Cuốn sách “Quản trị biến động và khủng hoảng” được xuất bản trong bối cảnh Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (nay là Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam) đang chuẩn bị cho Đại hội Đại biểu Đảng bộ lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030. Sự kiện này không chỉ trùng hợp về thời gian mà còn thể hiện một cách rõ ràng tư duy quản trị hiện đại và tinh thần hành động quyết liệt của lãnh đạo Petrovietnam trên con đường phát triển bền vững và mạnh mẽ.

Từ lịch sử nhân loại đến các cuộc chiến tranh, khủng hoảng kinh tế và đại dịch, biến động đã trở thành một phần không thể thiếu của sự tồn tại. Nhà triết học Hy Lạp cổ đại Heraclitus từng nói: “Không ai tắm hai lần trên cùng một dòng sông” vì cả con người lẫn dòng nước đều đã thay đổi. Tư tưởng này đã ăn sâu vào nhận thức của con người rằng biến động là một phần không thể thiếu của cuộc sống.

Trong thời đại hiện nay, thế giới đang bước vào thời đại VUCA (Volatility – Biến động, Uncertainty – Bất định, Complexity – Phức tạp, Ambiguity – Mơ hồ) và BANI (Brittle – Dễ vỡ, Anxious – Lo lắng, Nonlinear – Phi tuyến, Incomprehensible – Khó lý giải). Việc quản trị biến động và khủng hoảng không còn là một lựa chọn mà đã trở thành điều kiện sống còn của mọi tổ chức.

Cuốn sách “Quản trị biến động và khủng hoảng” trình bày một phương pháp luận sắc bén, không chỉ là tập hợp lý thuyết mà còn là bản đồ hành động được đúc kết từ thực tiễn quản trị tại Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam. Tác phẩm này dẫn dắt người đọc từ những nền tảng triết học và lịch sử tư tưởng quản trị đến các mô hình hiện đại như MBO, KPI, BSC, OKR.

Tác giả cũng giới thiệu hệ sinh thái công cụ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), bảng điều khiển thời gian thực (realtime dashboard), hệ thống cảnh báo sớm và quản trị mục tiêu linh hoạt (living goals), với mục tiêu xây dựng một tổ chức có khả năng thích ứng nhanh, phát triển bền vững và phản ứng linh hoạt trong một thế giới đầy biến động.

Cuốn sách này là lời nhắc nhở rằng không có trạng thái ổn định vĩnh viễn, chỉ có sự chuẩn bị vĩnh viễn cho những biến động không ngừng. Trong bối cảnh khủng hoảng xảy ra thường xuyên hơn, mỗi cú chuyển động của toàn cầu có thể làm chao đảo cả hệ thống – từ doanh nghiệp nhỏ đến tập đoàn đa quốc gia, từ một nền kinh tế đến cấu trúc địa chính trị.

Với sự khéo léo trong dẫn dắt và sâu sắc trong phân tích, tác giả đưa người đọc tiếp cận các khái niệm như “thiên nga đen”, “thiên nga xám”, hoạch định động, quản trị rủi ro đa tầng và khả năng phản ứng linh hoạt trước những cú sốc bất ngờ từ môi trường.

Tôi tin rằng cuốn sách này sẽ là một cẩm nang quý báu cho các nhà quản lý, lãnh đạo, nhà hoạch định chính sách cũng như những ai đang tìm kiếm lối đi trong thời đại đầy thách thức này. Đây không chỉ là một tài liệu chuyên môn hữu ích mà còn là kim chỉ nam đồng hành trong hành trình dẫn dắt tổ chức phát triển bền vững giữa muôn trùng biến động.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng hiện diện trong mọi lĩnh vực và đã trở thành một phần không thể thiếu trong thị trường lao động. Đặc biệt, đối với những người mới tốt nghiệp, AI đang mang lại những thay đổi đáng kể. Khi AI ngày càng phát triển, các công việc cấp đầu vào (Entry level) đang bị ảnh hưởng rõ rệt. Những công việc này thường yêu cầu ít hoặc không cần kinh nghiệm và được xem là bước khởi đầu để người trẻ tích lũy kinh nghiệm và hình thành tư duy nghề nghiệp.

