TS. Cấn Văn Lực – Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính – Tiền tệ Quốc gia cho biết, nguồn vốn tín dụng những tháng đầu năm 2022 đã tăng rất nhanh, đến quý III, Ngân hàng Nhà nước buộc phải dừng lại do những lo ngại về vấn đề lạm phát và những vấn đề về thanh khoản của hệ thống ngân hàng.

Ngày 5/12/2022, Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh chỉ tiêu tín dụng năm nay thêm khoảng từ 1,5% – 2% cho toàn bộ hệ thống tín dụng, như vậy sẽ có 240.000 tỷ đồng được cung ứng thêm cho nền kinh tế kể từ nay đến hết năm.

Nhận định về quyết định điều chỉnh tăng trưởng tín dụng của Ngân hàng Nhà nước, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, động thái này xuất phát từ 3 nguyên nhân.

Thứ nhất, tình hình kinh tế thế giới hiện nay đã tương đối ổn định, lạm phát, lãi suất, tỷ giá trên toàn cầu đã có sự giảm nhiệt, lạm phát của một số nước như Mỹ đã qua đỉnh từ hồi tháng 8, lạm phát tại các nước châu Âu cũng đã qua đỉnh từ hồi tháng 10 vừa qua. Chính vì vậy, tốc độ tăng lãi suất của các nước bắt đầu giảm, kéo theo đó áp lực tỷ giá đối với VNĐ đã giảm rất mạnh trong tháng 11 vừa qua.

Thứ hai, thanh khoản hệ thống ngân hàng đã được cải thiện, tín dụng Ngân hàng Nhà nước vừa báo cáo đã tăng 12,2%, huy động vốn tăng ở mức khoảng 5,5%, dòng tiền người dân quay trở lại gửi ngân hàng nhiều hơn.

Thứ ba, do nhu cầu vốn của doanh nghiệp vào cuối năm rất lớn, bao gồm cả vốn để đáp ứng nhu cầu thanh khoản, vốn để đáp ứng các khoản nợ đáo hạn, vốn để phát triển sản xuất kinh doanh. Có thể thấy thị trường vốn là bài toán rất lớn của năm nay nên thời điểm này cấp thêm là phù hợp và cũng đáp ứng phần nào nhu cầu vốn rất quan trọng của doanh nghiệp vào thời điểm cuối năm cũng như đầu năm tới.

Có ý kiến cho rằng, dòng vốn này chỉ mang tính chất tháo gỡ về mặt tâm lý trên thị trường bất động sản, còn thực tế lượng vốn chảy vào bất động sản sẽ không nhiều, chủ yếu phục vụ cho nhu cầu ở thực.

Bàn luận về ý kiến này, TS. Cấn Văn Lực cho biết, dòng vốn lần này đã đi vào sản xuất kinh doanh, trong đó với bất động sản là tương đối nhanh do số lượng hồ sơ đã chờ sẵn. Điều đáng nói, những hồ sơ đang chờ đợi được giải ngân đều đã được ngân hàng rà soát vô cùng kỹ lưỡng trong thời gian qua. Đồng thời, những hồ sơ này phải đảm bảo tính pháp lý và đáp ứng đúng nhu cầu thực.

“Theo tính toán sơ bộ, giả định lượng vốn tín dụng bình quân hiện nay vẫn khoảng 20% dành cho thị trường bất động sản, trong đó có 67% cho vay để mua nhà, còn 33% cho vay để đầu tư thị trường bất động sản thì sẽ có khoảng 40.000 tỷ đồng trong số 200.000 tỷ đồng có thể dành cho thị trường bất động sản, đó là một lượng tiền tương đối lớn. Còn nhớ vào thời điểm năm 2013, chúng ta đã có gói giải cứu bất động sản chỉ có 30.000 tỷ đồng và sau đó thị trường bắt đầu bứt phá”, ông Lực nói.

Trong năm qua, nhiều trường hợp người mua nhà đã phải xếp hàng hồ sơ tín dụng để chờ ngân hàng được cấp hạn mức tín dụng mới. Có nhiều trường hợp người dân mua nhà để ở, phục vụ nhu cầu thực và đã nộp 70 – 80% giá trị hợp đồng nhà. Việc Ngân hàng Nhà nước nới room lần này đã tạo ra niềm tin rất lớn đối với người dân và doanh nghiệp, được coi là “cơn mưa” giữa thị trường đang khát vốn, đặc biệt đối với những người mua nhà đã xếp hồ sơ từ rất lâu nhưng chưa được duyệt vay.

Chưa kể, nhiều dự án đang dở đang rất cần nguồn vốn để có thể hoàn thiện, trong khi các doanh nghiệp cũng có những kiến nghị với ngân hàng về việc xem xét giải ngân cho những dự án sắp hoàn thiện, có tính hiệu quả và cũng hướng đến người dùng có nhu cầu nhà ở thật.

Chuyên gia này nhận định thêm, việc nới room tín dụng là động thái hết sức tích cực, là chất xúc tác khiến nhiều người “xuống tiền” trở lại thị trường bất động sản cùng với các dòng tiền khác hợp cộng vào. Bên cạnh đó, khi bước sang năm mới 2023, room tín dụng năm mới sẽ được mở, chúng ta hoàn toàn có hy vọng về sự ấm lên của thị trường bất động sản.

Theo ông Đào Minh Tú – Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, lượng vốn tín dụng được tăng thêm này sẽ tập trung cho vay trước hết là lĩnh vực nông nghiệp – nông thôn, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp phục vụ cho xuất khẩu, công nghiệp phụ trợ. Đặc biệt, vốn ưu tiên cho lĩnh vực có vai trò động lực cho tăng trưởng của nền kinh tế.

Bên cạnh đó, thời gian qua, Thủ tướng cũng chỉ đạo quan tâm đến lĩnh vực bất động sản, đặc biệt là lĩnh vực giúp cho người dân có tiền mua nhà ở xã hội cũng như nhà ở phục vụ thực sự cho nhu cầu đời sống.

Anh Lê Cảnh (32 tuổi, Hà Nội) cho biết, vào giữa năm anh tìm được căn hộ ưng ý tại vùng ven phía Tây Hà Nội, tuy nhiên số tiền tích luỹ sẵn có vẫn chưa đủ để mua. Anh Cảnh chật vật đi tìm địa chỉ để vay thêm số tiền còn thiếu. “Thời điểm tìm mua nhà khó khăn vì giá quá cao, tôi chấp nhận ở xa chỗ làm để có được căn hộ phù hợp với năng lực tài chính của 2 vợ chồng và vay thêm ngân hàng trong khả năng chi trả được gốc lãi hàng tháng. Tôi đã nộp hồ sơ vào 4 ngân hàng nhưng đều trong trạng thái phải chờ đợi”, anh Cảnh chia sẻ.

Sự trông chờ vào nguồn vốn vay ngân hàng dường như ngày càng khó khăn khi các ngân hàng liên tục tăng lãi suất cho vay. Nhưng khi room tín dụng trong năm được nới thêm, hy vọng sớm sở hữu được căn nhà của riêng mình lại được thắp lên.

Ông Phan Việt Hoàng, Phó Tổng Thư ký Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, tâm lý chung với người đang mua nhà đều đang rất kỳ vọng vào việc room tín dụng được mở thêm này. Với những hồ sơ mua nhà phục vụ nhu cầu thực, mua nhà là tài sản đầu tiên dùng để ở đã được tổ chức tín dụng xem xét đánh giá các tiêu chí cần thiết và được chấp thuận, đang trong trạng thái chờ room tín dụng sẽ có khả năng được giải ngân. Tuy nhiên, người vay sẽ phải đối mặt với việc lãi suất vay cao hơn so với trước đó, bởi hiện nay đã có những ngân hàng tăng lãi suất cho vay mua nhà lên tới 13 – 15%. Cũng từ vấn đề lãi suất cho vay đang tăng cao, ông Hoàng đưa ra lời khuyên đối với những cá nhân có dự định mua nhà trong thời gian tới nên có nguồn lực tài chính sẵn từ 70% trở lên để đảm bảo khả năng chi trả hàng tháng, tránh phải gánh áp lực tài chính quá lớn về sau./.

Động thái nới room tín dụng thêm khoảng 1,5 – 2% của Ngân hàng Nhà nước hôm 5/12 vừa qua được đánh giá là giải pháp linh hoạt, phù hợp trong tình hình hiện nay. Đây sẽ là chính sách đem lại tác động tích cực cho thanh khoản thị trường, tâm lý nhà đầu tư, hỗ trợ giải quyết những khó khăn của cộng đồng doanh nghiệp. 

Đặc biệt, cùng với việc nới room tín dụng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng yêu cầu các tổ chức tín dụng cân đối vốn phù hợp để cấp tín dụng, tập trung vốn vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp nông thôn, xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa, công nghiệp phụ trợ… các động lực tăng trưởng theo đúng chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. 

