Ngành logistics Việt Nam đang trải qua một giai đoạn phát triển nhanh chóng, với tốc độ tăng trưởng trung bình 14-16%/năm, cao gần gấp đôi so với tốc độ tăng GDP. Tuy nhiên, ngành vẫn đang phát triển âm thầm, thiếu vắng các doanh nghiệp quy mô lớn có khả năng dẫn dắt thị trường. Trong khi đó, xu thế chuyển đổi xanh đang trở thành yêu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp trong ngành.

Tại tọa đàm Chính sách tài chính phát triển logistics xanh do Tạp chí Kinh tế – Tài chính tổ chức, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, yêu cầu về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đã dần được các doanh nghiệp nhận thức nhưng việc thực thi trên thực tế còn hạn chế. Ông Đặng Vũ Thành – Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) cũng cho biết, chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đã và đang hiện diện trong từng hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp logistics trên toàn cầu.

Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp logistics, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 95%, vẫn đang loay hoay với bài toán vốn, công nghệ và thực thi chính sách. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho biết, điểm nghẽn đầu tiên là vấn đề “tiền đâu?”. Trong khi 95-97% doanh nghiệp logistics là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thì thị trường tài chính xanh ở Việt Nam lại còn rất non trẻ.

Tính đến giữa năm nay, quy mô tài chính xanh chỉ chiếm 4,35% tổng tín dụng, thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu 10% như kỳ vọng. Các chuyên gia đều thống nhất rằng cần có sự điều phối mạnh mẽ từ Nhà nước, đặc biệt là các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước… Không thể chỉ kỳ vọng vào nỗ lực của doanh nghiệp khi các điều kiện về tài chính, pháp lý, và hạ tầng vẫn còn quá nhiều bất cập.

Nhà nước cần sớm tích hợp chính sách ưu đãi thuế, trợ cấp cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đưa trạm sạc, kho xanh, logistics thông minh vào quy hoạch đầu tư công. Từ góc độ chính sách, các chuyên gia cho rằng, không thể có phát triển xanh nếu không có dòng vốn xanh. Và để có dòng vốn đó, cần sự chung tay của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý, ngân hàng, đến chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ chuyển đổi xanh rõ ràng, minh bạch và có thể đo lường.

Để phát triển logistics xanh, các doanh nghiệp cần tích cực đầu tư vào công nghệ, kỹ thuật để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Đồng thời, Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này. Một số giải pháp được đề xuất bao gồm: tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông vận tải; phát triển các loại hình vận tải thân thiện với môi trường; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và vận hành; nâng cao nhận thức và đào tạo về logistics xanh.

Trước những thách thức và cơ hội trong việc phát triển logistics xanh, các doanh nghiệp và các cơ quan quản lý cần chung tay hợp tác để xây dựng một ngành logistics bền vững và thân thiện với môi trường. Đây không chỉ là một yêu cầu tất yếu mà còn là một cơ hội để phát triển bền vững và tăng cạnh tranh cho các doanh nghiệp trong ngành.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang có cơ hội để xây dựng các Trung tâm tài chính quốc tế với mô hình chuyên biệt, tập trung vào các lĩnh vực có lợi thế cạnh tranh và xu thế toàn cầu. Tại Hội thảo khoa học “Trung tâm tài chính quốc tế – Động lực tăng trưởng cho Việt Nam” do Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh tổ chức, các chuyên gia đã đưa ra ba phân khúc phù hợp nhất cho các Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam trong giai đoạn đầu.

Ba phân khúc được đề xuất bao gồm công nghệ tài chính (fintech), tài chính xanh và dịch vụ quản lý tài sản cho nhóm khách hàng siêu giàu (HNWIs). Việt Nam hiện là thị trường fintech có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt 38% trong giai đoạn 2018-2023. Tuy nhiên, để phát triển lĩnh vực này, cần có khu vực công nghệ tài chính đặc thù, đi kèm với nền tảng định danh điện tử, dữ liệu mở và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tài chính.

Về tài chính xanh, Việt Nam cần tới 370 tỷ USD cho các mục tiêu khí hậu từ nay đến 2040. Các chuyên gia đề xuất TP. Hồ Chí Minh cần xây dựng một “Trung tâm tài chính xanh” với chức năng xếp hạng ESG, phát hành và giám sát trái phiếu xanh, đồng thời ban hành bộ tiêu chuẩn ESG quốc gia để thu hút vốn quốc tế và tránh tình trạng “greenwashing”.

