nhà thầu – Trithucdoanhnhan.net https://trithucdoanhnhan.net Trang tin tức doanh nhân Việt Nam Fri, 12 Sep 2025 11:53:44 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/trithucdoanhnhan.net/2025/08/trithucdoanhnhan-icon.svg nhà thầu – Trithucdoanhnhan.net https://trithucdoanhnhan.net 32 32 Nhiều nhà thầu phản ứng với yêu cầu đánh giá nhân sự chủ chốt trong các gói thầu giao thông https://trithucdoanhnhan.net/nhieu-nha-thau-phan-ung-voi-yeu-cau-danh-gia-nhan-su-chu-chot-trong-cac-goi-thau-giao-thong/ Fri, 12 Sep 2025 11:53:41 +0000 https://trithucdoanhnhan.net/nhieu-nha-thau-phan-ung-voi-yeu-cau-danh-gia-nhan-su-chu-chot-trong-cac-goi-thau-giao-thong/

Lựa chọn nhà thầu cho các gói thầu thi công công trình giao thông tại huyện Châu Đức, TP.HCM đang gặp phải những vướng mắc và kiến nghị từ phía các nhà thầu. Các kiến nghị chủ yếu xoay quanh các tiêu chí đánh giá nhân sự chủ chốt và hợp đồng tương tự trong hồ sơ mời thầu (HSMT). Điều này cho thấy sự cần thiết phải rà soát và điều chỉnh các tiêu chí để đảm bảo tính phù hợp và công bằng cho tất cả các nhà thầu tham gia.

Dự án Đường Kim Long – Bình Ba là một trong những dự án đang gặp phải những vấn đề này. Với tổng mức đầu tư lên đến 849,504 tỷ đồng, gói thầu Xây lắp có giá trị 432,101 tỷ đồng đã được công bố mời thầu vào ngày 30/6/2025. Tuy nhiên, các nhà thầu đã phát sinh yêu cầu làm rõ và kiến nghị về tiêu chí đánh giá nhân sự chủ chốt, cụ thể là vị trí chỉ huy trưởng công trình. HSMT yêu cầu kinh nghiệm thực hiện ≥02 công trình giao thông đường bộ từ cấp II trở lên, giá trị hoàn thành mỗi công trình ≥179,6 tỷ đồng. Các nhà thầu cho rằng tiêu chí này hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác và không phù hợp với quy định tại Điều 86 Nghị định số 175/2024/NĐ-CP.

Tương tự, các gói thầu xây lắp khác như Dự án Đường kết nối Quốc lộ 56 và Tỉnh lộ 997, Dự án Đường giao thông trung tâm các xã Nghĩa Thành, Suối Nghệ, Láng Lớn, Bình Ba cũng gặp phải phản ứng từ nhà thầu về các tiêu chí đánh giá. Nhà thầu cho rằng các HSMT có sự khác biệt và không đồng nhất về các tiêu chí năng lực, kinh nghiệm và tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật.

Các chuyên gia đấu thầu cũng cho rằng, về nhân sự chỉ huy trưởng công trình, hiện không có quy định yêu cầu về giá trị hợp đồng tương tự đối với nhân sự chủ chốt mà chỉ yêu cầu về cấp, kết cấu công trình. Do đó, các kiến nghị về hợp đồng tương tự cần được Chủ đầu tư xem xét thấu đáo trước khi chọn thầu, tránh tình trạng kiến nghị kéo dài sau đấu thầu.

Trước những vấn đề trên, việc rà soát và điều chỉnh các tiêu chí trong HSMT là rất cần thiết để đảm bảo tính phù hợp và công bằng cho các nhà thầu tham gia. Điều này cũng giúp nâng cao hiệu quả của quá trình lựa chọn nhà thầu và đảm bảo chất lượng của các công trình giao thông tại huyện Châu Đức, TP.HCM.

Để giải quyết những vấn đề này, các bên liên quan cần tăng cường công tác quản lý và giám sát, đảm bảo việc lựa chọn nhà thầu được thực hiện một cách công khai, minh bạch và công bằng. Cần thiết phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, Chủ đầu tư và các nhà thầu để đảm bảo rằng các tiêu chí đánh giá nhà thầu được xây dựng một cách hợp lý và phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành.

