Ngày 8/1, Trung Quốc đã gỡ bỏ các rào cản chống dịch Covid-19 và có dấu hiệu phục hồi mạnh hơn dự báo. Các chuyên gia nhận định, sự kiện này cùng với việc lạm phát đang giảm trên toàn cầu, xung đột Nga – Ukraina mặc dù chưa dự đoán được thời điểm kết thúc, nhưng quy mô xung đột trong tương lai cũng sẽ giảm dần, do đó về cơ bản, những điều kiện đến từ bên ngoài khả năng sẽ không còn khó khăn như năm 2022.

Việc còn lại là khắc phục những vấn đề nội tại trong nước. Sự xuống dốc của thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, cộng thêm một vài trục trặc của hệ thống ngân hàng khiến vấn đề tín dụng, lãi suất vẫn căng thẳng. Trong năm 2023, đâu là những giải pháp rõ ràng, cụ thể hơn để tháo gỡ tín dụng cho doanh nghiệp?

 “Không nên có sự phân biệt quá đáng trong ngành nghề cho vay với bất động sản”

Thông điệp của Ngân hàng Nhà nước đầu năm mới 2023 vẫn là kiểm soát chặt tín dụng vào lĩnh vực rủi ro như bất động sản. Động thái này cho thấy, tín dụng bất động sản 2023 sẽ tiếp tục khó khăn, ngoại trừ các phân khúc nằm trong định hướng ưu tiên hỗ trợ.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước vẫn sử dụng hệ số rủi ro cao để kiểm soát rủi ro tín dụng bất động sản. Đối với các khoản cho vay để kinh doanh bất động sản, sẽ áp dụng hệ số rủi ro là 200%; các khoản cho vay mua nhà có giá trị trên 4 tỷ đồng áp dụng hệ số rủi ro 150%; các khoản cho vay mua nhà ở có giá trị dưới 1,5 tỷ đồng và nhà ở xã hội thì áp dụng hệ số rủi ro dưới 50%.

Nhìn nhận về vấn đề này, TS. Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ Quốc gia cho rằng, không nên có sự phân biệt quá đáng trong ngành nghề cho vay với bất động sản bởi trong điều kiện bình thường, cơ quan quản lý có thể kiểm soát tín dụng bất động sản ở mức độ nhất định. Nhưng hiện tại, khi thị trường rơi vào tình trạng trầm lắng, nếu tiếp tục khống chế tín dụng đối với bất động sản, cộng với việc thị trường trái phiếu, cổ phiếu đang trong tình trạng suy giảm mạnh thì nguy cơ vỡ “bong bóng” thị trường rất lớn. Và nếu điều này xảy ra, sẽ tác động dữ dội tới hệ thống ngân hàng.

“Gọi là khủng hoảng thì hơi quá nhưng có thể nói thị trường bất động sản đang rơi vào tình trạng thiếu nguồn cung nghiêm trọng. Để tăng nguồn cung, thứ nhất phải có đất, có quy hoạch, có dự án nhưng để hoàn thành dự án, nhanh cũng mất 5 – 7 năm, thì rõ ràng chúng ta đang tự làm khó mình. Hai là, cần phải có vốn mới giải quyết được vấn đề nhà ở và cả vấn nạn lợi dụng nguồn cung khan hiếm để thổi giá trong thời gian qua.

Để khơi thông vốn, trước mắt cần làm dịu đi tình hình để phục hồi lại lòng tin của các nhà đầu tư và người dân. Trên nền tảng lòng tin, chúng ta mới phục hồi lại được thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Đồng thời, về phía ngân hàng cũng cần làm dịu đi “cơn khát” vốn của doanh nghiệp, bằng cách đánh giá, tìm những doanh nghiệp nào có tài sản đảm bảo tốt, có khả năng quản trị tốt thì hỗ trợ vốn cho họ phục hồi như cách mà Trung Quốc và Hàn Quốc đã làm. Khi những doanh nghiệp tốt xứng đáng được hỗ trợ để tồn tại và phục hồi thì lòng tin của người dân sẽ nhanh chóng trở lại. Điều này một mặt sẽ tăng thêm nguồn cung dự án, một mặt mở thêm nguồn tín dụng, đồng thời phục hồi được thị trường cổ phiếu, và thị trường bất động sản tránh được việc vỡ bong bóng”, TS. Lê Xuân Nghĩa nêu.