Về quản lý tài sản, thị trường này tại Việt Nam có tiềm năng rất lớn và cần cải cách nhiều công cụ quản lý, pháp lý để khai phá. Với hơn 7.100 cá nhân sở hữu tài sản trên 1 triệu USD và hơn 210 người có tài sản từ 30 triệu USD trở lên, Việt Nam cần đẩy mạnh đào tạo chuyên gia theo chuẩn quốc tế để phát triển thị trường này một cách bài bản.

Rút kinh nghiệm từ những mô hình thành công trên thế giới, các chuyên gia cho rằng một Trung tâm tài chính quốc tế không nhất thiết phải ôm đồm mọi chức năng, nhưng nhất định phải có bản sắc rõ nét và năng lực cạnh tranh khác biệt. Ba phân khúc gồm fintech, tài chính xanh và quản lý tài sản không chỉ phản ánh xu thế tài chính toàn cầu mà còn phù hợp với nhu cầu nội tại và tiềm năng sẵn có của Việt Nam.

Để phát triển các Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một môi trường pháp lý và chính sách hỗ trợ. Điều này bao gồm việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thành lập và hoạt động của các trung tâm tài chính quốc tế, cũng như cung cấp các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân tham gia vào các lĩnh vực này.

Một yếu tố quan trọng khác là việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực chất lượng cao. Các trung tâm tài chính quốc tế cần có cơ sở hạ tầng hiện đại, bao gồm các hệ thống công nghệ thông tin và truyền thông tiên tiến, để hỗ trợ các hoạt động tài chính và kinh doanh. Đồng thời, việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là trong các lĩnh vực như fintech, tài chính xanh và quản lý tài sản, là yếu tố then chốt để đảm bảo sự thành công của các trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Nhìn chung, việc xây dựng các Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam với các mô hình chuyên biệt và tập trung vào các lĩnh vực có lợi thế cạnh tranh và xu thế toàn cầu là một cơ hội lớn cho sự phát triển kinh tế của đất nước. Với sự chuẩn bị và thực hiện đúng đắn, Việt Nam có thể xây dựng được các trung tâm tài chính quốc tế thành công, góp phần nâng cao vị thế của đất nước trên thị trường tài chính toàn cầu.

Ngày 18/7/2025, tại Hà Nội, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) đã tổ chức thành công chương trình đào tạo ‘Tài chính xanh và Dự án các-bon’ trong khuôn khổ thỏa thuận hợp tác giữa Agribank và Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh. Chương trình đào tạo này được thiết kế nhằm cung cấp kiến thức chuyên sâu và thực tiễn cao về tài chính xanh và dự án các-bon, thu hút sự tham gia của nhiều đơn vị thuộc Agribank.

Chương trình đào tạo do Viện IBT – Trường Đại học Kinh tế – Luật, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh biên soạn và điều hành bởi đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm. TS. Trịnh Thục Hiền – Khoa Luật Kinh tế, Trường Đại học Kinh tế, Luật là một trong những giảng viên chính, đã chia sẻ những kiến thức quý giá về tài chính xanh và dự án các-bon. Chương trình tập trung vào 6 mô-đun quan trọng, bao gồm giới thiệu về tài chính xanh và vai trò của nó trong ngân hàng, cơ chế định giá các-bon, cơ hội tài chính khí hậu cho ngân hàng, đánh giá và quản lý rủi ro liên quan đến tài chính xanh, chính sách và quy định mới về tài chính xanh và thị trường các-bon.

Thông qua chương trình này, Agribank thể hiện sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo và cán bộ đối với chủ đề tài chính xanh và ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị). Thời gian qua, Agribank đã chủ động hành động vì mục tiêu phát triển bền vững quốc gia bằng cách định hình lại các dòng vốn đầu tư, ưu tiên các hoạt động sản xuất kinh doanh thân thiện với môi trường và có trách nhiệm xã hội. Việc nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ Agribank về ESG là một phần quan trọng trong cam kết mạnh mẽ của Agribank để đạt được các mục tiêu quốc gia về bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế xanh theo Chiến lược Quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050.

Agribank đã và đang tích cực triển khai nhiều hoạt động hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, trong đó có việc triển khai các giải pháp tài chính xanh, đầu tư vào các dự án thân thiện với môi trường và thực hiện các chương trình đào tạo nâng cao nhận thức về ESG. Qua đó, Agribank không chỉ thể hiện vai trò là một tổ chức tài chính mà còn là một đơn vị tiên phong trong việc thực hiện trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường.

Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, Agribank hy vọng sẽ đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia, cũng như nâng cao nhận thức và năng lực của đội ngũ cán bộ trong lĩnh vực tài chính xanh và phát triển bền vững.