Một giải pháp quan trọng khác là cần tăng cường năng lực và chuyên môn của các nhà thầu tham gia đấu thầu. Điều này có thể giúp các nhà thầu hiểu rõ hơn về các yêu cầu của HSMT và có thể chuẩn bị hồ sơ dự thầu một cách đầy đủ và phù hợp.

Cuối cùng, cần có sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ từ các cơ quan chức năng để đảm bảo rằng quá trình lựa chọn nhà thầu được thực hiện một cách đúng đắn và hiệu quả. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng của các công trình giao thông tại huyện Châu Đức, TP.HCM.

]]>
Khởi công đồng loạt 12 dự án, khánh thành thông xe 4 dự án tuyến cao tốc Bắc – Nam https://trithucdoanhnhan.net/khoi-cong-dong-loat-12-du-an-khanh-thanh-thong-xe-4-du-an-tuyen-cao-toc-bac-nam/ Sat, 11 Feb 2023 12:18:40 +0000 https://www.trithucdoanhnhan.net/?p=2004

Chiều 28/12, Bộ Giao thông vận tải tổ chức họp báo thông tin về tình hình triển khai dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020 và giai đoạn 2021 – 2025.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy chủ trì họp báo. Đồng chủ trì có quyền Cục trưởng Cục Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ GTVT) Lê Quyết Tiến, Tổng Giám đốc Cổng Thông tin điện tử Chính phủ Nguyễn Hồng Sâm.

Khởi công đồng loạt 12 dự án, khánh thành thông xe 4 dự án tuyến cao tốc Bắc – Nam
Bộ Giao thông vận tải tổ chức họp báo thông tin về tình hình triển khai dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020 và giai đoạn 2021 – 2025. (Ảnh: VGP/Đức Tuân)

Theo Bộ GTVT, đối với dự án cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2017 – 2020 (giai đoạn 1), đoạn Cam Lộ – La Sơn đã hoàn thành và sẽ được Bộ GTVT tổ chức khánh thành đưa vào khai thác, sử dụng từ ngày 31/12/2022 theo tiêu chuẩn đường cao tốc. Sẽ thông xe kỹ thuật 3 đoạn: Mai Sơn – QL45, Vĩnh Hảo – Phan Thiết và Phan Thiết – Dầu Giây vào ngày 31/12/2022.

Bộ GTVT tiếp tục chỉ đạo các Ban QLDA, nhà thầu phát huy phong trào thi đua “120 ngày đêm”, giữ vững nhịp độ, không khí khẩn trương, quyết tâm thi công trên công trường, tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thành các hạng mục công việc còn lại để đưa các dự án vào khai thác, sử dụng trước ngày 30/4/2023.

Đổi mới tư duy ngay từ việc khởi công dự án

Thông tin tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy cho biết, tính từ thời điểm Quốc hội ban hành Nghị quyết 44 ngày 11/1/2022 đến nay, trong vòng chưa đầy 1 năm, Bộ GTVT đã hoàn thiện toàn bộ thủ tục, đảm bảo đủ điều kiện khởi công theo quy định của pháp luật toàn bộ 12 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2021 – 2025.

Các dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A trước đây thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục thông thường, thời gian từ khi phê duyệt đến thời điểm khởi công thường mất tối thiểu là 2 năm.

Song, dự án cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2 với hàng loạt cơ chế đặc thù được Chính phủ cho phép áp dụng cùng sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GTVT, sự vào cuộc rốt ráo của các địa phương có dự án đi qua cùng sự ủng hộ, đồng thuận của nhân dân vùng dự án đi qua, một khối lượng công việc khổng lồ đã được giải quyết, rút ngắn 1/2 thời gian thực hiện thủ tục đầu tư so với dự án thông thường.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ GTVT, trên cơ sở điều kiện khởi công đã được đảm bảo, Bộ GTVT đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho khởi công 12 gói thầu đầu tiên thuộc 12 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam giai đọan 2021 – 2025 vào ngày 1/1/2023.

