Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực xây dựng Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng phát triển nông thôn bền vững tại Việt Nam. Dự thảo này kế thừa và phát huy những nền tảng tích cực từ giai đoạn 2021-2025, đồng thời bổ sung nhiều nội dung mới theo hướng hiện đại hóa, phân cấp linh hoạt và phản ánh thực chất kết quả phát triển nông thôn.

Dự thảo đề xuất phân chia các xã thành 3 nhóm dựa trên điều kiện thực tiễn để áp dụng các mức chỉ tiêu phù hợp. Cùng với đó, đề xuất mạnh mẽ việc phân quyền cho UBND cấp tỉnh trong việc quy định tỷ lệ cụ thể nhiều tiêu chí như hạ tầng giao thông, điện, nước, nhà ở, thu nhập, đào tạo… nhằm đảm bảo tính linh hoạt và sát thực tế. Điều này cho phép các địa phương có thể tự điều chỉnh và quyết định các chỉ tiêu phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

Một điểm mới nổi bật trong Dự thảo là việc bổ sung tiêu chí về bảo tồn làng nghề, phát triển OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm), tiêu chí làng thông minh, tiêu chí hạnh phúc và chuyển đổi số trong quản trị xã. Những tiêu chí này thể hiện sự quan tâm đến việc nâng cao chất lượng sống và sức khỏe người dân nông thôn, cũng như phát triển nông thôn bền vững. Việc bổ sung các tiêu chí này cũng đánh dấu một sự thay đổi quan trọng trong cách tiếp cận phát triển nông thôn, từ chỉ tập trung vào kinh tế và hạ tầng sang chú trọng hơn đến các yếu tố xã hội và môi trường.

Về hạ tầng giao thông nông thôn, Dự thảo đặt ra mục tiêu: 100% đường xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, ít nhất 80% đường thôn, liên thôn được cứng hóa và 70% đường ngõ xóm sạch, thuận tiện. Ngoài ra, tỷ lệ đất nông nghiệp có hệ thống tưới tiêu chủ động cũng được duy trì ở mức ≥80%. Đây là những chỉ tiêu cụ thể nhằm cải thiện hạ tầng giao thông và điều kiện sản xuất cho người dân nông thôn.

Dự thảo cũng đề xuất tiêu chí thu nhập bình quân đầu người đặt ra mục tiêu tăng ít nhất 2 lần so với năm 2020 — tương đương mức ≥72 triệu đồng/người với xã nhóm 1, ≥100 triệu đồng với xã nhóm 2 và ≥118 triệu đồng với xã nhóm 3. Điều này cho thấy sự kỳ vọng vào việc nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống của người dân nông thôn trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng nhấn mạnh đến việc nâng cao vai trò kinh tế tập thể, sản xuất quy mô và tiêu chuẩn hóa nông sản. Yêu cầu mỗi xã có ít nhất 1 hợp tác xã hoặc tổ hợp tác hoạt động hiệu quả, ít nhất một mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chủ lực, và có kế hoạch phát triển sản phẩm OCOP. Đây là những hướng đi nhằm tăng cường sự liên kết và hợp tác trong sản xuất và kinh doanh nông sản, giúp nâng cao hiệu quả và giá trị sản phẩm.

Chuyển dịch cơ cấu lao động và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nội dung xuyên suốt trong bộ tiêu chí. Dự thảo đặt mục tiêu tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt từ 30%–40% tùy nhóm xã; tất cả các xã phải triển khai kế hoạch đào tạo cộng đồng, chuyển đổi nghề, đồng thời có tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả. Điều này cho thấy sự quan tâm đến việc nâng cao chất lượng và kỹ năng cho lao động nông thôn.

Bộ tiêu chí cũng phản ánh rõ những vấn đề xã hội đương đại như bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, bảo vệ trẻ em, với các chỉ tiêu cụ thể hơn, phù hợp với chức năng quản lý của từng bộ, ngành. Đây là những vấn đề xã hội quan trọng cần được giải quyết trong quá trình phát triển nông thôn.

Tóm lại, Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030 thể hiện rõ định hướng phát triển nông thôn không chỉ là kinh tế, hạ tầng, mà còn là nơi an cư, hạnh phúc, có dịch vụ tốt, môi trường bền vững và người dân được phục vụ tận tâm. Dự thảo này là cơ sở quan trọng cho việc phát triển nông thôn bền vững và nâng cao chất lượng sống của người dân nông thôn trong thời gian tới.