Ngoài ra, việc mở rộng tín dụng đi đôi với việc kiểm soát rủi ro kỳ hạn để đảm bảo thanh khoản, an toàn hoạt động, đảm bảo khả năng chi trả cho doanh nghiệp và người dân, nhất là dịp Tết Nguyên đán. 

Để có những đánh giá cụ thể hơn về động thái này, Reatimes đã có cuộc trao đổi với ông Đỗ Bảo Ngọc – Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam (CSI).

Thanh khoản nền kinh tế cải thiện, nhà đầu tư rời bỏ tâm lý bi quan

PV: Ông có đánh giá như thế nào về động thái nới room tín dụng thêm 1,5 – 2% cho toàn hệ thống các tổ chức tín dụng của Ngân hàng Nhà nước mới đây?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Theo tôi, đây là chính sách tiền tệ khá linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước ở giai đoạn hiện tại. 

Room tín dụng tăng thêm 1,5 – 2% sẽ giúp cung tiền cải thiện hơn, tạo ra một không gian thanh khoản rộng hơn cho các ngân hàng nói riêng và doanh nghiệp nói chung. 

Theo giải thích của Ngân hàng Nhà nước, việc đưa ra chính sách này ở thời điểm hiện tại là phù hợp với bối cảnh thế giới khi lạm phát có tín hiệu giảm, quá trình tăng lãi suất của Fed hay các nước trên thế giới cũng có dấu hiệu chậm lại. Vì vậy, sức ép lên tỷ giá cũng giảm đi nhiều. Đây là những biểu hiện cho thấy đủ điều kiện để Ngân hàng Nhà nước đưa ra chính sách nới room tín dụng. 

Còn về tình hình trong nước, nền kinh tế Việt Nam hiện tại đang gặp vấn đề lớn về thanh khoản trong hệ thống ngân hàng cũng như thanh khoản trong nền kinh tế. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến điều này. Đơn cử là việc Ngân hàng Nhà nước thực hiện chính sách tiền tệ, kiểm soát khung tiền khá chặt chẽ từ đầu năm đến nay (quy định room tín dụng, trần tín dụng, bán ngoại tệ để bình ổn tỷ giá). Có những thời điểm Nhà nước phát hành tín phiếu để hút tiền khỏi hệ thống liên ngân hàng, do đó cung tiền trong nền kinh tế khá hạn chế. Ngoài ra còn có nguyên nhân liên quan đến việc đầu tư công không giải ngân được. Tất cả những yếu tố này khiến thanh khoản trong nền kinh tế sụt giảm. 

Trong khi đó, càng về cuối năm nhu cầu thanh khoản càng cao, vì vậy để đáp ứng được nhu cầu thanh khoản của hệ thống ngân hàng cũng như nền kinh tế thì việc nới room tín dụng của Ngân hàng Nhà nước được xem là phù hợp ở thời điểm này.

PV: Cụ thể hơn, động thái này sẽ tạo ra những tác động như thế nào đến nền kinh tế?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Để nói về mức độ tác động thì việc nới room thêm 1,5 – 2% tương đương khoảng 150.000 – 200.000 tỷ đồng. Đây là con số không quá lớn đối với nền kinh tế. Với lượng tiền này, có thể giải quyết được câu chuyện thanh khoản cho nền kinh tế cuối năm, tuy nhiên tôi cho rằng sẽ chưa tạo ra sự đột biến hay bùng nổ lớn cho nền kinh tế hay những biến động trên thị trường tài sản. Cụ thể, thanh khoản này hướng chủ yếu vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, chứ không hướng vào những lĩnh vực không ưu tiên như chứng khoán, bất động sản. 

PV: Thưa ông, có ý kiến cho rằng, trong bối cảnh thị trường tài chính, bất động sản đang gặp không ít khó khăn cùng với việc tâm lý nhà đầu tư có cuộc khủng hoảng nhẹ như hiện nay thì chính sách nới room được xem là điểm sáng tích cực. Vậy ông có quan điểm như thế nào?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Chính xác là như vậy. Dù việc nới room tín dụng thêm 1,5 – 2% sẽ chưa tạo ra những tác động trực tiếp quá lớn tới nền kinh tế, nhưng sẽ tác động gián tiếp. Động thái này cho thấy rằng Chính phủ quan tâm đến tình hình thị trường hiện tại và đang tìm mọi cách để tháo gỡ những khó khăn. Và như thế, nhà đầu tư sẽ lấy lại được ít nhiều niềm tin và trở nên lạc quan hơn vào thị trường. 