Mục tiêu quan trọng nhất của chính sách tiền tệ năm 2023 là giảm lãi suất cho vay

Báo cáo chiến lược năm 2023 mới đây của Công ty Chứng khoán Mirae Asset (MASVN) cho thấy, nhiều khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục tăng lãi suất. 

MASVN chỉ ra thực tế, so với lãi suất điều hành của Mỹ vốn đã vượt mức trước dịch Covid-19, mức lãi suất điều hành của Việt Nam chỉ mới ngang bằng so với trước dịch. Bên cạnh đó, FED vẫn đang có kế hoạch tăng lãi suất điều hành trong năm 2023 với mức đỉnh kỳ vọng 5,1%. Vì vậy, trong năm 2023, Ngân hàng Nhà nước có thể tiếp tục tăng lãi suất trong nước nhằm ổn định tỷ giá.

Nguyên nhân thứ hai, theo MASVN, tăng trưởng tiền gửi vẫn ở mức thấp, đến cuối quý III/2022 chỉ tăng 4,8% so với cuối năm 2021, do đó, lãi suất huy động vẫn tiếp tục tăng để thu hút tiền gửi. Nhất là các ngân hàng lớn, đặc biệt là ngân hàng quốc doanh sẽ có nhiều lợi thế trong việc huy động tiền gửi với mức chi phí huy động thấp.

Công ty Chứng khoán ACB (ACBS) cũng nhận định, lãi suất điều hành có thể tăng thêm 2%/năm trong năm 2023, trong khi lãi suất liên ngân hàng, thanh khoản hệ thống sẽ duy trì ở mức hiện tại để hỗ trợ tiền đồng. Bên cạnh đó, mặc dù Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục duy trì chênh lệch lãi suất VNĐ và USD liên ngân hàng dương để hỗ trợ tỷ giá, tuy nhiên, do FED còn duy trì chính sách lãi suất cao, Ngân hàng Nhà nước khó có thể giảm mạnh lãi suất liên ngân hàng trong thời gian tới.

Thực tế, hiện lãi suất huy động đã hạ nhiệt nhưng vẫn có những ngân hàng đưa ra mức xấp xỉ 10%/năm gồm cả khuyến mãi và thưởng. Một số ngân hàng mới điều chỉnh tăng lãi suất huy động ở một số kỳ hạn. Đơn cử, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) vừa điều chỉnh tăng lãi suất huy động một số kỳ hạn ngắn, tăng lần lượt 0,8%/năm và 0,3%/năm đối với lãi suất tiền gửi trực tuyến kỳ hạn 1 và 3 tháng, đưa mức lãi suất lên thành 6%/năm. Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) cũng mới đưa ra biểu lãi suất mới, tăng lãi suất huy động các kỳ hạn từ 6 tháng lên mức 9,5%/năm, kỳ hạn dưới 6 tháng lên thành 6%/năm.

Bình luận về vấn đề lãi suất, TS. Lê Xuân Nghĩa làm một phép so sánh. Với lãi suất tiền gửi khoảng 9,4%/năm, lạm phát ở mức 3,2%/năm, thì lãi suất thực lên tới 6,4%. Nếu lãi suất cho vay một năm khoảng 12,5% mà lạm phát 3,2% thì lãi suất thực cho vay lên tới trên 9%. Trong khi đó, Mỹ lạm phát 8%, nhưng lãi suất cho vay chỉ 3,5 – 4%/năm, thì lãi suất thực đang -4%/năm. Như vậy lãi suất thực ở nước ta hiện đang cao hơn lãi suất thực của Mỹ tới 13%.

