Ung thư gan đang trở thành một vấn đề sức khỏe toàn cầu ngày càng nghiêm trọng. Theo các số liệu thống kê, ung thư gan hiện là loại ung thư phổ biến thứ 6 trên toàn cầu và là nguyên nhân gây tử vong do ung thư đứng thứ 3. Dự báo đến năm 2050, số người tử vong vì ung thư gan có thể tăng từ 760.000 trường hợp (năm 2022) lên 1,37 triệu, phần lớn do già hóa dân số và sự gia tăng các yếu tố nguy cơ ở các quốc gia đang phát triển.

Tại Trung Quốc, nơi chiếm hơn 40% số ca ung thư gan toàn cầu, tỷ lệ nhiễm viêm gan B vẫn còn rất cao. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng cảnh báo về bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD) đang nổi lên như một nguyên nhân đáng lo ngại do lối sống ít vận động và thói quen ăn uống không lành mạnh.

Mới đây, một báo cáo từ Ủy ban Ung thư gan Lancet chỉ ra rằng khoảng 60% trường hợp ung thư gan trên toàn cầu có thể phòng ngừa nếu kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như béo phì, rượu bia và viêm gan siêu vi. Ba nguyên nhân chính dẫn đến phần lớn ca ung thư gan đều có thể phòng ngừa bao gồm viêm gan B và C, bệnh gan nhiễm mỡ chuyển hóa (MASLD) và rượu.

Để đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ mắc ung thư gan, các chuyên gia nhấn mạnh vai trò của chính sách y tế công cộng. Việc mở rộng tiêm chủng viêm gan B cho cả trẻ em và người lớn, tăng cường các biện pháp kiểm soát lối sống như áp dụng giá tối thiểu cho rượu, đánh thuế đồ uống có đường và dán nhãn cảnh báo rõ ràng là những biện pháp cần thiết.

Bên cạnh đó, việc sàng lọc định kỳ nhằm phát hiện sớm tổn thương gan cũng rất quan trọng. Với những bệnh nhân ở giai đoạn cuối, cần phát triển hệ thống chăm sóc giảm nhẹ để nâng cao chất lượng sống.

Nhật Bản là một trong những quốc gia đã thành công trong việc giảm tỷ lệ tử vong do ung thư gan nhờ các chính sách y tế nghiêm ngặt và chương trình phát hiện sớm. Các chuyên gia đều nhất trí rằng thay đổi lối sống vẫn là yếu tố quyết định. Một chế độ ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên, kiểm soát cân nặng, hạn chế rượu bia và tiêm phòng đầy đủ không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan mà còn bảo vệ sức khỏe nói chung.

Chính phủ đã ban hành Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 66/2025/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Luật này được thông qua tại kỳ họp thứ 9, khóa XV Quốc hội, với mục đích khắc phục các vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt trước đây, tháo gỡ các bất cập và chồng chéo, bảo đảm tính thống nhất và đồng bộ với pháp luật liên quan.

Luat Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025 đánh dấu một bước tiến mạnh mẽ trong việc điều tiết tiêu dùng các mặt hàng có hại cho sức khỏe, bảo vệ cộng đồng như giảm hút thuốc, uống bia rượu, tiêu thụ đường… Cùng với đó, luật cũng tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái; khuyến khích phát triển nhóm ngành xanh – sạch, bảo vệ môi trường, tăng thu ngân sách nhà nước và thúc đẩy cải cách quản lý thuế theo hướng đơn giản, rõ ràng, công khai.

Theo đó, tại Điều 8 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025, biểu thuế tiêu thụ đặc biệt chính thức áp dụng từ ngày 01/01/2026 đối với hàng hóa, dịch vụ đã được quy định cụ thể. Đối với mặt hàng thuốc lá, mức thuế suất thuế tỷ lệ phần trăm giữ nguyên (75%) và bổ sung mức thuế tuyệt đối theo lộ trình 5 năm từ 2027-2031. Đối với rượu, bia, thuế suất thuế tỷ lệ phần trăm sẽ tăng theo lộ trình 5%/năm trong 5 năm từ 2027-2031. Đối với nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml, áp dụng mức thuế suất 8% từ năm 2027 và 10% từ năm 2028.

Biểu thuế tiêu thụ đặc biệt chi tiết theo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 66/2025/QH15 như sau:

– Thuốc lá: 75% (bổ sung mức thuế tuyệt đối theo lộ trình).

– Rượu, bia: Tăng thuế suất 5%/năm trong 5 năm từ 2027-2031.

– Nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml: 8% (từ 2027) và 10% (từ 2028).

– Xe ô tô: Phân loại theo dung tích xi lanh và loại xe.

– Các mặt hàng khác: Như máy bay, trực thăng, tàu lượn, du thuyền, xăng các loại, điều hòa nhiệt độ, bài lá, vàng mã, hàng mã…

Luat Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025 cũng quy định rõ các mức thuế suất đối với dịch vụ như kinh doanh vũ trường, mát-xa, ka-ra-ô-kê, ca-si-nô, trò chơi điện tử có thưởng, đặt cược, gôn, xổ số. Những quy định này sẽ giúp tăng cường quản lý và điều tiết các hoạt động kinh doanh dịch vụ, đồng thời góp phần tăng thu ngân sách nhà nước.