Chính quyền Mỹ đang lên kế hoạch tiêu hủy gần 10 triệu USD các sản phẩm và thuốc ngừa thai dành cho nữ giới ở châu Âu. Quyết định này đã gây ra sự chỉ trích rộng rãi từ các tổ chức y tế phi chính phủ trên toàn cầu, trong đó Tổ chức Bác sĩ Không Biên giới (MSF) gọi hành động này là “sự lãng phí ở mức độ vô cảm”.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết đã đạt được quyết định sơ bộ nhằm tiêu hủy những phương tiện và thuốc ngừa thai từ các hợp đồng của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) hiện đã chấm dứt. USAID, nhánh phụ trách các chương trình viện trợ nước ngoài của Mỹ, đã bị giải thể dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Số hàng hóa trị giá khoảng 9,7 triệu USD gồm que cấy tránh thai và vòng tránh thai hiện được lưu trữ ở Bỉ sẽ bị tiêu hủy bằng cách đốt tại Pháp theo kế hoạch này. Bác sĩ Không Biên giới đã lên tiếng chỉ trích quyết định này, với Tổng giám đốc MSF USA, bà Avril Benoit, nhấn mạnh: “Thuốc ngừa thai là những sản phẩm thiết yếu, cứu mạng con người. MSF đã tận mắt chứng kiến những lợi ích thiết thực về mặt sức khỏe khi phụ nữ và trẻ em gái được quyền tự quyết bằng cách chọn không hoặc hoãn việc có thai, và những hậu quả nguy hiểm nếu họ không có được quyền đó.”

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói thêm chi phí dự kiến cho việc tiêu hủy là 167.000 USD và “không có thuốc điều trị HIV hoặc bao cao su nào” nằm trong các lô hàng này. Tuy nhiên, việc tiêu hủy những vật tư y tế có giá trị đã chi trả bằng tiền thuế dân Mỹ chẳng giúp tiết kiệm hoặc tăng hiệu quả sử dụng.

Bà Benoit chỉ ra rằng các tổ chức khác đã đề nghị sẵn lòng chi trả chi phí vận chuyển và phân phối các sản phẩm tránh thai nói trên, nhưng chính phủ Mỹ đã từ chối phê duyệt. Điều này càng khiến quyết định tiêu hủy trở nên vô cảm và lãng phí hơn.

Bên cạnh việc xóa sổ hàng loạt chương trình kế hoạch hóa gia đình và dịch vụ phá thai an toàn, chính quyền Tổng thống Trump cũng thừa nhận đã tiêu hủy nhiều tấn thực phẩm hết hạn. Đây là số thực phẩm lẽ ra dành cho trẻ em suy dinh dưỡng, nhưng cuối cùng không bao giờ được phân phát.

Các tổ chức y tế phi chính phủ và chuyên gia y tế đang lên tiếng chỉ trích quyết định tiêu hủy này, đồng thời kêu gọi chính phủ Mỹ xem xét lại quyết định và tìm cách phân phối các sản phẩm y tế này đến những nơi cần thiết.

Một đoạn clip ghi lại cảnh một người phụ nữ ăn mặc lịch sự, xô đổ chiếc xe máy của một anh shipper, rồi thản nhiên leo lên ô tô đã khiến không ít người cảm thấy ngao ngán khi nghĩ về văn hoá ứng xử và lòng nhân trong xã hội hiện đại. Sự việc này đã đặt ra câu hỏi về tương lai của xã hội nếu con người có thể dễ dàng nhân danh sự bực tức để hành xử thiếu kiểm soát, thậm chí thiếu cả nhân văn.

Trong tình huống cụ thể, việc đậu xe chắn lối đi là hành vi không đẹp, nhưng chiếc xe máy dẫu có hơi lấn đường cũng chưa đến mức gây cản trở nghiêm trọng. Chiếc ô tô vẫn đã đi qua được khoảng trống còn lại. Tuy nhiên, thay vì bỏ qua hay nhắc nhở một cách ôn hòa, người phụ nữ lại bước khỏi ô tô và xô đổ xe máy trong sự tức giận.

Hành vi đó không chỉ là thiếu kiềm chế, mà còn là hành vi phá hoại tài sản của người khác. Sâu hơn, nó phản ánh một điều đáng lo: sự lạnh lùng, vô cảm trước nỗi nhọc nhằn của những người lao động đang vất vả mưu sinh.

Chiếc xe bị xô đổ không phải là của một kẻ ngang ngược hay khiêu khích, mà là phương tiện mưu sinh của một shipper, người hàng ngày đội nắng, đội mưa để kiếm tiền một cách lương thiện. Việc xô đổ xe có thể làm vỡ bể, hư hỏng món hàng chưa kịp giao, khiến anh phải đền tiền, bị chấm điểm vì chậm trễ… Và biết đâu, vì sự thiệt hại đó, ngày mai anh phải nhịn ăn sáng, vợ con anh mất một bữa cơm ngon…

Dường như người phụ nữ bước ra từ xe ô tô kia không để tâm đến điều đó. Trong khi một bên đang vật lộn với mưa gió, đường sá và thời gian để giao hàng đúng giờ, bên kia lại sử dụng ‘quyền lực của sự tiện nghi’ để áp đặt cảm xúc cá nhân lên người khác.

Điều khiến nhiều người ngao ngán không chỉ là một chiếc xe bị xô đổ, mà là sự thờ ơ trước sự khó khăn của người khác, một biểu hiện không nên có trong một xã hội tử tế.

Lời xin lỗi vẫn còn nợ. Khi công an mời làm việc, chỉ có tài xế ô tô đến thay mặt. Anh nhận mình nóng giận và gửi 500 ngàn để anh shipper sửa xe. Nhưng đáng tiếc, đó không phải là một lời xin lỗi chính thức.

Người phụ nữ, người chủ động xô ngã xe người khác, người có đầy đủ nhận thức và năng lực để chịu trách nhiệm, lại chọn cách im lặng và né tránh. Chị đang để lại một khoảng trống cần được lấp đầy bằng sự tử tế. Chị vẫn còn nợ anh shipper một lời xin lỗi.

Văn hóa ứng xử không nằm ở việc đi xe gì, mặc trang phục ra sao, hay mang học vị nào. Văn hóa là cách mỗi người đối xử với người yếu thế hơn mình. Là cách mỗi người lựa chọn phản ứng trước một sự phiền toái, dù là vô tình, mà người khác gây ra. Và là cách mỗi người biết kìm nén cái tôi để giữ được chừng mực trong ứng xử.

Một xã hội văn minh không đòi hỏi ai cũng hoàn hảo, mà cần mỗi người biết dừng lại để suy nghĩ trước khi hành động. Không ai chưa từng nóng giận. Nhưng nếu giữa cơn tức giận, chúng ta vẫn đủ tỉnh táo để lựa chọn sự tử tế, thì đó chính là văn hóa. Là nền tảng để xây dựng một cộng đồng biết tôn trọng nhau, dù là người giao hàng hay người đi xe sang.