“Tôi có thể chắc chắn rằng đây là lãi suất thực cao nhất thế giới hiện nay, đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp Việt Nam đang kinh doanh dưới một áp lực khó có thể chấp nhận được. Phải nói thẳng thắn với nhau như vậy. Nếu so sánh với châu Âu thì chúng ta còn tệ hơn. Lạm phát ở châu Âu lên tới 10% mà lãi suất cho vay của châu Âu còn thấp hơn của Mỹ. Thử hỏi doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh như thế nào với doanh nghiệp Mỹ và châu Âu trong bối cảnh chi phí tài chính lớn như vậy?”, TS. Lê Xuân Nghĩa đặt vấn đề.

Lãi suất cao đồng nghĩa với việc doanh nghiệp Việt Nam đang dần nhường thị trường hàng hóa nội địa cho doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

TS. Lê Xuân Nghĩa thẳng thắn bày tỏ: “Chúng ta có thể bằng lòng với tỷ lệ lạm phát, tỷ giá hối đoái trong năm 2022, nhưng sang năm 2023, thách thức rất lớn đối với nền kinh tế là lãi suất đang đứng trên đỉnh của thế giới, trong khi lạm phát của Việt Nam thuộc nhóm thấp nhất thế giới, việc mất giá của VNĐ so với USD cũng thuộc loại thấp nhất thế giới. Chúng ta cần một thái độ thực sự cầu thị đối với vấn đề tăng trưởng, phục hồi kinh tế trong năm 2023”.

Liệu năm 2023, lãi suất dành cho doanh nghiệp có giảm hay không và giảm bằng cách nào? Trả lời câu hỏi này, TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, mục tiêu chính của Chính phủ và ngân hàng Trung ương trong năm nay về chính sách tiền tệ nên theo hướng giảm lãi suất. Muốn giảm lãi suất thì cần hiểu tại sao lãi suất tăng? Thực tế không phải do “room” tín dụng, mà là do cung tiền giảm và hạn mức tín dụng chỉ là biện pháp hành chính để khống chế tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng thương mại, để các đơn vị này đưa ra thị trường một mức cung tiền cố định.

Trong khi đó, TS. Lê Xuân Nghĩa nhìn nhận, năm 2022, mức cung tiền của Việt Nam chưa cao, chỉ rơi vào khoảng  7 – 8%. Đây là điều mà ngay từ bây giờ Ngân hàng Nhà nước cần tính đến vì độ trễ của chính sách tiền tệ rất lớn, có thể tính tới 6 tháng hoặc 1 năm. Trên nền tảng của tăng trưởng cao năm 2022 thì cần nhiều tiền hơn để lưu thông hàng hóa. Do đó, Ngân hàng Nhà nước cần chủ động tính toán lại khối lượng tiền cung ứng, đảm bảo cho tăng trưởng kinh tế năm 2023.

“Tôi cho rằng mục tiêu quan trọng bậc nhất của chính sách tiền tệ trong năm 2023 chính là phải nghiên cứu để giảm lãi suất xuống mức hợp lý, tăng trưởng tín dụng cũng ở mức hợp lý, đảm bảo ổn định tỷ giá hối đoái, đảm bảo cho tăng trưởng kinh tế năm 2023”, TS. Lê Xuân Nghĩa nhận định./.

Đúng như dự báo, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) quyết định nâng lãi suất 25 điểm cơ bản lên 4,5 – 4,75%, mức cao nhất kể từ tháng 10/2007. Động thái này tiếp tục gây sức ép lên việc ổn định lãi suất trong nước. Nhiều chuyên gia nhận định, giảm lãi suất cho vay là mục tiêu quan trọng của nền kinh tế trong năm nay nhưng trong bối cảnh kinh tế hiện nay điều này vẫn là bài toán khó.

Kiềm chế lãi suất cho vay vẫn là thách thức lớn

Đánh giá về sự điều chỉnh của Fed, các chuyên gia nhận định, Việt Nam khó đi ngược dòng chảy chung của thế giới và việc giảm lãi suất thời gian tới phải là nỗ lực lớn để duy trì ổn định mặt bằng lãi suất trên thị trường.