Ông Fawad Bajwa, chuyên gia từ Công ty tư vấn nhân sự cấp cao Russell Reynolds Associates, cho rằng AI đang thay đổi cách thực hiện các công việc cấp đầu vào. Thay vì thực hiện các nhiệm vụ lặp lại, đơn điệu, người mới đi làm giờ đây cần tập trung vào việc chọn lọc đầu ra do AI tạo ra và đưa ra đánh giá cuối cùng. Điều này cho phép người trẻ phát triển kỹ năng phân tích và tư duy phản biện, từ đó nâng cao chất lượng công việc.

Một ví dụ điển hình là lĩnh vực marketing, nơi nhân viên trẻ sử dụng AI để soạn nháp các tài liệu quảng bá. Trong lĩnh vực phân tích dữ liệu, AI hỗ trợ chuẩn bị dữ liệu để con người xử lý sâu hơn. Ông Zanele Munyikwa, chuyên gia kinh tế tại Revelio Labs, cho rằng AI đang thúc đẩy một ‘cuộc chuyển đổi nghề nghiệp’ ở nhóm công việc đầu vào. Các nhiệm vụ do nhân sự trẻ đảm nhận đang chuyển dần sang những phần việc ít bị AI can thiệp hơn.

Tuy nhiên, AI chưa xóa sổ hoàn toàn nhóm công việc đầu vào. Tác động của nó đang khiến các doanh nghiệp phải cân nhắc lại cách tuyển dụng và đào tạo người trẻ. Nếu không còn các nhiệm vụ cơ bản để bắt đầu, người trẻ sẽ thiếu cơ hội học hỏi, tích lũy kinh nghiệm thực tế và hình thành sự tự tin nghề nghiệp. Một khảo sát của Russell Reynolds Associates cho thấy 54% lãnh đạo doanh nghiệp lo ngại việc phụ thuộc vào AI sẽ làm xói mòn tư duy phản biện của nhân sự trẻ. Khoảng 25% quan ngại AI có thể làm giảm chất lượng sản phẩm và quy trình nội bộ.

Những công việc nào dễ bị thay thế? Theo phân tích của Revelio Labs, những vị trí dễ bị AI thay thế nhất là các nghề mang tính kỹ thuật cao như kỹ sư dữ liệu, quản trị cơ sở dữ liệu, chuyên viên an ninh mạng, kiểm toán viên… Trong khi đó, các công việc đòi hỏi sự tương tác trực tiếp như dịch vụ lưu trú, sản xuất thủ công hay chăm sóc khách hàng vẫn có nhu cầu cao và ít bị ảnh hưởng.

Để thích nghi với sự thay đổi này, các doanh nghiệp cần nghĩ đến những ‘đường băng’ mới để người trẻ có thể học nghề và phát triển. Các mô hình học việc, các khóa huấn luyện có hỗ trợ AI hoặc chương trình đào tạo tích hợp công nghệ sẽ đóng vai trò quan trọng. Người trẻ cần chuẩn bị hành trang mới để bước vào thị trường lao động. Không chỉ là kiến thức chuyên môn, họ cần biết cách sử dụng công cụ AI, phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, và khả năng thích ứng nhanh.

AI không giành mất cơ hội nghề nghiệp của người trẻ, nhưng nó đang định nghĩa lại ‘cơ hội’ đó theo cách hoàn toàn khác. Người thành công trong thời đại này là người biết tận dụng công nghệ như một bàn đạp để học hỏi, thích nghi và phát triển bền vững. Để tìm hiểu thêm về cách AI đang thay đổi thị trường lao động, bạn có thể truy cập vào trang web của Russell Reynolds Associates hoặc trang web của Revelio Labs để có thêm thông tin.