Tuổi trẻ xã Hòa Phú, Hà Nội đã tạo nên một dấu ấn đáng nhớ trên mảnh đất quê hương bằng việc xây dựng công trình ‘Thắp sáng đường quê’ tại thôn Phú Đức. Với 20 cột đèn năng lượng mặt trời có công suất 300W mỗi đèn, được lắp đặt dọc các trục đường liên thôn, liên xã, công trình này không chỉ xua tan bóng tối mà còn lan tỏa ánh sáng của trách nhiệm, tình yêu thương và sự cống hiến lặng thầm của tuổi trẻ.

Công trình được thực hiện hoàn toàn từ nguồn xã hội hóa, với tổng kinh phí hơn 22 triệu đồng, là kết quả của sự chung tay góp sức của người dân địa phương, doanh nghiệp và chính những đoàn viên thanh niên trực tiếp vận động. Các bạn trẻ đã không chỉ thiết kế, lắp đặt mà còn cùng nhau đổ bê tông trụ, kéo dây, dựng cột… dưới cái nắng hanh hao của mùa hè.

Chị Lê Thị Mỹ, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTTQ xã, Bí thư Đoàn xã Hòa Phú, xúc động chia sẻ: ‘Công trình không chỉ đơn thuần là một tuyến đường được thắp sáng. Đó là biểu tượng cho tinh thần dấn thân, xung kích, cống hiến của thanh niên, là sự tri ân quê hương bằng chính bàn tay và trái tim của thế hệ trẻ hôm nay’.

Người dân thôn Phú Đức gọi các bạn trẻ là ‘những người thắp sáng hy vọng’. Bà Nguyễn Thị Lệ, 63 tuổi, phấn khởi kể: ‘Tối trước đi lại vấp lên vấp xuống, mưa gió thì chẳng dám ra đường. Giờ có đèn rồi, sáng lắm mà lại không tốn điện. Cảm ơn các cháu Đoàn thanh niên nhiều lắm’.

Công trình ‘Thắp sáng đường quê’ không phải là mô hình mới trên cả nước nhưng tại Hòa Phú, nó mang một ý nghĩa đặc biệt. Bởi nơi đây là một xã còn nhiều khó khăn, dân cư sống rải rác, hệ thống hạ tầng nông thôn chưa đồng bộ. Những tuyến đường được chiếu sáng góp phần nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các hoạt động sản xuất, sinh hoạt, học tập của người dân, đặc biệt là vào ban đêm.

Hơn thế, đây còn là minh chứng rõ nét cho vai trò của tổ chức Đoàn trong xây dựng nông thôn mới nâng cao. Từng chiếc cột đèn dựng lên không chỉ xua tan bóng tối, mà còn khẳng định sự trưởng thành, bản lĩnh và trách nhiệm cộng đồng của thanh niên nông thôn trong thời kỳ mới.

Trong thời gian tới, mô hình ‘Thắp sáng đường quê’ sẽ tiếp tục được mở rộng đến các thôn khác trong xã. Cùng với đó là những kế hoạch gắn kết với các công trình phần việc thanh niên như ‘Đoạn đường thanh niên tự quản sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn’, ‘Đồng hành cùng học sinh vùng khó’ hay ‘Ngày thứ Bảy tình nguyện’.

Không có khẩu hiệu lớn, cũng không ồn ào truyền thông, các bạn trẻ xã Hòa Phú đang âm thầm ghi những dấu chân đẹp trên mảnh đất quê hương. Những cột đèn năng lượng mặt trời không chỉ thắp sáng đường làng, mà còn soi rọi một phần tâm hồn của thế hệ trẻ, thế hệ dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm vì cộng đồng.

Phụ nữ Gia Lai đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nông thôn mới, với nhiều mô hình sáng tạo và hiệu quả. Từ những con đường hoa rực rỡ sắc màu đến các mô hình kinh tế bền vững, phụ nữ đã thể hiện sự sáng tạo và tinh thần trách nhiệm trong việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Gia Lai đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, như cuộc vận động ‘Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch’, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho phụ nữ và gia đình. Cuộc vận động này không chỉ giúp phụ nữ và gia đình xây dựng một môi trường sống sạch sẽ, an toàn mà còn khuyến khích họ tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội, cộng đồng.

Đặc biệt, các cấp Hội đã nhân rộng nhiều mô hình độc đáo, như ‘Con đường hoa do phụ nữ chăm’, ‘Nhóm hộ liền kề nhà sạch – vườn đẹp’, và ‘Chi hội phụ nữ không có hội viên nghèo’. Những mô hình này không chỉ giúp cải thiện môi trường sống mà còn tạo ra một cộng đồng đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau.

Ngoài ra, phụ nữ Gia Lai còn đóng góp vào việc phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho các thành viên trong gia đình thông qua các hoạt động hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, tổ chức lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, và tư vấn, đào tạo nghề. Điều này giúp phụ nữ có thể tự chủ về kinh tế, đóng góp vào sự phát triển của gia đình và cộng đồng.

Những đóng góp của phụ nữ đã góp phần xây dựng những vùng nông thôn mới thực sự đáng sống. Thông qua các hoạt động và mô hình sáng tạo, phụ nữ Gia Lai đã thể hiện vai trò quan trọng của mình trong việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Việc tiếp tục hỗ trợ và khuyến khích phụ nữ tham gia vào các hoạt động xã hội, cộng đồng sẽ giúp tạo ra những thay đổi tích cực và bền vững trong tương lai.

Có thể thấy, việc phát huy vai trò của phụ nữ trong xây dựng nông thôn mới là một hướng đi đúng đắn và cần được tiếp tục đẩy mạnh. Thông qua các hoạt động thiết thực và mô hình sáng tạo, phụ nữ Gia Lai đã và đang khẳng định vị trí, vai trò của mình trong sự phát triển của cộng đồng và xã hội.

Hội LHPN Gia Lai sẽ tiếp tục là cầu nối giữa phụ nữ và các cấp chính quyền, tổ chức, cơ quan, đơn vị trong và ngoài tỉnh để có thể hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống và thực hiện tốt các hoạt động xã hội.

Xã Đông Hiệp, thành phố Cần Thơ, đã thực hiện mô hình ‘Gia đình 5 có, 3 sạch’ nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Mô hình này tập trung vào năm yếu tố ‘5 có’: Có ngôi nhà an toàn, Có sinh kế bền vững, Có sức khỏe, Có kiến thức và Có nếp sống văn hóa. Đồng thời, mô hình cũng hướng đến ba tiêu chí ‘3 sạch’: Sạch nhà, Sạch bếp và Sạch ngõ.

Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) xã Đông Hiệp đã tích cực tham mưu và cụ thể hóa kế hoạch triển khai mô hình này tại các chi hội phụ nữ ấp và hộ gia đình. Để hiện thực hóa mục tiêu, Hội LHPN xã đã ra mắt nhiều mô hình mới gắn với việc đăng ký thực hiện mỗi ấp một tiêu chí ‘5 có’ và ba tiêu chí ‘3 sạch’. Hội cũng đã tổ chức tặng 50 thùng rác và hướng dẫn phân loại rác thải tại nguồn để góp phần vào thực hiện tiêu chí bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, Hội LHPN xã còn khảo sát các mô hình kinh tế mang lại lợi ích cao và hỗ trợ các hội viên, chị em phụ nữ về nguồn vốn, kỹ thuật sản xuất. Một số mô hình kinh tế nổi bật như trồng sầu riêng, trồng nhãn ‘Indo’, trồng hoa Tết, trồng hoa màu dưới chân ruộng đã được triển khai. Những hoạt động này không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người dân mà còn góp phần xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.

Sau thời gian triển khai, mô hình ‘Gia đình 5 có, 3 sạch’ đã đạt được kết quả đáng mừng. Cuộc sống vật chất và tinh thần của bà con nông thôn được cải thiện và nâng cao. Đường xá trong xã cũng trở nên sáng sủa hơn với việc xây dựng các tuyến đèn chiếu sáng. Sự thay đổi này thể hiện sự cố gắng và nỗ lực của chính quyền địa phương và người dân trong việc xây dựng môi trường sống tốt hơn.

Ngày 19/1/2024, xã Đông Hiệp đã tổ chức Lễ công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới kiểu mẫu. Sự kiện này đánh dấu sự thành công của mô hình ‘Gia đình 5 có, 3 sạch’ trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu tại địa phương. Đây là minh chứng cho sự hợp tác và nỗ lực không ngừng của chính quyền, hội đoàn thể và người dân xã Đông Hiệp trong việc xây dựng và phát triển quê hương.