Trao đổi với Reatimes, chuyên gia kinh tế – TS. Đinh Thế Hiển cho biết, thế giới vẫn đang nỗ lực kiểm soát lạm phát và chính sách tiền tệ của Fed cũng như ngân hàng trung ương các nước phát triển đều ở trạng thái phòng thủ, không hỗ trợ cho việc đầu tư.

Bên cạnh sức ép đến từ việc Fed tăng lãi suất, các yếu tố nội tại trong nước như cung tiền năm 2022 giảm và thanh khoản nền kinh tế bị nghẽn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đóng băng cũng là những nguyên nhân khiến việc hạ lãi suất trong nước vẫn là vấn đề nan giải.

Hiện lãi suất huy động niêm yết công khai tại các ngân hàng đã hạ nhiệt, về mức dưới 9,5%/năm, đúng như cam kết của các ngân hàng với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam. Nhiều ngân hàng như Techcombank, Sacombank, SaigonBank, BacABank… đã giảm 0,2 – 0,3%/năm lãi suất một số kỳ hạn so với trước Tết.

Tuy nhiên, lãi suất tiền gửi trên thị trường vẫn tiếp tục duy trì ở mức cao. Báo cáo của chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho thấy, lãi suất huy động 12 tháng trung bình tại các ngân hàng trong tháng 1/2023 tiếp tục tăng thêm 0,07% điểm % so với tháng 12 năm 2022, lên mức 8,49%/năm. So với cùng kỳ năm trước thì lãi suất huy động 12 tháng đã tăng 2,68 điểm%. Đối với kỳ hạn 6 tháng, mức tăng trung bình thêm 0,11 điểm % so với tháng 12/2022, tăng 2,92 điểm % so với cùng kỳ năm 2022.

Theo tìm hiểu của phóng viên, một số ngân hàng cũng đang chào mời khách hàng VIP lãi suất tiền gửi ở mức cao hơn mức niêm yết, nếu con số tiền gửi lên đến hàng trăm tỷ đồng thì khách hàng sẽ được hưởng lãi suất 12 – 13%. Mặc dù đây là mức lãi suất thỏa thuận và chỉ áp dụng với các khoản tiền gửi lớn nhưng cũng tác động không nhỏ đến mặt bằng lãi suất cho vay nói chung.

Tại Diễn đàn thường niên lần thứ 15 với chủ đề “Tối ưu nguồn lực, vượt qua thách thức” hồi tháng 1/2023, ông Phạm Chí Quang – Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ cho biết, bài toán khó nhất đối với Ngân hàng Nhà nước là tìm điểm cân bằng hài hoà giữa điều hành lãi suất và tỷ giá.

“Định hướng xuyên suốt mà Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện trong năm 2023 là theo phương châm “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Mục tiêu quan trọng của Ngân hàng Nhà nước là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Còn cách thức điều hành thì chúng tôi rất linh hoạt cho tất cả các công cụ và tùy từng thời điểm thị trường để đưa ra những giải pháp, chính sách, lộ trình để làm sao vừa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế nhưng cũng không lơ là lạm phát”, ông Quang nói.

Cần thiết tăng cung tiền, hạ lãi suất để doanh nghiệp tiếp cận vốn

Trao đổi về vấn đề kiểm soát lãi suất, khơi thông dòng vốn cho doanh nghiệp (nhất là các doanh nghiệp địa ốc), TS. Đinh Thế Hiển nhận định, đầu tư công vẫn còn nhiều dư địa để Chính phủ tăng cung tiền, tạo động lực phát triển kinh tế, hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp.

“Năm 2022, mặc dù thu ngân sách vượt chỉ tiêu nhưng đầu tư công chưa phát huy được tác dụng, mức cung tiền của Chính phủ chỉ có 7%, trong khi GDP đạt mức 8%. Như vậy đầu tư công vẫn còn nhiều dư địa để Chính phủ cung tiền”, ông Hiển nói.

TS. Đinh Thế Hiển cũng nhận định nền kinh tế nội địa sẽ bớt khó khăn từ quý II/2023 và cũng sẽ có sự tăng trưởng tích cực từ quý III/2023 bởi hiệu ứng đầu tư công và sự ổn định về tài chính tiền tệ.

