nghiệp tạo tác động xã hội. Qua dự án này, TokyoLife đã thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ dành cho người khuyết tật, cũng như cam kết tạo ra một môi trường làm việc thân thiện và hòa nhập. Sự thành công của dự án này không chỉ mang lại lợi ích cho người khuyết tật mà còn cho thấy rằng, doanh nghiệp có thể là một lực lượng tích cực trong việc tạo ra sự thay đổi và hỗ trợ xã hội.

Bà Virginia Mary Lockett, một phụ nữ Mỹ 73 tuổi, đã dành hơn hai thập kỷ qua để giúp đỡ hàng nghìn bệnh nhân tại Bệnh viện Y học cổ truyền Đà Nẵng. Mỗi sáng, bà chạy xe máy 9 km đến bệnh viện, nơi có hơn chục bệnh nhân đang đợi. Với kinh nghiệm chuyên môn về vật lý trị liệu và phục hồi chức năng, bà giúp đỡ bệnh nhân học cách kiểm soát cơ thể sau tai biến, chấn thương sọ não hoặc tổn thương.

Mối ‘lương duyên’ của bà với Việt Nam bắt đầu từ năm 1995, khi bà và chồng là David, một họa sĩ, muốn nhận con nuôi. Họ được hướng dẫn làm thủ tục nhận nuôi một đứa trẻ ở Việt Nam sau khi hai quốc gia thiết lập bình thường hóa mối quan hệ. Tuy nhiên, trong chuyến đi, bà gặp một bệnh nhân bị gãy xương đùi và biến chứng tai biến, không thể đi lại. Virginia nhận ra phẫu thuật cố định xương hông có thể giúp bệnh nhân nhưng khi đó vẫn chưa được áp dụng rộng rãi ở Việt Nam.

10 năm sau, Virginia trở lại Việt Nam trong chuyến tình nguyện ba tuần của một tổ chức phi chính phủ Mỹ và Canada, làm việc tại Bệnh viện Chỉnh hình và Phục hồi chức năng Đà Nẵng. Bà không có ý định ở lâu dài nhưng khí hậu ấm áp cùng sự thân thiện của người dân Đà Nẵng khiến bà không muốn rời đi.

Trở về Mỹ, Virginia viết thư cho đại sứ quán Việt Nam tại Washington, D.C đề nghị làm tình nguyện lâu dài ở một bệnh viện công. Phía đại sứ quán cho biết điều này khó thực hiện nếu không thông qua một tổ chức phi chính phủ. Bà quyết định thành lập và đăng ký tổ chức phi lợi nhuận mang tên Steady Footsteps (Những bước chân vững vàng), nhằm hỗ trợ phục hồi chức năng cho người khuyết tật.

Năm 2006, vợ chồng Virginia quyết định bán nhà, nghỉ việc và bay đến Việt Nam với tấm vé một chiều. Họ sống bằng tiền bán nhà, duy trì lối sống tối giản nhất. Bà giúp đỡ bệnh nhân và ông David ở nhà chế tạo các dụng cụ hỗ trợ.

30 năm ở Việt Nam, hàng nghìn bệnh nhân đã qua tay Virginia và hồi phục nhưng bà nhớ nhất trường hợp của Nguyễn Tấn Hiền, một sinh viên mỹ thuật ở Buôn Ma Thuột bị tai nạn giao thông, gãy đốt sống cổ, liệt tứ chi. Bà động viên anh vẽ tranh và mua tranh của anh. Suốt ba năm, bà là khách hàng mua tranh duy nhất của anh.

Một ca bệnh khác cũng khiến bà Virginia cảm thấy những tháng ngày ở Việt Nam của mình thêm ý nghĩa. Cuối 2017, một người mẹ 66 tuổi cõng con trai ngoài 30 đến bệnh viện gặp bà. Anh bị liệt hai chân sau chấn thương tủy sống, hy vọng phục hồi gần như bằng không. Bà giúp anh và người mẹ xúc động khi thấy phép màu.

Chị Nguyễn Thị Thủy, kỹ thuật viên vật lý trị liệu tại Bệnh viện Y học cổ truyền TP Đà Nẵng, người gắn bó với bà Virginia suốt 12 năm, cho biết không ai làm được như bà nếu không đặt trọn tâm huyết. Ở tuổi 73, các khớp đã thoái hóa, nhưng bà vẫn sẵn sàng ngồi bệt, cúi mình, dìu từng bệnh nhân.

Kể từ khi sống ở Việt Nam, bà chỉ về Mỹ hai lần 2007 và 2009 để thăm gia đình. Còn lại, chồng bà, ông David, luôn là hỗ trợ hậu cần, chăm sóc nhà cửa, hành chính, để bà toàn tâm giúp bệnh nhân Việt Nam.

Ở thành phố Hồ Chí Minh, một câu lạc bộ Bowling dành cho người khuyết tật mới đây đã được thành lập, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc phát triển phong trào thể thao dành cho người khuyết tật tại Việt Nam. Câu lạc bộ Para Bowling được thành lập dựa trên sự hợp tác giữa Trung tâm Huấn luyện Thể thao thành phố Hồ Chí Minh và Trung tâm Mega Bowl.

Câu lạc bộ này không chỉ cung cấp một không gian giải trí mới cho người khuyết tật mà còn tạo cơ hội cho họ rèn luyện sức khỏe, kết nối với cộng đồng và vượt qua những khó khăn của bản thân. Với sự dẫn dắt của HLV Bảo Kỳ, người có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực Bowling, câu lạc bộ đã thu hút hơn 30 thành viên, bao gồm người khuyết tật vận động, người mắc hội chứng Down và tự kỷ.

Dù Bowling là môn thể thao tương đối dễ tiếp cận, nhưng nó vẫn đòi hỏi sự tập trung cao độ, sự kiên nhẫn và khéo léo trong từng động tác. Câu lạc bộ không chỉ là một nơi để người khuyết tật rèn luyện thể chất mà còn là một môi trường hỗ trợ tinh thần, giúp họ tự tin hơn trong cuộc sống.

Mục tiêu của câu lạc bộ là không chỉ tạo ra một phong trào thể thao mới mà còn phát triển thành một trung tâm đào tạo chuyên nghiệp, giúp người khuyết tật có cơ hội tham gia các giải đấu cấp quốc gia và quốc tế. Câu lạc bộ cũng thu hút sự tham gia của nhiều vận động viên khuyết tật từ các bộ môn khác, trong đó có anh Nguyễn Hồng Lợi, một vận động viên bơi lội kỳ cựu.

Sự ra đời của Câu lạc bộ Para Bowling là một tín hiệu tích cực cho thấy xã hội đang ngày càng quan tâm và tạo điều kiện cho cộng đồng người khuyết tật. Câu lạc bộ sinh hoạt đều đặn vào các buổi trưa từ thứ hai đến thứ năm hàng tuần và hoàn toàn miễn phí cho tất cả thành viên.

Trong tương lai, câu lạc bộ hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ và quan tâm của cộng đồng, để có thể mở rộng và phát triển hơn nữa, mang đến nhiều cơ hội cho người khuyết tật tại Việt Nam.