“Lễ khởi công lần này sẽ được triển khai đồng loạt với 12 điểm cầu. Trong đó, điểm cầu trung tâm được đặt tại Quảng Ngãi. Hai điểm cầu chính được tổ chức tại Quảng Bình, Hậu Giang và 9 điểm cầu phụ khác.

Cách thức tổ chức này cũng là chủ trương mới thực hiện đúng phương châm đổi tư duy, cách làm nhằm cụ thể hóa mục tiêu đột phá kết cấu hạ tầng giao thông trong thời gian sớm nhất theo Nghị quyết Đại hội Đảng XIII”, ông Huy nói .

Đổi mới tư duy ngay từ việc khởi công dự án
Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy cho biết, lễ khởi công lần này sẽ được triển khai đồng loạt với 12 điểm cầu. (Ảnh VGP/Đức Tuân)

Thông tin thêm, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết, trước khi khởi công dự án cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2, vào ngày 31/12 tới đây, cao tốc Bắc – Nam đoạn Cam Lộ – La Sơn cũng sẽ được khánh thành, đưa vào khai thác.

Với 3 dự án cao tốc còn lại, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Bộ GTVT, sự nỗ lực vượt qua khó khăn của nhà thầu, tư vấn giám sát, các ban QLDA, đến 31/12 cũng sẽ cơ bản đáp ứng điều kiện thông xe kỹ thuật, tiến tới hoàn thành, đưa dự án vào khai thác vào ngày 30/4/2023.

Sau phát biểu của Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy, lãnh đạo và các cơ quan của Bộ GTVT đã trả lời, giải đáp các vấn đề báo chí quan tâm.

Có phương án bảo đảm nguồn vật liệu xây dựng cao tốc Bắc – Nam vùng ĐBSCL chưa?

PV Báo Pháp luật: Vật liệu cát ở khu vực ĐBSCL rất khó khăn. Xin hỏi Bộ GTVT đã có phương án nào để bảo đảm nguồn vật liệu xây dựng cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2 chưa?

Ông Nguyễn Tiến Minh, Cục phó Cục Đầu tư xây dựng (Bộ GTVT): 47 triệu m3 đất đắp nền các dự án cao tốc Bắc-Nam giai đoạn này tập trung ở 4 địa phương có cát cơ bản đáp ứng trữ lượng gồm: An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long và Sóc Trăng.

Nghị quyết của Chính phủ cho phép sử dụng cơ chế đặc thù nâng công suất các mỏ tối đa lên 50% và khai thác các mỏ mới giao cho nhà thầu triển khai.

Thời gian vừa qua, Bộ GTVT đã phối hợp với Bộ TNMT làm việc với các địa phương khu vực ĐBSCL có nguồn cát và cả những địa phương không có nguồn vật liệu. Thủ tướng Chính phủ đã xác định đây là dự án quan trọng quốc gia, nên các tỉnh có nguồn vật liệu đều có trách nhiệm chung.

Tại các buổi làm việc với các địa phương, Bộ TNMT đã yêu cầu các địa phương có nguồn cát làm thủ tục triển khai các mỏ mới, giao các tỉnh theo thứ tự ưu tiên dự án nào cần trước thì cấp trước để phân bổ nguồn cát đảm bảo tiến độ thi công các dự án.

Song song với việc nghiên cứu khoanh vùng khu vực khoáng sản của Bộ TNMT, Bộ GTVT chủ động chỉ đạo các đơn vị tham mưu cùng các Ban QLDA về việc sử dụng cát biển làm vật liệu đắp đường.

Theo đánh giá của đơn vị tư vấn, về cơ bản cát biển đáp ứng yêu cầu về thành phần hạt để đắp nền đường. Hiện tư vấn đang đánh giá việc ảnh hưởng của nhiễm mặt với môi trường xung quanh khi sử dụng cát biển thay thế vật liệu đắp đường.

Bộ GTVT dự kiến sẽ triển khai sử dụng cát biển đắp đường với đoạn tuyến Hậu Giang – Cà Mau. Sau khi thử nghiệm sẽ có đánh giá để khoanh vùng cấp mỏ khai thác cát biển đưa vào sử dụng đắp đường.