“Chính phủ vẫn đang kiểm soát các ngân hàng yếu kém, từng bước ổn định cân bằng dòng tiền và các ngân hàng bắt đầu hạ lãi suất tiền gửi niêm yết. Đồng thời, Chính phủ cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chấn chỉnh lại hoạt động cho vay với những điều kiện chặt chẽ hơn, ưu tiên cho vay sản xuất kinh doanh, vay tiêu dùng, vay mua nhà và vay làm dự án bất động sản có pháp lý minh bạch. Trong thời gian chờ đợi các chính sách của cơ quan quản lý dần phát huy hiệu quả, chúng ta phải chủ động tháo gỡ khó khăn”, ông Hiển nêu quan điểm.

Tại đối thoại “Kinh tế 2023: Điều hành chính sách tiền tệ và giải bài toán vốn cho doanh nghiệp” hồi tháng 1, chuyên gia kinh tế – TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, phải căn cứ trên mục tiêu tăng trưởng 6,5%, lạm phát 4,5% và mặt bằng lãi suất còn đang rất cao để đưa ra trọng tâm điều hành, trong đó có vấn đề hạ lãi suất để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn.

“Tôi không cho rằng mục tiêu về chính sách tiền tệ trong năm 2023 quá gian nan. Thủ tướng đã chỉ đạo phải phối hợp nhiều chính sách, hài hòa cân đối để không bị trục trặc. Giải pháp khả thi nhất để giảm lãi suất hiện nay là tăng cung tiền. Với lạm phát kỳ vọng 4,5% trong năm 2023, lãi suất huy động phải kéo về mức 6 – 7%/năm là phù hợp, khi đó, lãi suất cho vay sẽ không trở nên quá sức với doanh nghiệp”, TS. Lê Xuân Nghĩa nói.

Tín hiệu tích cực cho thị trường

Tại hội nghị, Ngân hàng Nhà nước khẳng định đảm bảo cung ứng vốn cho nền kinh tế trong đó có lĩnh vực bất động sản, tập trung nguồn vốn tín dụng vào các dự án, phương án vay vốn khả thi, đảm bảo tính pháp lý, các dự án có khả năng hoàn thành, sớm đi vào sử dụng, có khả năng tiêu thụ tốt, trả nợ vay đầy đủ và đúng hạn, đáp ứng nhu cầu thực về nhà ở.

Đồng thời, một số phương án nhằm tăng thanh khoản cho thị trường cũng chuẩn bị được đưa ra, mang lại hy vọng hồi phục cho thị trường bất động sản ở phân khúc đáp ứng nhu cầu ở thực của người dân.

Mặc dù đã đưa ra nhiều phương án, song thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết: “Có thể là dự án đủ điều kiện vay vốn nhưng ngân hàng không cho vay được vì nếu cho vay dài hạn, ngân hàng sẽ không đảm bảo được an toàn hoạt động, người dân đến rút tiền sẽ không có tiền trả. Do đó, rủi ro ở đây là việc chênh lệch kỳ hạn và an toàn hệ thống”.

Về việc doanh nghiệp đang chịu đựng lãi suất cao, thông tin tại Hội nghị, Tổng Giám đốc Vietcombank – ông Nguyễn Thanh Tùng cho biết, ngay trước cuộc họp này, tổng giám đốc các ngân hàng thương mại đã nhóm họp và thống nhất giảm lãi suất huy động nhằm giảm lãi suất cho vay nói chung và lãi suất cho vay bất động sản nói riêng.

Trao đổi với Reatimes về vấn đề này, TS. Nguyễn Hoàng Nam, Trưởng khoa Tài chính – Ngân hàng, Đại học Đại Nam, kiêm Giám đốc chiến lược Công ty cổ phần Lendbiz nhận định, lãi suất sẽ không dễ sớm trở lại trạng thái cân bằng. Tuy nhiên, mục tiêu cao nhất của Chính phủ là bình ổn thị trường và nền kinh tế, nên cơ quan quản lý sẽ cố gắng điều tiết, hy sinh vài % tăng trưởng hay chấp nhận lạm phát cao hơn để ổn định lãi suất trong thời gian tới.

