Doanh nghiệp bất động sản đang gặp rất nhiều khó khăn

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương đx bước đầu triển khai với 5 thành phố trực thuộc Trung ương, qua đó, đã làm việc với 29 doanh nghiệp, rà soát vướng mắc của 89 dự án.

Sau thời gian làm việc với một số địa phương và doanh nghiệp, Tổ công tác nhận thấy có 5 vấn đề khó khăn, vướng mắc nổi cộm mà các doanh nghiệp đang cần tháo gỡ. Thứ nhất là vấn đề quản lý đất đai, liên quan đến giao đất, điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất, tính giá đất. Thứ hai là khó khăn về điều chỉnh quy hoạch thực hiện dự án bởi khi điều chỉnh quy hoạch thì phải điều chỉnh giá đất dẫn đến khó khăn trong tính tiền sử dụng đất. Thứ ba là các trình tự thủ tục đầu tư còn nhiều bất cập, chồng chéo gây khó cho doanh nghiệp. Thứ tư là khó khăn liên quan đến pháp luật về nhà ở, nhất là nhà ở xã hội. Cuối cùng, việc khan hiếm nguồn lực tài chính của doanh nghiệp cũng đang vướng mắc lớn. Doanh nghiệp khó tiếp cận tín dụng, khó khăn trong phát hành trái phiếu và chịu áp lực đáo hạn trái phiếu cùng lúc; khó khăn, trong huy động vốn của khách hàng dẫn đến doanh nghiệp thiếu vốn phải giãn tiến độ.

“Hiện tại, nhiều dự án bất động sản đã phải dừng triển khai, kéo theo đó nhiều doanh nghiệp nhà thầu xây dựng cũng phải cho công nhân nghỉ việc” Thứ trưởng Bộ Xây dựng khẳng định.

Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng nhấn mạnh đến trách nhiệm của các doanh nghiệp bất động sản trong việc lựa chọn thực hiện các dự án đầu tư. Có thời điểm các doanh nghiệp triển khai quá nhiều dự án mà không dự liệu được nhu cầu thị trường và cân đối tài chính, nguồn lực để triển khai.

Theo đó, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho rằng, trong ngắn hạn, các doanh nghiệp cần rà soát, cơ cấu lại dự án, nguồn vốn, thậm chí phải bán bớt dự án chưa triển khai, tập trung vào hoàn thiện các dự án cần thiết, sớm tạo ra dòng tiền trở lại để tái đầu tư, thực hiện các dự án tiếp theo. Tránh tình trạng sử dụng vốn vay của dự án này thực hiện dự án khác dẫn đến đổ vỡ.

Về dài hạn thì vẫn cần những giải pháp chính sách để tháo gỡ cho doanh nghiệp, hướng đến phát triển thị trường bất động sản lành mạnh, ổn định, bền vững.

Gia tăng nguồn cung nhà ở xã hội sẽ góp phần giảm giá nhà

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, trong năm 2022 các địa phương đã khởi công được 19 dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp với tổng số khoảng 33.194 căn, tổng diện tích xây dựng khoảng 1,8 triệu mét vuông.

Bên cạnh đó, Bộ cũng đã hoàn thiện, trình Thủ tướng đề án xây dựng ít nhất một triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Xây dựng thựa nhận, các doanh nghiệp xây dựng nhà ở xã hội đang gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí ngay ở khâu thủ tục pháp lý để triển khai dự án tại nhiều địa phương.

Bộ Xây dựng đang tích cực tháo gỡ nhằm thúc đẩy triển khai hiệu quả chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội, hướng dẫn trình tự thủ tục các dự án, làm căn cứ để thực hiện nhanh gọn hơn, tháo gỡ cho các doanh nghiệp.