Dự kiến, đến cuối năm 2023 mới có thể có đánh giá về việc sử dụng cát biển thay thế vật liệu đắp đường. Hiện thi công cao tốc vẫn sử dụng cát sông.

Khắc phục những hạn chế về vật liệu trong thi công dự án cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 1, Bộ GTVT đã có văn bản báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc tạo điều kiện cho nhà thầu được khai thác mỏ.

Năm vừa qua Chính phủ cũng ban hành 2 Nghị quyết quan trọng (Nghị quyết 60 và Nghị quyết 133) cho phép nhà thầu rút ngắn thời gian cấp phép khai thác mỏ (theo quy định ban đầu là 13 bước nhưng đã được rút ngắn đối với giai đoạn 2).

Hiện nay, vật liệu để xây dựng cao tốc giai đoạn 1 và giai đoạn 2 cơ bản được đáp ứng. Đặc biệt, vật liệu thi công cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2 hoàn toàn đáp ứng yêu cầu về tiến độ triển khai thi công dự án.

Ông Nguyễn Tiến Minh, Cục phó Cục Đầu tư xây dựng (Bộ GTVT):
Ông Lê Quyết Tiến, Quyền Cục trưởng Cục Quản lý đầu tư xây dựng: Bảo đảm lựa chọn các nhà thầu đủ năng lực. (Ảnh VGP/Đức Tuân)

Tiêu chí lựa chọn nhà thầu mạnh là như thế nào?

PV Báo Thanh Niên: Một trong những cơ chế đặc thù xây dựng cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2 là chỉ định thầu. Xin hỏi tiêu chí Bộ GTVT lựa chọn nhà thầu mạnh là như thế nào?

Ông Lê Quyết Tiến, Quyền Cục trưởng Cục Quản lý đầu tư xây dựng: Bộ GTVT đã chỉ đạo các Ban QLDA xây dựng tiêu chí lựa chọn nhà thầu theo quy định pháp luật. Quy trình lựa chọn nhà thầu cũng theo đúng các bước, đúng trình tự.

Bộ GTVT còn chỉ đạo chủ đầu tư, Ban QLDA đăng thầu về dự án công khai trên Báo Đấu thầu, Cổng TTĐT Bộ GTVT, trang điện tử của các Ban QLDA để các nhà thầu nắm bắt thông tin, lựa chọn đối tác đủ khả năng thực hiện dự án. Ban QLDA sẽ dựa vào các tiêu chí đánh giá và lựa chọn nhà thầu có năng lực.

Về việc xây dựng tiêu chí lựa chọn nhà thầu, các tiêu chí được xây dựng trên cơ sở tuân thủ pháp luật về đấu thầu. Bộ KHĐT đã có Thông tư 08 để các Ban QLDA dựa vào đánh giá. Nghị định 15 của Chính phủ cũng quy định về năng lực nhà thầu.

Công tác chuẩn bị lựa chọn nhà thầu đã được tiến hành song song với công tác khảo sát thiết kế, dự toán.

Đến nay, các Ban QLDA đã phê duyệt kết quả chỉ định thầu, đảm bảo tuân thủ pháp luật, lựa chọn nhà thầu đáp ứng yêu cầu của dự án. Về quy trình thủ tục đều tuân thủ theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, để đảm bảo công khai minh bạch công tác lựa chọn nhà thầu đáp ứng yêu cầu của dự án, Bộ GTVT tổ chức nhiều cuộc họp, ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, đăng tải thông tin nhà thầu công khai rộng rãi và Bộ GTVT cũng nghiêm cấm các hành vi không minh bạch trong lựa chọn nhà thầu.

Bộ GTVT hiểu rằng việc lựa chọn nhà thầu quyết định sự thành công của dự án. Ngay từ khi lập quy trình chỉ định thầu, Bộ GTVT đều thực hiện đúng quy định của Chính phủ về chỉ định thầu.

Bộ GTVT cũng yêu cầu các chủ đầu tư có trách nhiệm chính trong thẩm định việc phê duyệt các bước, các khâu trong công tác chỉ định thầu. Cục Quản lý đầu tư xây dựng của Bộ GTVT cũng giám sát, theo dõi để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh.