Đánh giá thêm, TS. Nguyễn Hoàng Nam cho rằng, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra thông điệp rất rõ ràng đối với thị trường bất động sản. Và những giải pháp Ngân hàng Nhà nước vừa đưa ra tại hội nghị rất tốt về mặt chính sách bởi đã nghiên cứu kỹ lưỡng dựa trên tình hình tín dụng, kinh tế nói chung.

“Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước, ngay trong tháng 2/2023 phải có những giải pháp tín dụng dành cho thị trường bất động sản và việc tổ chức hội nghị ngay đầu tháng chứng tỏ Ngân hàng Nhà nước rất coi trọng vấn đề này. Đây là tín hiệu tích cực đối với thị trường, cho nhiều phía, cả nhà đầu tư lẫn người mua nhà. Về cơ bản, tôi cho rằng năm nay room tín dụng sẽ không chặt chẽ như năm ngoái, thời điểm mà Chính phủ đặt mục tiêu chống lạm phát lên trên hết.

Năm nay, tín dụng lĩnh vực bất động sản sẽ được nới lỏng hơn khi Chính phủ vẫn xem bất động sản là ngành then chốt, có ảnh hưởng đến nhiều ngành khác. Dòng vốn tín dụng cũng sẵn sàng được điều chỉnh nhiều vào phân khúc nhà ở thực”, ông Nam nhận định.

Song, TS. Nguyễn Hoàng Nam cũng nhấn mạnh, mặc dù chính sách vĩ mô rất tốt nhưng thị trường bất động sản Việt Nam có điểm khó là dòng tiền đầu cơ đang chiếm tỷ trọng khá cao. Vài hôm nữa, khi các ngân hàng thương mại triển khai chủ trương Ngân hàng Nhà nước đặt ra, phân khúc đầu cơ sẽ vẫn có ít cơ hội và các nhà đầu tư cũng phải giảm tỷ suất lợi nhuận.

Tin tưởng các ngân hàng thương mại sẽ có động thái tích cực, trên tinh thần quán triệt quan điểm của Ngân hàng Nhà nước, đặc biệt là nhóm 4 ngân hàng lớn, tuy nhiên theo ông Nam, vẫn chưa đủ mạnh để giải quyết được khó khăn cho doanh nghiệp. Đứng ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước chỉ đưa ra chính sách, quan điểm chứ không thể can thiệp chính sách cụ thể vào các ngân hàng thương mại, như thế là phi thị trường và không được các định chế tài chính quốc tế lớn ủng hộ.

“Các giải pháp của Ngân hàng Nhà nước đưa ra tại Hội nghị có điểm tích cực nhưng chưa đủ mạnh. Chỉ riêng lượng trái phiếu đến hạn trong năm 2023 – 2024 lên đến gần 700.000 tỷ đồng đã là một thách thức lớn đối với tất cả các doanh nghiệp. Về lãi suất, do không phải là quy định bắt buộc nên biểu lãi suất niêm yết công khai có thể khác so với lãi suất mà các doanh nghiệp phải trả và giá cả đầu ra sẽ phản ánh lãi suất này”, ông Nam nhận định.

Theo các chuyên gia, lãi suất cho vay cao đang “nhấn chìm” doanh nghiệp và tạo thêm nợ xấu một cách nhanh nhất, bất kể là doanh nghiệp sản xuất hay bất động sản. Vì vậy trước khi nghĩ đến việc hồi phục thị trường bất động sản, phải hạ lãi suất và đưa thị trường vốn, thị trường tiền tệ trở lại trạng thái bình thường.

Quan trọng là gỡ nút thắt dòng vốn, hạ lãi suất và thúc đẩy thanh khoản cho thị trường 

Nhìn nhận về những hỗ trợ của ngân hàng thời gian qua, chuyên gia kinh tế – TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính – Tiền tệ quốc gia cho biết, cách xử lý với thị trường bất động sản của các ngân hàng đã rất tích cực.

