Các doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu thông qua những bước đi nhỏ, tập trung vào từng công đoạn cụ thể hoặc các mô hình công nghệ phù hợp với năng lực của mình. Ông Cao Đại Thắng, Tổng giám đốc Intech Group, cho rằng việc bắt đầu từ những bước nhỏ là phù hợp với năng lực của doanh nghiệp Việt Nam và điều kiện tại Việt Nam.

Ông Thắng chia sẻ rằng nhiều dự án thất bại không phải vì ý tưởng không thuyết phục mà vì chi phí đầu tư ban đầu quá lớn, vượt quá sức chịu đựng của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp khởi nghiệp (startup). Tuy nhiên, nếu biết bắt đầu đúng cách, từng phần, ở từng phân xưởng, bài toán chi phí có thể được giải quyết, mở ra các cơ hội hợp tác.

Intech Group đã có những đối tác quốc tế trong ngành và các doanh nghiệp này bày tỏ thiện chí sẵn sàng hợp tác với các đối tác Việt Nam nếu có được mô hình khởi động phù hợp. Điều kiện tiên quyết là hạ tầng có thật, con người sẵn sàng, mô hình đầu tư thông minh cho phép tận dụng được lợi thế chi phí, lao động và ý chí học hỏi của người Việt.

Từ thực tế đó, Intech Group đã có kế hoạch triển khai xây dựng trung tâm hạ tầng công nghệ quy mô nhỏ để hỗ trợ sản xuất linh kiện, vi mạch. Ông Cao Đại Thắng cho rằng cách tạo đà này không phải là thứ gì xa vời, bắt đầu từ hệ thống hàn dây, đóng gói, đo kiểm… chính là những bước rất thiết thực để xây dựng năng lực sản xuất dần dần.

Ông Nguyễn Đức Minh, Phó hiệu trưởng trường Điện – điện tử (Đại học Bách khoa Hà Nội), đồng quan điểm rằng điểm nghẽn lớn nhất hiện nay của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), là nguồn vốn đầu tư. Tuy nhiên, cơ hội vẫn sẽ đến nếu doanh nghiệp lựa chọn hướng đi phù hợp với điều kiện nhằm phát huy lợi thế nhất định của mình là khả năng thích ứng nhanh, linh hoạt.

Bước đi phù hợp được ông Nguyễn Đức Minh gọi là “du kích công nghệ”. Thay vì loay hoa căng sức phục vụ thị trường lớn, việc chọn phân khúc phù hợp – thị trường ngách để khởi đầu đã và đang được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Các chuyên gia đánh giá rằng việc tập trung vào một phân khúc thị trường nhỏ, chuyên biệt nhưng vừa sức là cách làm phù hợp với doanh nghiệp SME, chưa có tiềm lực lớn.

Các doanh nghiệp Việt Nam có thể bắt đầu bằng cách tìm hiểu về các công nghệ mới và xác định những cơ hội hợp tác với các đối tác quốc tế. Việc xây dựng hạ tầng công nghệ quy mô nhỏ và tập trung vào từng công đoạn cụ thể sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu một cách hiệu quả.

Xu hướng toàn cầu hóa và số hóa đang tạo ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu. Tuy nhiên, để thành công, doanh nghiệp cần phải có chiến lược phù hợp, tập trung vào từng công đoạn cụ thể và lựa chọn mô hình công nghệ phù hợp với năng lực của mình.

Để biết thêm thông tin về các cơ hội hợp tác và mô hình công nghệ phù hợp, doanh nghiệp Việt Nam có thể tham khảo các nguồn thông tin từ các tổ chức kinh tế, các chuyên gia trong ngành và các doanh nghiệp đã thành công trong lĩnh vực này. Một số trang web hữu ích bao gồm https://www.vcci.vn, https://www.mpi.gov.vn và https://www.business.gov.vn.

Ngành ngân hàng đang đối mặt với một thách thức lớn trong việc tuyển dụng và đào tạo nhân lực công nghệ để thích ứng với chuyển đổi số, tự động hóa và an ninh mạng trong thời đại số. Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng, ngành ngân hàng đang ở trong tình trạng ‘khát’ nhân lực công nghệ như hiện nay.

Trong giai đoạn từ năm 2017 đến nay, số lượng người dân trưởng thành có tài khoản ngân hàng đã tăng từ 31% lên 87%, tương ứng với khoảng 200 triệu tài khoản tiền gửi. Số lượng giao dịch tài chính cũng tăng lên 50-100 triệu giao dịch/ngày. Hơn 90% giao dịch của khách hàng được thực hiện qua kênh số, các dịch vụ ngân hàng cũng được tự động hóa.

Ông Dũng cho rằng, người làm ngân hàng trong giai đoạn hiện nay không chỉ cần am hiểu nghiệp vụ truyền thống mà còn phải thành thạo kỹ năng công nghệ. Hai kỹ năng này cần song hành để có thể thiết kế và triển khai quy trình nghiệp vụ số.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cũng cho rằng, hầu hết các phần việc của con người hiện nay đều đã thay đổi. Các nhân viên giao dịch bình thường trước đây xử lý về các kỹ năng nghiệp vụ thì bây giờ phải xử lý sự cố về phần mềm, sự cố khi chuyển nhầm tiền, bị lừa đảo.

Để đáp ứng nhu cầu này, các ngân hàng thương mại như VPBank, ABBANK và LPBank đã mở rộng tuyển dụng nhân lực công nghệ. Đại diện VPBank chia sẻ, nếu trước đây các vị trí tuyển dụng chú trọng vào kinh nghiệm ngành, thì hiện nay, bên cạnh chuyên môn, khả năng sử dụng công cụ số để tối ưu hóa công việc là yêu cầu bắt buộc.

PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh – Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng cũng thừa nhận thời điểm này, nguồn cung về nhân lực công nghệ thông tin chưa đủ cầu. Ngành ngân hàng thiếu hụt nguồn cung nhân lực có chuyên môn sâu về công nghệ thông tin.

Để giải quyết vấn đề này, PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh cho rằng cần ban hành khung năng lực số cho ngành ngân hàng, theo vị trí công tác. Tăng cường hợp tác theo ‘mô hình 3 nhà’: Ngân hàng nhà nước – Các cơ sở đào tạo – Các cơ sở tài chính, khoa học công nghệ. Xây dựng được bộ tiêu chuẩn về đào tạo số cho ngành ngân hàng làm sao gắn kết lý thuyết với thực tiễn, sinh viên được tham gia nhiều hơn vào thực tiễn, có thêm kinh nghiệm, được đào tạo chuyên sâu.