Hiện nay, quá trình lựa chọn nhà thầu bằng chỉ định thầu đảm bảo quy định với kết quả là Bộ GTVT đã ký hợp đồng của 14 gói thầu, đáp ứng điều kiện khởi công.

Kế hoạch xây dựng trạm dừng nghỉ như thế nào?

PV: Hiện có tuyến cao tốc chưa có trạm dừng nghỉ, xin hỏi Bộ GTVT đã có kế hoạch xây dựng trạm dừng nghỉ như thế nào?

Ông Lê Kim Thành, Cục trưởng Cục Đường cao tốc Việt Nam: Dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông có đặc điểm ngoài khai thác công trình còn có các yếu tố khác mang tính chất kinh doanh.

Trong Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư xác định rõ nội dung việc xây dựng trạm dừng nghỉ theo hình thức xã hội hóa và chi phí xây dựng không tính vào tổng mức đầu tư của dự án.

Bộ GTVT đã phê duyệt vị trí và quy mô các trạm dừng nghỉ và đang xây dựng cơ chế để đầu tư trạm dừng nghỉ, trong đó xây dựng Thông tư để kêu gọi đầu tư, xây dựng tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ để đề xuất lựa chọn nhà đầu tư.

Trên thực tế hiện nay rất khó khăn trong việc xác định doanh thu của trạm dừng nghỉ vì không có phương pháp xác định, khó ước tính lượng xe sẽ vào trạm dừng nghỉ.

Về việc một số trạm dừng nghỉ chưa đáp ứng với quy định hiện hành, chúng tôi đang tiếp tục rà soát.

Bộ GTVT chỉ đạo Cục Đường cao tốc cùng các cơ quan liên quan như Cục Đường bộ Việt Nam khảo sát, đánh giá và xây dựng Thông tư làm cơ sở kêu gọi đầu tư trạm dừng nghỉ để phục vụ các dự án cao tốc tiếp theo.

PV Đài Tiếng nói Việt Nam: Các nhà thầu tham gia 12 gói thầu lần này đều được nhận định là lớn và mạnh. Tiêu chí nào được đưa ra đánh giá lớn và mạnh này?

Ông Lê Quyết Tiến, Quyền Cục trưởng Cục Quản lý đầu tư xây dựng: Bên cạnh xây dựng bộ tiêu chí theo đúng quy định về xây dựng và về đấu thầu hiện hành, Bộ GTVT đã đề nghị chủ đầu tư đăng tải thông tin gói thầu kèm theo tiêu chí để các nhà thầu tiếp cận thông tin, tự đánh giá năng lực của mình, xác định khả năng tham gia dự án với tư cách độc lập hoặc liên danh.

Trên cơ sở đề xuất của các nhà thầu, các ban QLDA sẽ sàng lọc, xác định nhà thầu đủ điều kiện nhận hồ sơ.

Để xác định được nhà thầu nào là mạnh hay đủ năng lực, ngoài quy định pháp luật về đấu thầu, căn cứ hướng dẫn Thông tư 08 của Bộ KH – ĐT, Nghị định 15 của Chính phủ, Ban QLDA 6 đã được Bộ GTVT giao xây dựng bộ tiêu chí mẫu, các cơ quan tham mưu của Bộ cũng đã tham gia, thống nhất một số tiêu chí quan trọng.

Ví dụ, về yêu cầu năng lực hành nghề thi công xây dựng, khảo sát thiết kế, tất cả các nhà thầu phải là hạng I.

Về tiêu chí năng lực tài chính, doanh thu, nguồn lực tài chính, với gói thầu từ 3.000 – 8.000 tỷ đồng, nhà thầu phả có năng lực tài chính tương ứng với quy mô gói thầu.

Đối với tiêu chí kinh nghiệm thực hiện hợp đồng tương tự trước đây, theo quy định cũ, nhà thầu đã từng thi công hợp đồng có giá trị bằng 70% giá trị gói thầu đang xét. Song, nếu áp dụng quy định này sẽ khó lựa chọn được nhà thầu phù hợp.

Căn cứ theo Thông tư 08 của Bộ KH – ĐT, yêu cầu được đưa ra là nhà thầu từng thực hiện các hợp đồng dự án có giá trị bằng 50% giá trị gói thầu đang xét. Với tiêu chí này, chỉ có những nhà thầu thi công dự án quy mô lớn mới đáp ứng được./.

]]>
Giải pháp cho thị trường bất động sản: “Chẩn đúng bệnh, kê đúng thuốc, uống đúng lúc” https://trithucdoanhnhan.net/giai-phap-cho-thi-truong-bat-dong-san-chan-dung-benh-ke-dung-thuoc-uong-dung-luc/ Sat, 11 Feb 2023 12:18:11 +0000 https://www.trithucdoanhnhan.net/?p=2615

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh khẳng định, Tổ công tác của Chính phủ sẽ sớm có các giải pháp mang tính đột phá trình lên cấp có thẩm quyền nhằm nhanh chóng phục hồi thị trường bất động sản.

Thuốc tốt nhưng phải đúng lúc mới cứu được người 

Vừa mới trở về sau chuyến làm việc dài ngày tại phía Nam theo chương trình của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, đã “thực mục sở thị” nhiều dự án, tận mắt thấy khó khăn của các doanh nghiệp ngành này. Theo ông Sinh, thực tế hiện nay là nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt với nhiều khó khăn cùng lúc, từ tín dụng, trái phiếu, pháp lý, tác động tiêu cực đến sản xuất – kinh doanh, nhiều doanh nghiệp phải dừng triển khai các dự án, nhiều nhà thầu phải cho công nhân nghỉ việc.

Sau khi Thủ tướng Chính phủ có các chỉ đạo, giao cho các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng nhà đầu tư, doanh nghiệp ngành bất động sản, các bên được giao nhiệm vụ đã lập tức vào cuộc: Ngân hàng Nhà nước lo tháo gỡ khó khăn tín dụng, Bộ Tài chính tháo gỡ khó khăn về trái phiếu… Về phía Bộ Xây dựng, ông Sinh cho biết, Bộ đã và sẽ tiếp tục nghiên cứu, triển khai các giải pháp tháo gỡ vướng mắc về pháp lý dự án trong thẩm quyền và sớm đề xuất lên Chính phủ nhóm giải pháp đồng bộ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Thuốc tốt nhưng phải đúng lúc mới cứu được người 
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh. (Ảnh: VGP)

“Tổ công tác đang gấp rút tổng kết những vấn đề, những điểm nghẽn của thị trường rút ra sau chuyến công tác vừa qua và sớm đề xuất các giải pháp gỡ khó lên Chính phủ”, ông Sinh cho biết.

Thực tế, ngay từ khi được Thủ tướng Chính phủ ra quyết định thành lập, Tổ công tác đã nhận được nhiều sự kỳ vọng của các thành viên thị trường bất động sản về việc “chẩn đúng bệnh” và “kê đúng thuốc” cho thị trường. Tuy nhiên, còn một yếu tố rất quan trọng nữa, theo các chuyên gia và doanh nghiệp là “thuốc cần uống đúng thời điểm”, bởi những khó khăn, suy thoái của thị trường, của doanh nghiệp càng để chậm ngày nào càng khó xử lý. Trong đó, một trong những biểu hiện dễ thấy nhất là trong dịp Tết này, rất nhiều doanh nghiệp bất động sản, doanh nghiệp môi giới cho nhân viên “nghỉ Tết”… vài tháng trời hoặc tệ hơn là cắt giảm hàng ngàn nhân sự vì không có dự án để phát triển, không có sản phẩm để phân phối.

Ngay tại cuộc gặp gỡ cuối năm âm lịch của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) được tổ chức chiều qua (4/1/2023), dù trong một không khí đầm ầm, sum vầy nhưng trong mắt của những môi giới bất động sản không giấu được những nét “đượm buồn” về một năm có lẽ chưa từng có kể từ sau giai đoạn khủng hoảng tới nay. Các thành viên thị trường cho rằng, cơ quan quản lý cần có ngay lập tức các giải pháp nối liền những “đứt gãy” về dòng tiền, về nguồn cung và đặc biệt là “đứt gãy niềm tin”của khách hàng. Bài học từ việc Trung Quốc phải rất tốn kém để vực dậy thị trường bất động sản vẫn còn nguyên giá trị với thị trường Việt Nam.  