“Trước những khó khăn thực sự về thanh khoản của thị trường bất động sản, Thủ tướng mong muốn ngành ngân hàng phải hỗ trợ để thị trường bất động sản phục hồi trở lại. Bởi nếu thị trường bất động sản không phục hồi, hàng loạt các tập đoàn lớn rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán kể cả trái phiếu, nợ nhà thầu hay nợ người mua nhà thì hệ thống ngân hàng sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

Ngân hàng Nhà nước cũng biết rằng bất động sản là thị trường liên quan mật thiết tới tài sản đảm bảo của các ngân hàng thương mại. Do đó, nhà quản lý tiền tệ không có dụng ý bóp nghẹt hay siết chặt nào, thay vào đó để tín dụng bất động sản ở mức độ bình thường. Thậm chí, nếu tính tất cả các nguồn cho vay, từ người mua nhà, nhà thầu, nhà đầu tư… thì tổng tín dụng bất động sản có thể cao hơn bất cứ tín dụng cho ngành kinh tế nào khác”, ông Nghĩa nói.

Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, để tập trung tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản theo chỉ đạo của Thủ tướng, ngoài tín dụng, Ngân hàng Nhà nước có thể áp dụng các biện pháp đẩy nhanh thanh khoản của thị trường bất động sản.

Trao đổi với Reatimes, TS. Nguyễn Văn Đính – Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam cho biết, tại hội nghị về công tác tín dụng bất động sản, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú tái khẳng định, Ngân hàng Nhà nước chưa nói và cũng chưa bao giờ có văn bản nào chỉ đạo việc siết tín dụng vào bất động sản. Tuy nhiên, thực tế thời gian qua, thị trường bất động sản gần như không tiếp cận được nguồn vốn tín dụng để phát triển.

TS. Nguyễn Văn Đính chỉ ra thực trạng, các dự án đang triển khai buộc phải dừng, giãn, hoãn vì không có vốn thanh toán cho nhà thầu, trả lương cho công nhân. Tình trạng chậm thanh toán của chủ đầu tư cũng là nguyên nhân khiến hàng loạt doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, nhà máy, công xưởng của hàng chục ngành nghề liên quan phải ngưng hoạt động, hàng triệu lao động thất nghiệp và gia tăng bất ổn xã hội.

Thêm vào đó, người vay mua nhà, bao gồm cả dự án nhà ở giá phù hợp, nhà ở xã hội cũng bị hạn chế tiếp cận tín dụng khiến sức mua giảm sút, nên doanh nghiệp thiếu tiền mặt, âm dòng tiền, bị thiếu thanh khoản nghiêm trọng.

“Để thị trường bất động sản không đổ vỡ, Ngân hàng Nhà nước nên nhanh chóng bơm vốn cho nền kinh tế, để các dự án được triển khai liền mạch, giảm sức ép lên thị trường. Tuy nhiên, cần kiểm soát tốt dòng tiền bơm vào thị trường, phải hướng vào các phân khúc sản phẩm phù hợp, đưa giá bất động sản nhà ở xuống mức phù hợp với những hộ gia đình có nhu cầu thực”, ông Đính nêu.

Đối với các doanh nghiệp bất động sản khó khăn, ông Đính mong muốn, Ngân hàng Nhà nước tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoãn nợ các khoản vay đến hạn như thời kỳ dịch Covid bùng phát. Trường hợp các doanh nghiệp có các khoản vay tín dụng quá hạn bị nhảy sang nhóm nợ xấu hơn thì khôi phục lại, để doanh nghiệp tiếp cận với các khoản vay tín dụng mới, vượt qua giai đoạn cực kỳ khó khăn này.

“Đồng thời, không nên áp dụng mức lãi suất mới cho các khoản vay cũ, thậm chí hỗ trợ không tính lãi, hỗ trợ vay vốn ưu đãi đối với các chủ đầu tư, nhà phát triển dự án nhà ở, nhà ở bình dân, nhà ở xã hội cho công nhân, người có thu nhập thấp. Để thực hiện được, phải cần Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ cấp bù lãi suất”, ông Đính đề xuất./.