“Cơ chế chính sách phát triển nhà ở xã hội thuộc thẩm quyền Chính phủ, thời gian qua, chúng tôi đã tham mưu một số nội dung liên quan đến ưu đãi, đối tượng thụ hưởng chính sách, cơ chế vay vốn cho người mua nhà”, ông Sinh nói.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng đang đề xuất sửa đổi Luật Nhà ở, trong đó đặc biệt quan tâm đến vấn đề quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội, không giới hạn trong 20% quỹ đất mà theo hướng giao cho UBND địa phương bố trí quỹ đất đầu tư nhà ở xã hội để mở ra nguồn lực đất đai, đáp ứng nhu cầu.
“Chính sách nhà ở xã hội là chính sách thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với người dân nên có trách nhiệm bố trí quỹ đất, mở ra nguồn lực về đất đai, gia tăng nguồn cung trong thời gian tới”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh khẳng định và cho biết thêm, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục xem xét lại các chính sách ưu đãi xây dựng nhà ở xã hội. Khi có ưu đãi thì sẽ giúp giảm giá bán. Đồng thời, khi giảm bớt các chi phí thủ tục, chi phí đất đai, lãi vay, nhân công cũng sẽ giúp hạ giá nhà ở xã hội.

“Chúng tôi đang cố gắng để chi phí xây dựng nhà ở xã hội là chi phí thật, tính đúng, tính đủ, để giá bán nhà ở xã hội ngày càng tốt hơn trong thời gian tới”, ông nói.

Giá bán bất động sản bị chi phối bởi quy luật cung cầu. Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, việc gia tăng nguồn cung nhà ở xã hội vừa tạo chỗ ở cho người dân vừa giảm giá nhà trên thị trường ở phân khúc bình dân.

Dự báo về thị trường bất động sản 2023, ông Vương Duy Dũng, Phó cục trưởng Cục Quản lý Nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho hay, dù trải qua rất nhiều thách thức trong nửa cuối năm 2022 nhưng đến nay, nhờ nhiều giải pháp tháo gỡ, thị trường bất động sản đã có dấu hiệu tích cực, vượt qua giai đoạn khó khăn nhất. Với sự quyết liệt của Chính phủ, Tổ công tác, các bộ ngành, năm 2023, thị trường sẽ phát triển ổn định trở lại.

 

3 “hạt sạn” khiến thị trường gặp khó

Phát biểu tại buổi họp báo thường kỳ diễn ra sáng ngày 30/12, ông Vương Duy Dũng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) đưa ra dự báo trong năm 2023 rằng thị trường bất động sản sẽ ổn định và phát triển hơn.

“Những hành động từ Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ, từ Bộ Xây dựng cũng như các bộ, ngành khác đã giúp những khó khăn, vướng mắc còn tồn đọng trong năm 2022 giảm áp lực lên thị trường và doanh nghiệp bất động sản. Từ đó, giúp chúng ta có thể xác định một cách đầy đủ, cụ thể các nhiệm vụ, phương hướng hoạt động trong năm 2023 để tạo ra nhiều dấu hiệu tích cực”, ông Dũng cho biết.

Qua quá trình làm việc trực tiếp với các địa phương và doanh nghiệp thì Tổ công tác đã nhận định và đánh giá được một cách đầy đủ những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp bất động sản trong thời gian qua.

Theo đó, ông Dũng đã chỉ ra 3 nhóm khó khăn chính của thị trường bất động sản hiện nay bao gồm: Các quy định pháp luật còn chồng chéo; trình tự triển khai thực hiện các dự án còn vướng nhiều rào cản; các dòng vốn đang gặp khó (nguồn vốn tín dụng, nguồn vốn phát hành trái phiếu,…).

Phó Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường Bất động sản chia sẻ để giải quyết những khó khăn, vướng mắc nêu trên, Tổ công tác, Bộ Xây dựng cũng như các bộ, ngành khác đã cố gắng đưa ra những giải pháp đồng bộ từ quy định pháp luật, quy trình thực hiện,… cho đến trình tự thủ tục, khơi thông nguồn vốn,… nhằm mục đích giúp doanh nghiệp và thị trường bất động sản “vượt ải” qua cơn nguy. 

