Trung Quốc đã chính thức khởi động quá trình xây dựng một trong những đập thủy điện lớn nhất thế giới trên cao nguyên Tây Tạng, theo thông tin từ giới chức chính phủ nước này. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã chủ trì lễ khởi công dự án vào ngày 19/7 tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng.
Dự án đập thủy điện này nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo – dòng sông huyết mạch của Tây Tạng, sau đó chảy qua Ấn Độ và Bangladesh dưới tên gọi sông Brahmaputra. Dự án đã được chính quyền Bắc Kinh đưa vào kế hoạch phát triển 5 năm, nhằm khai thác tối đa tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng, bắt đầu từ năm 2020.
Sau khi được thông qua vào tháng 12 năm ngoái, dự án đã sẵn sàng để triển khai. Khi hoàn thành, đập thủy điện này dự kiến sẽ có công suất lên đến 300 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm, gấp ba lần công suất của đập Tam Hiệp – một trong những đập thủy điện lớn nhất thế giới hiện nay.
Dù được kỳ vọng trở thành một trong những cơ sở thủy điện hàng đầu thế giới, dự án này đã vấp phải sự phản đối và lo ngại từ Ấn Độ và Bangladesh. Các quốc gia này cho rằng dự án có thể ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước và lương thực, cũng như việc di dời dân cư và các tác động tiêu cực đến môi trường.
Phía Trung Quốc khẳng định rằng dự án đã trải qua các đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ra bất kỳ tác động tiêu cực nào đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất cũng như quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng nhấn mạnh rằng dự án có thể đóng góp vào công tác phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu ở các khu vực hạ lưu.
Dự án bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ (tương đương 167 tỷ USD). Dự án chủ yếu sẽ cung cấp điện ra ngoài Tây Tạng, đồng thời đáp ứng nhu cầu sử dụng trong khu vực.
Tập đoàn China Yajiang, một doanh nghiệp nhà nước mới được thành lập, sