Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ trong việc giảm thiểu tác động môi trường thông qua mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Một trong những bước đi quan trọng để đạt được mục tiêu này là chuyển sang sử dụng xăng sinh học, một loại nhiên liệu sạch hơn so với xăng truyền thống. Tuy nhiên, quá trình triển khai xăng E10, một loại xăng sinh học được pha trộn 10% ethanol, đang gặp phải nhiều khó khăn và thách thức.

Nhìn lại quá khứ, xăng E5 đã được giới thiệu trên thị trường từ năm 2018 nhưng đã không đạt được kỳ vọng. Tỷ lệ sử dụng xăng E5 tại các tỉnh vùng sâu, vùng xa đạt khoảng 50%, trong khi tại các thành phố lớn chỉ đạt khoảng 10%. Sự e ngại của người tiêu dùng về loại xăng này chủ yếu xuất phát từ lo ngại về sự tương thích với động cơ xe của họ. Các chuyên gia nhận định rằng một trong những nguyên nhân dẫn đến sự không phổ biến của xăng E5 là do nó sử dụng nền RON92, một loại xăng đã lỗi thời. Hầu hết các phương tiện hiện nay đều được thiết kế để sử dụng xăng có chỉ số octan cao hơn, như RON95.

Giáo sư – Tiến sĩ Phạm Hữu Tuyến, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu các Nguồn động lực và Phương tiện tự hành, Đại học Bách Khoa Hà Nội, đã đưa ra quan điểm rằng xăng E5-RON92 có thể sử dụng được với hầu hết các phương tiện. Tuy nhiên, xăng sinh học E10-RON95 cũng có thể sử dụng phù hợp với hầu hết các loại phương tiện, ngoại trừ một số xe có tuổi đời trên 25 năm. Ông nhấn mạnh rằng để việc triển khai xăng E10 thành công, người tiêu dùng cần được cung cấp thông tin chính xác và dễ hiểu về đặc tính kỹ thuật và mức độ tương thích với các loại phương tiện phổ biến hiện nay.

Chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong, cho rằng việc chấp nhận sử dụng xăng E10 hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguồn cung, giá cả và mức độ thông tin. Vì thế, để khuyến khích người dân sử dụng, các cơ quan chức năng cần cung cấp thông tin cần thiết và công bố rộng rãi để người dân hiểu rõ về tác động của xăng E10 đối với môi trường và động cơ phương tiện.

Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam đề xuất rằng việc triển khai sử dụng nhiên liệu sinh học đồng bộ cả nước cần có lộ trình chuẩn bị tối thiểu 6 tháng. Nhà điều hành cũng cần sớm sửa một số bất cập liên quan đến thị trường, chất lượng sản phẩm, quản lý kinh doanh xăng dầu và quy chuẩn với xăng E10. Hơn nữa, đẩy mạnh tuyên truyền để tránh hiểu sai về công dụng của xăng E10 là điều cần thiết.

Tóm lại, việc chuyển đổi sang sử dụng xăng sinh học như E10 là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện cam kết về môi trường của Việt Nam. Tuy nhiên, để tránh lặp lại sai lầm với xăng E5, cần có lộ trình chuyển đổi rõ ràng, cung cấp thông tin đầy đủ cho người tiêu dùng, và giải quyết các vấn đề liên quan đến nguồn cung, giá cả, và sự tương thích với động cơ phương tiện. Qua đó, mục tiêu sử dụng rộng rãi xăng sinh học có thể được hiện thực hóa, góp phần vào nỗ lực giảm thiểu tác động môi trường.

Sáng ngày 29-7-2025, tại Hà Nội, Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times đã tổ chức thành công diễn đàn “Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới”. Sự kiện này quy tụ hơn 150 đại biểu đến từ các ban, bộ, ngành, viện, trường đại học, hiệp hội và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng.

Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với những thách thức lớn về an ninh năng lượng. Nhu cầu năng lượng, đặc biệt là điện năng, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng ở mức 8-10% mỗi năm trong những năm tới. Điều này nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế và phấn đấu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Tại diễn đàn, ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và áp dụng công nghệ hiện đại không còn là lựa chọn mà là “con đường tất yếu”. Điều này xuất phát từ bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với nhu cầu năng lượng ngày càng cao để phục vụ cho phát triển kinh tế, đồng thời cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Đồng quan điểm, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), đánh giá cao vai trò của khoa học và công nghệ. Ông coi đây là “quốc sách hàng đầu” và “động lực quan trọng nhất” để phát triển kinh tế – xã hội nói chung và trong lĩnh vực năng lượng nói riêng. Để giải quyết những thách thức lớn đến từ nhu cầu tăng trưởng và yêu cầu giảm phát thải, ông Phan Xuân Dũng khẳng định: “Khoa học và công nghệ chính là chìa khóa để giải quyết đồng bộ các thách thức, biến khó khăn thành cơ hội phát triển mới”.

Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng trong lĩnh vực này. Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cùng với Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), đã đặt ra mục tiêu phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo. Cụ thể, Quy hoạch điện VIII đặt mục tiêu tỷ lệ năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) phục vụ sản xuất điện đạt khoảng 28-36% vào năm 2030. Định hướng đến năm 2050, tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ lên đến 74-75%. Những mục tiêu này không chỉ thể hiện sự quyết tâm của Việt Nam trong việc chuyển dịch sang năng lượng sạch mà còn góp phần hiện thực hóa cam kết về giảm phát thải carbon của đất nước.