Chỉ trong 20 ngày cuối tháng 11/2022, các cơ quan quản lý hàng đầu của Trung Quốc đã bắn “ba mũi tên” – tín dụng ngân hàng, phát hành trái phiếu và tài trợ vốn – nhằm phá vỡ lớp băng đã làm nguội lạnh ngành bất động sản nước này. Tiêu biểu nhất là Kế hoạch 16 điểm do Ngân hàng Trung ương và Ủy ban Quản lý Ngân hàng – Bảo hiểm Trung Quốc ban hành.

Theo đó, khoảng 60 ngân hàng của Trung Quốc đã hỗ trợ thanh khoản lên đến 4.000 tỷ Nhân dân tệ (tương đương 573 tỷ USD) cho các doanh nghiệp bất động sản, trong đó chủ yếu là giãn nợ. Chiến dịch tỷ đô đánh dấu nỗ lực toàn diện của giới chức Trung Quốc nhằm giải cứu thị trường bất động sản quy mô 2.500 tỷ USD đang ngấp nghé bờ vực sau gần 2 năm “ngấm đòn” siết tín dụng.

Thị trường nhà đất Trung Quốc rơi vào khủng hoảng từ giữa năm 2021 khi chính sách “ba lằn ranh đỏ” được Bắc Kinh ban hành. Khi đó, hàng loạt doanh nghiệp, từ những “gã khổng lồ” như Evergrande đến các công ty được Chính phủ hậu thuẫn như CIFI Holdings, đều gặp khó về dòng tiền và trả nợ. Hậu quả là giá nhà tại Trung Quốc liên tục lao dốc, nhiều dự án đình trệ vì thiếu vốn, làn sóng ngừng trả nợ mua nhà bùng lên ở khắp nơi. Tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” buộc Trung Quốc phải “quay xe”, chuyển từ mục tiêu hạ nhiệt sang thúc đẩy thị trường.  

Dù vậy, sau 2 tháng được “hồi sức cấp cứu”, ngành địa ốc Trung Quốc vẫn chưa thể qua cơn nguy kịch. Doanh thu thị trường bất động sản Trung Quốc năm 2022 chỉ đạt 13.000 tỷ Nhân dân tệ – giảm 28% so với năm 2021. Đà lao dốc dự báo sẽ còn tiếp tục trong năm 2023, đe dọa tăng trưởng của quốc gia tỷ dân trong bối cảnh “bão” Covid-19 còn đang hoành hành.

Bức tranh u ám của ngành địa ốc khiến Ngân hàng Phát triển châu Á phải hạ triển vọng tăng trưởng năm 2022 của Trung Quốc từ mức 3,3% (theo báo cáo hồi tháng 9) xuống còn 3%. Cơ quan này cũng dự báo tăng trưởng năm 2023 của Trung Quốc chỉ đạt 4,3%, giảm 0,2% so với báo cáo hồi tháng 9/2022. 

Bất động sản vẫn luôn là trụ cột tăng trưởng của Trung Quốc. Sự sụp đổ của lĩnh vực then chốt này, nếu xảy ra, có thể làm suy yếu hệ thống tài chính của “siêu cường” châu Á và làm rung chuyển nền kinh tế thế giới. Đó là lý do giới chức Trung Quốc phải ra sức “giải cứu” thị trường trước khi chính sách “lằn ranh đỏ” đi quá xa.

Dù vậy, giới quan sát đánh giá thị trường bất động sản Trung Quốc lúc này giống như một bệnh nhân đã nguy kịch trong khi liều thuốc lại đến quá muộn. Căn bệnh sẽ được đẩy lùi hay cơ thể sẽ bị quật ngã là điều chưa thể chắc chắn. Chỉ có một điều chắc chắn là nếu liều thuốc đó đến sớm hơn thì tốc độ phục hồi có thể đã nhanh hơn và di chứng cũng ít nặng nề hơn.