Đối với nhóm khó khăn liên quan đến thực trạng một số quy định pháp luật còn chồng chéo hay trình tự triển khai còn gặp rào cản. Ông Dũng cho biết nếu những vướng mắc vượt thẩm quyền giải quyết thì Tổ công tác đã tổng hợp và đưa ra đề xuất sửa đổi ngay. Còn nếu những vướng mắc nằm trong thẩm quyền giải quyết thì Tổ công tác cũng đã có văn bản cụ thể gửi tới các địa phương để nghiên cứu, tháo gỡ và có kèm theo thời hạn giải quyết.

Đối với nhóm khó khăn liên quan đền hồi phục thị trường và khơi thông các nguồn vốn, Tổ công tác đều có sự rà soát, kiểm tra chặt chẽ để tháo gỡ vướng mắc, tiếp tục thực hiện dự án. Cùng với đó là sự vào cuộc kịp thời của Thủ tướng Chính phủ khi đã có những chỉ đạo giao nhiệm vụ cụ thể cho Tổ công tác. Trong thời gian qua, các bộ, ngành cũng đều đã có đề xuất gửi Chính phủ để kiến nghị biện pháp và hướng giải quyết phù hợp.

“Các hành động được triển khai với cách thức đồng bộ và quyết liệt của các cấp, từ Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, Tổ công tác cho đến các địa phương đã đem lại những tín hiệu tích cực cho thị trường bất động sản trong thời gian ngắn. Từ đó, giúp thị trường trở nên ổn định và phát triển hơn trong năm 2023, ông Vương Duy Dũng đánh giá.

Giải quyết “bài toán” nhà ở giá rẻ cho người thu nhập thấp

Cũng theo ông Dũng, bước sang năm 2023, nhiệm vụ trọng tâm của thị trường bất động sản mà Bộ Xây dựng đặt ra chính là thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội và nhà ở công nhân.

Để hiện thực hóa điều đó, tới đây, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục tập trung triển khai thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội. Trong đó lập danh mục các dự án, rà soát quỹ đất, hoàn thiện thủ tục pháp lý, lựa chọn chủ đầu tư để thực hiện các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân khu công nghiệp, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ.

Bên cạnh đó, vấn đề đảm bảo nguồn vốn tín dụng cho nhà ở xã hội sẽ được quan tâm. Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030” sau khi được Thủ tướng phê duyệt cũng sẽ được tập trung để triển khai thực hiện một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Xây dựng về những vướng mắc doanh nghiệp gặp phải khi thực hiện đề án trên thì trình tự, thủ tục thực hiện còn khá phức tạp khiến tiến độ dự án chậm triển khai và bị kéo dài.

Về hướng giải quyết cho vấn đề này, ông Dũng cho biết: “Bộ Xây dựng sẽ nghiên cứu, ban hành hướng dẫn cụ thể, đầy đủ về quy trình, trình tự thủ tục đầu tư xây dựng đối với các dự án nhà ở xã hội cũng như nhà ở thương mại. Đây sẽ là cơ sở để việc triển khai dự án trở nên nhanh gọn hơn”.

Bộ Xây dựng đề xuất Quốc hội, Chính phủ dành gói tín dụng cấp cho các ngân hàng thương mại để những dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân có thể vay theo phương thức tái cấp vốn, từ đó cho phép các doanh nghiệp bất động sản có đủ năng lực được thực hiện dự án.

“Việc thực hiện đề án một cách hiệu quả và có chất lượng sẽ góp phần giải quyết cơ bản nhu cầu nhà ở xã hội, nhà ở công nhân cho các đối tượng thu nhập thấp ở khu vực đô thị. Hy vọng phân khúc nhà ở xã hội sẽ phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới”, ông Vương Duy Dũng nhấn mạnh.