Bên cạnh tăng room tín dụng thì Ngân hàng Nhà nước cũng đang duy trì thanh khoản hệ thống trong mọi tình huống, thậm chí có thể kéo dài các khoản tái cấp vốn cho các ngân hàng đến sau Tết. Đây chính là động lực khiến các nhà đầu tư rời bỏ tâm lý bi quan.

PV: Riêng đối với thị trường chứng khoán, chính sách này sẽ tạo ra sự hỗ trợ như thế nào, thưa ông?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Ở thị trường chứng khoán, việc nới room tín dụng cũng sẽ mang lại hiệu ứng tích cực. Biểu hiện là thanh khoản trên thị trường chứng khoán ở thời điểm hiện tại đã tăng khá mạnh, trở lại mức 17.000 – 20.000 tỷ đồng mỗi phiên. Đây là mức khá cao so với bình quân trong quý III/2022.

Thực tế, thông tin nới room đã được phản ánh vào giá, bởi kỳ vọng về việc nới room tín dụng đã xuất hiện trong tháng 11. Kết quả, thị trường chứng khoán đã hồi phục kể từ cuối tháng 11 cho tới nay và nhóm cổ phiếu ngân hàng cũng là một trong những nhóm tăng khá mạnh, giúp cho VN-Index hồi phục lên mức như hiện nay (tăng gần 200 điểm so với đáy).

PV: Vậy đâu là nhóm cổ phiếu sẽ hưởng lợi nhiều nhất từ chính sách này?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Trước hết, những doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh thuộc đối tượng ưu tiên của chính sách này sẽ là những doanh nghiệp được hưởng lợi nhiều nhất. Bởi họ sẽ được cải thiện về thanh khoản, được vay mới trong thời gian tới. 

Có thể những doanh nghiệp này trước đây vẫn đủ điều kiện vay mới nhưng các ngân hàng liên kết cùng hết room tín dụng khiến họ không thể vay được. Vì vậy, khi hệ thống ngân hàng được nới room thì những doanh nghiệp này sẽ hưởng lợi đầu tiên.

Thứ hai, chính các ngân hàng thương mại cũng sẽ hưởng lợi từ chính sách nới room tín dụng. Bởi họ sẽ có không gian tín dụng rộng hơn, có thể giúp cho các khách hàng cũ trả được nợ cũ. Như vậy, lãi cũ vẫn thu được mà lãi mới sẽ phát sinh, ghi sổ trong tương lai. Điều này sẽ giúp các nợ xấu, nợ có rủi ro không bị chuyển nhóm, cải thiện được vấn đề nợ xấu gia tăng và cũng giúp lãi cho vay của các ngân hàng tăng thêm trong tương lai, cải thiện hiệu quả hoạt động của ngân hàng. 

Nới room tín dụng không đe dọa đến tình hình lạm phát

PV: Theo ông, liệu việc điều chỉnh chỉ tiêu tín dụng định hướng năm 2022 thêm khoảng 1,5 – 2% cho toàn hệ thống các tổ chức tín dụng có trở thành mối đe dọa đối với lạm phát của Việt Nam hay không?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Theo tôi, đối với nước ta hiện nay thì lạm phát chưa phải là vấn đề quá lớn. Bởi thứ nhất, đến thời điểm này, lạm phát Việt Nam vẫn đang ở mức dưới 4%. 

Thứ hai, những sức ép lên lạm phát cũng bắt đầu giảm bớt. Đơn cử như tỷ giá liên tục giảm, giá xăng dầu trên thế giới cũng đang giảm mạnh, giá lương thực, thực phẩm cũng có chiều hướng đi xuống…

Thứ ba là ở Việt Nam hiện nay, lạm phát vẫn được kiểm soát tốt, do đó vấn đề cải thiện thanh khoản và niềm tin của nhà đầu tư cấp thiết hơn. Thời gian qua, thanh khoản rất khó khăn, niềm tin nhà đầu tư xuống dốc nên nền kinh tế đã chịu rất nhiều sức ép. Nhiều doanh nghiệp sản xuất kinh doanh gặp khó khăn vì thiếu vốn lưu động, nhà đầu tư có tâm lý bán tháo trên các thị trường tài chính, thị trường tài sản. Tất cả những hệ lụy này là vấn đề lớn của nền kinh tế hiện nay. Do đó, chính sách nới room lúc này là hợp lý và không những không đe dọa gì đến tình hình lạm phát mà còn giảm bớt áp lực về lạm phát.

PV: Vậy nới room tín dụng ở thời điểm này sẽ tác động như thế nào đến cuộc đua tăng lãi suất huy động cũng như lãi suất cho vay?

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Đối với việc các ngân hàng đua lãi suất, theo quan sát của tôi, thời gian qua cuộc đua lãi suất đã diễn ra rất rõ nét. Cuộc đua này diễn ra từ trước, không phải đến bây giờ các ngân hàng mới đua lãi suất. Kể cả không tăng trưởng tín dụng, hầu hết các ngân hàng vẫn đẩy lãi suất lên cao để hút tiền vào, đảm bảo thanh khoản cuối năm khi nhu cầu rút tiền mặt của người dân, doanh nghiệp tăng lên.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

Sau những chỉ đạo của Thủ tướng, các cơ quan bộ ngành đã triển khai thực hiện nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp và các thị trường. Đơn cử, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản, thành lập ngày 17/11, tiếp tục họp bàn với doanh nghiệp để tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn phù hợp. Nhiều chuyên gia nhận định, tổ công tác đã được trao quyền quyết định, sẽ có tác động nhất định đến việc “gỡ rối” cho thị trường bất động sản. Song, việc quan trọng là cần xác định đúng điểm nóng phải tháo gỡ.

Trao đổi với Reatimes, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư Dầu khí toàn cầu (GP. Invest), Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam cho biết, giữa tháng 12, một số đại diện doanh nghiệp bất động sản lại tiếp tục họp cùng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về về rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản.

“Có thể nói, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đã được trao nhiều quyền quyết định, nhưng làm thế nào để “thượng phương bảo kiếm” này phát huy hiệu quả? Làm thế nào để Tổ công tác biết được đâu là những vấn đề nóng và cần tháo gỡ nhất? Chúng tôi cho rằng Tổ công tác cần sâu sát hơn, bằng cách nên đi xuống các địa phương có nhiều dự án đang vướng mắc, đưa ra phương án giải quyết thí điểm và lắng nghe doanh nghiệp xem họ đang vướng mắc cụ thể ở đâu.

Bởi vì vướng mắc của mỗi địa phương là khác nhau, nên Tổ công tác cần linh động đưa ra nhiều giải pháp, còn tháo gỡ chung chung thì không giải quyết được vấn đề. Như chúng tôi biết, có địa phương vướng giải phóng mặt bằng, nhiều năm mà một dự án vẫn chưa xong khâu này. Có địa phương lại ách tắc do điều chỉnh quy hoạch hoặc do chính quyền e ngại nên dự án vẫn tiếp tục chờ đợi. Vậy nên phải có tháo gỡ cụ thể cho từng địa phương”, ông Hiệp đề xuất.

Bên cạnh vướng mắc về thủ tục hành chính là vấn đề “nghẽn” vốn tín dụng, hầu hết các ngân hàng đều tăng lãi suất huy động, khiến lãi suất cho vay bị đẩy lên cao.

Vào ngày 15/12 vừa qua, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã kêu gọi các ngân hàng thương mại đồng thuận giảm lãi suất huy động về 9.5%/năm. Chỉ một tuần sau, cuộc đua tăng lãi suất đã hạ nhiệt, nhiều ngân hàng thương mại đã điều chỉnh lãi suất huy động, mức giảm khoảng 1% đối với từng kỳ hạn. Thí dụ như Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Công Thương giảm lãi suất tiết kiệm từ 10,5% xuống mức 9,5%/năm; Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bảo Việt cũng giảm xuống còn 9,4%/năm. Việc các ngân hàng giảm lãi suất tiết kiệm đồng nghĩa với việc giảm lãi suất cho vay hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.

Trước đó, SHB đã triển khai chương trình hỗ trợ giảm lãi suất từ 1,5% đến 2%/năm cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp. Đặc biệt, SHB ưu tiên hỗ trợ giảm lãi suất cho khách hàng hoạt động trong các lĩnh vực ưu tiên như: nông nghiệp, nông thôn, doanh nghiệp nhỏ và vừa, dự án xanh…. Các doanh nghiệp đang cần vốn để gấp rút sản xuất các mặt hàng thiết yếu, các nhu yếu phẩm phục vụ nhu cầu cuối năm của người dân cũng được ngân hàng triển khai hỗ trợ.