Hàng triệu lao động trông chờ giải pháp đột phá và kịp thời

Câu chuyện của Trung Quốc được nhiều chuyên gia xem là bài học đắt giá đối với Việt Nam. TS. Huỳnh Thế Du, Trường Chính sách công và Quản lý, Đại học Fulbright Việt Nam cho rằng, bất động sản là một phần tất yếu và có vai trò vô cùng quan trọng trong một nền kinh tế, trong đó có Việt Nam. Đại đa số các hoạt động của loài người đều ở trên hoặc trong các bất động sản, tạo nên một “hệ sinh thái” các ngành nghề vây quanh. Phát triển các bất động sản sẽ tạo ra vòng xoáy thúc đẩy cả nền kinh tế đi lên.

“Trong bối cảnh hiện tại, các chính sách của Nhà nước cần làm sao để tình trạng đóng băng của thị trường bất động sản không xảy ra”, TS. Huỳnh Thế Du khuyến nghị.

Hàng triệu lao động trông chờ giải pháp đột phá và kịp thời
“Hệ sinh thái” ngành nghề vây quanh BĐS (Nguồn: TS. Huỳnh Thế Du)

Một nghiên cứu của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho thấy, đóng góp của thị trường bất động sản trong GDP giai đoạn 2019 – 2021 là khoảng 14%. Thị trường bất động sản có khả năng lan tỏa đến trên 40 ngành quan trọng khác. Theo tính toán, tỷ lệ tác động lan tỏa của bất động sản là 1,3 – 1,4, tức là 1% tăng trưởng bất động sản sẽ tạo ra 1,3 – 1,4% tăng trưởng của nền kinh tế.

Số liệu thống kê năm 2021 cũng cho thấy, tại Việt Nam, có 4,5 triệu người làm trong ngành xây dựng và 308.000 người làm trong ngành kinh doanh bất động sản, chiếm 10% tổng số việc làm của cả nước. Nếu tính tất cả số việc làm ở “hệ sinh thái” bất động sản thì con số sẽ lớn hơn rất nhiều.

“Bất động sản đình trệ thì hàng triệu người sẽ mất việc, hàng loạt máy móc sẽ nằm không, hàng trăm nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng sẽ rơi vào tồn kho, ứ đọng. Hậu quả sẽ rất khủng khiếp. Trong tất cả các cuộc khủng hoảng của thế giới, đáng sợ nhất là khủng hoảng liên quan đến bất động sản vì nó sẽ kéo theo khủng hoảng tài chính. Lúc đó kinh tế suy thoái là điều chắc chắn”, TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, cảnh báo.

Theo GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, kinh nghiệm tại các nền kinh tế phát triển cho thấy, bất động sản lâm nguy có thể gây hiệu ứng domino, làm tăng nguy cơ nợ xấu và khủng hoảng niềm tin của nhà đầu tư. Khi đó, Nhà nước sẽ đưa ra các biện pháp, không đơn thuần là giải cứu mà nhằm ổn định và lành mạnh hóa thị trường.

Tuy nhiên, vị chuyên gia chỉ rõ không nên nhầm tưởng giải cứu thị trường với giải cứu doanh nghiệp bất động sản. Doanh nghiệp chỉ là một cấu phần của thị trường. Cả một “hệ sinh thái” ngành nghề với hàng triệu lao động mới là bài toán cấp bách đang cần lời giải từ các cơ quan quản lý. 

Các chuyên gia đặc biệt đánh giá cao việc Thủ tướng thành lập Tổ công tác về rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp. Đây được ví như “phao cứu sinh” cho đầu tàu của nền kinh tế, với kỳ vọng lĩnh vực trọng điểm này sẽ không rơi vào “cơn bĩ cực” như tại Trung Quốc.  

“Cả thị trường, trong đó có hàng chục ngành nghề với hàng triệu lao động, đang trông mong vào các giải pháp mang tính đột phá của Tổ công tác. Và quan trọng hơn, các giải pháp phải được thực thi càng sớm càng tốt bởi đến muộn thì thuốc tốt đến mấy cũng khó cứu được người”, một chuyên gia phân tích./.

]]>