Bên cạnh giảm lãi suất, SHB còn miễn/giảm phí trả nợ trước hạn, ưu đãi các phí dịch vụ, linh hoạt về thủ tục, hồ sơ vay vốn và đẩy nhanh tiến độ giải ngân nhằm tạo thuận lợi, giúp khách hàng tiếp cận nhanh chóng với nguồn vốn vay ưu đãi, kịp thời đáp ứng nhu cầu sản xuất dịp cận Tết. Đồng thời, SHB còn chủ động cung cấp các giải pháp phi tài chính, hỗ trợ kết nối thị trường đầu vào, đầu ra trong cộng đồng doanh nghiệp, thực hiện tư vấn miễn phí tài chính doanh nghiệp và tái cấu trúc doanh nghiệp, nhằm đảm bảo chiến lược phù hợp với giai đoạn hiện tại, từ đó giúp doanh nghiệp sớm phục hồi và phát triển.

Một ngân hàng khác là ABBank triển khai chương trình “Hưởng vay ưu đãi – Vững lái Kinh doanh” có thời hạn đến 31/12/2023 với tổng hạn mức 350 tỷ đồng, áp dụng đối với đối tượng Khách hàng là Doanh nghiệp, Hộ kinh doanh cá thể, Hợp tác xã,… phát sinh hợp đồng vay vốn ngắn hạn bằng VND với mục đích vay bổ sung vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh.

Hay TPBank cũng công bố thông tin triển khai gói tín dụng 5000 tỷ đồng với lãi suất đặc biệt ưu đãi, trong đó dành tới 2.000 tỷ đồng hạn mức ưu tiên cho doanh nghiệp phát triển xanh, doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ từ chương trình WSME. Mức ưu đãi lãi suất tùy thuộc sẽ được giảm 1,5% – 2% so với lãi suất thông thường, đặc biệt với doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ sẽ giảm thêm 0,2% so với mức ưu đãi trên.

Song song với việc hạ lãi suất huy động, nhiều ngân hàng cũng công bố giảm lãi suất cho vay. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc giảm lãi suất chỉ diễn ra đơn lẻ ở một số ngân hàng nhất định. Do chính sách cấp thêm hạn mức tín dụng của Ngân hàng Nhà nước có sự chọn lọc, nên mỗi ngân hàng sẽ có một phương án cho vay và hạ lãi suất khác nhau.

Bởi vậy, câu chuyện dòng vốn đối với doanh nghiệp bất động sản vẫn rất nan giải. Theo ông Nguyễn Quốc Hiệp, mặc dù Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều chỉ đạo và yêu cầu các ngân hàng thương mại chia sẻ với doanh nghiệp. Thế nhưng, con đường tiếp cận được nguồn vốn thực sự với doanh nghiệp bất động sản vẫn rất gian nan.

“Dưới góc độ của doanh nghiệp bất động sản, chúng tôi thấy thủ tục vay vốn rất chặt chẽ. Dĩ nhiên khả năng chi trả của người vay là yếu tố ngân hàng phải xem xét kỹ để bảo vệ mình. Nhưng đúng là cả doanh nghiệp và người mua nhà đều không dễ vay được vốn. Khi các ngân hàng được cấp thêm 1,5-2% chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, tương đương khoảng 240 nghìn tỷ đồng, số lượng người được vay chắc chắn sẽ tăng lên, nhưng không vì thế mà thủ tục vay được nới lỏng hay dễ dàng hơn”, ông Hiệp nhận xét.

Đề cập đến giải pháp, ông Nguyễn Quốc Hiệp nêu quan điểm: “Đối với vốn huy động từ trái phiếu, sau những sự việc tiêu cực trên thị trường thì chúng tôi coi như không tính đến. Chúng tôi vẫn tìm cách tiếp cận với các quỹ nước ngoài. Tuy nhiên, việc tiếp xúc với quỹ đầu tư của Mỹ vừa rồi cho thấy, mặc dù lãi suất thấp nhưng quả thật doanh nghiệp khó lòng đáp ứng được các điều kiện vay vốn của họ. Ở trong nước, room tín dụng đã nới nhưng chúng tôi cũng chưa thấy tác động cụ thể bởi việc chọn lọc dự án để cấp vốn được xét rất kỹ. Chúng tôi đồng tình việc xét đến uy tín cũng như lịch sử vay nợ của chủ đầu tư. Tuy nhiên, tôi cho rằng, chỉ cần quy định dự án khả thi là được vay vốn thì sẽ tốt hơn”.

Tín dụng bất động sản tăng trưởng cao

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú cho biết, thị trường bất động sản và hệ thống ngân hàng có tác động lẫn nhau. Nguồn vốn tín dụng cũng là một trong những nguồn vốn quan trọng, tài trợ cho cả bên cung và bên cầu của thị trường.

Theo số liệu thống kê mới nhất, dư nợ tín dụng bất động sản đến cuối năm 2022 đạt khoảng 2,58 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 24,27% so với cuối năm 2021 là một trong những lĩnh vực tăng trưởng cao nhất và chiếm tỷ trọng lớn 21,2% tổng dư nợ đối với nền kinh tế, cao nhất trong 5 năm qua.

Trong đó, tín dụng vào bất động sản chủ yếu tập trung vào nhu cầu tiêu dùng, tự sử dụng với tỷ trọng 68,7% tổng dư nợ, tăng 31,1% năm qua; tín dụng vào kinh doanh bất động sản chiếm tỷ trọng 31,3%, tăng 11,5%.

Nếu chia theo phân khúc, dư nợ tín dụng cho nhu cầu nhà ở chiếm 62,2%, quyền sử dụng đất chiếm 20,7%, khu công nghiệp và khu chế xuất 2,7%, nhà ở xã hội 0,7% và các lĩnh vực khác là 13,7%.

Chia sẻ về vấn đề room tín dụng cho lĩnh vực bất động sản, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết room tín dụng vẫn là một công cụ quản lý cần thiết của NHNN. Công cụ này vẫn đang phát huy hiệu quả trong điều kiện quản lý của ngành ngân hàng với mục tiêu cao nhất là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.

Năm 2022, chỉ số room tín dụng đến cuối năm cho thấy nhu cầu vốn của nền kinh tế đã gần đáp ứng phù hợp với mục tiêu kiểm soát lạm phát, cũng như nhu cầu vốn kỳ vọng cho tất cả lĩnh vực chứ không riêng lĩnh vực bất động.

Ở thời điểm nhiều doanh nghiệp đề nghị nới room tín dụng thì thực tế các ngân hàng vẫn chưa hết room. Đến cuối năm 2022, khi gần hết room, NHNN đã quyết định nới thêm 1,5-2% hạn mức tăng trưởng, nhưng thực tế hệ thống cũng không dùng hết mức tăng thêm này.

“Điều này cho thấy nhu cầu tín dụng thực tế của nền kinh tế so với dự báo NHNN đưa ra đầu năm cũng không có nhiều sai số và nhu cầu vốn của nền kinh tế vẫn được đáp ứng đủ”, ông Tú nói.

Về room tín dụng năm 2023 Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết định hướng của NHNN là tăng khoảng 14-15%. Trong số này, không có room cho các lĩnh vực ngành kinh tế cụ thể và chỉ có room chung đặt ra để định hướng điều hành chính sách tiền tệ, phù hợp với thực trạng của thị trường, đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

“Đầu năm không ngân hàng nào thiếu room, nên hiện tại nếu doanh nghiệp không vay được vốn không phải câu chuyện của room tín dụng”, ông Tú cho biết.

Chia sẻ về hoạt động cho vay lĩnh vực bất động sản hiện nay, ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng giám đốc Vietcombank cho biết đến cuối năm 2022, dư nợ cho vay bất động sản chiếm trên 20% tổng dư nợ tín dụng của ngân hàng, số này bao gồm cả tín dụng cho vay kinh doanh bất động sản và khách hàng cá nhân vay mua nhà, đất. So với năm 2021, tín dụng bất động sản của Vietcombank tăng 17%.

Tổng giám đốc Vietcombank cho biết trong mọi thời điểm của năm 2022, ngân hàng không thiếu room cho doanh nghiệp bất động sản có dự án khả thi theo quy định của ngân hàng, cũng như nhu cầu của người dân với mục đích mua bất động sản để sử dụng.

Hiện Vietcombank cũng chia dư nợ tín dụng bất động sản theo đối tượng với dư nợ cho vay người dân mua nhà, đất chiếm 90%, còn lại 10% là dư nợ của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản.

Ông Tùng cho biết, năm 2023, Vietcombank vẫn có định hướng tiếp tục tăng trưởng tín dụng trong lĩnh vực bất động sản. Trong đó ngân hàng sẽ tập trung cho vay vào một số phân khúc như bất động sản khu công nghiệp, khu chế xuất; khu du lịch, nghỉ dưỡng; văn phòng cho thuê, trung tâm thương mại… đây là các ngành nghề đang ghi nhận tăng trưởng cao và phục hồi tích cực sau dịch Covid-19.

“Trong phân khúc nhà ở, các chủ đầu tư bất động sản lớn, có uy tín, có chất lượng tài sản tốt vẫn được ngân hàng áp dụng các ưu đãi về chính sách cho vay, lãi suất. Với cá nhân mua nhà, ngân hàng cũng hướng dòng vốn tín dụng vào việc mua để tự sử dụng và thắt chặt phân khúc nhà ở cao cấp”, ông Tùng nói.

Tìm giải pháp cho doanh nghiệp, cá nhân tiếp cận nguồn vốn

Chia sẻ về khó khăn trong việc cấp tín dụng cho lĩnh vực bất động sản, Tổng giám đốc Vietcombank cho biết ngân hàng cũng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt trong vấn đề thay đổi thủ tục pháp lý và các chính sách, quy định liên quan lĩnh vực bất động sản các thời kỳ.

Có trường hợp ngân hàng cấp tín dụng xong thì chủ đầu tư bị thay đổi về hồ sơ pháp lý, giấy phép dự án. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến doanh nghiệp bất động sản mà tác động tới cả ngân hàng cấp tín dụng. Do đó, khi thẩm định dự án, ngân hàng cũng phải đưa ra các quy định chặt chẽ hơn.

Với cá nhân vay mua nhà, do mặt bằng giá nhà so với thu nhập của cá nhân vẫn ở mức cao, nên khi ngân hàng cho vay phải thận trọng trong việc xác minh nguồn trả nợ của khách hàng.

Ông Nguyễn Thanh Tùng cho biết thêm, thời gian qua các doanh nghiệp bất động sản gặp khó trong việc huy động vốn trái phiếu, nên áp lực nguồn vốn lại dồn vào kênh tín dụng ngân hàng. Trong khi nhu cầu vốn của các doanh nghiệp bất động sản chủ yếu mang tính dài hạn, vốn tín dụng của các ngân hàng lại mang tính chất ngắn hạn và phải đáp ứng tỷ lệ an toàn theo quy định. Do đó, ông Tùng kiến nghị các cơ quan quản lý cần hỗ trợ, tìm giải pháp tháo gỡ cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển lành mạnh để hỗ trợ dòng vốn tín dụng từ ngân hàng.

Trong vấn đề lãi suất, lãnh đạo Vietcombank cho biết, năm 2023 ngân hàng sẽ tiếp tục chủ trương tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay với người dân, doanh nghiệp.

“Trước cuộc họp này, ban lãnh đạo Vietcombank cũng đã họp bàn để tìm giải pháp tiếp tục giảm lãi suất huy động, từ đó có dư địa giảm lãi suất cho vay thời gian tới, trong đó có lĩnh vực bất động sản”, ông Tùng nói thêm.

Thông tin tại hội nghị, bà Hà Thu Giang – Vụ trưởng Vụ tín dụng các ngành kinh tế NHNN cho biết, trong thời gian tới, để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp bất động sản, tổ chức, cá nhân khi tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, NHNN sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, hiệu quả, phối hợp đồng bộ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác. Từ đó, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, tạo điều kiện cho các ngành, lĩnh vực kinh tế trong đó có lĩnh vực bất động sản tăng trưởng, phát triển ổn định, bền vững.

Cơ quan quản lý tiền tệ cũng sẽ hoàn thiện khung khổ pháp luật tín dụng và hoạt động ngân hàng phù hợp với tình hình thực tiễn để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong tiếp cận tín dụng trong đó có lĩnh vực bất động sản.

Đồng thời, tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, đảm bảo cung ứng vốn cho nền kinh tế trong đó có lĩnh vực bất động sản. Tập trung nguồn vốn tín dụng vào các dự án, phương án vay vốn khả thi, đảm bảo tính pháp lý, các dự án có khả năng hoàn thành, sớm đi vào sử dụng, có khả năng tiêu thụ tốt, trả nợ vay đầy đủ và đúng hạn, đáp ứng nhu cầu thực về nhà ở.

“Có thể thấy hiện nay các tổ chức tín dụng vẫn cấp tín dụng cho lĩnh vực bất động sản với mức tăng trưởng cao và đang có dư nợ lớn. Trong đó, các dự án, phương án vay vốn khả thi vẫn được tổ chức tín dụng cho vay theo đúng quy định”, bà Giang cho biết.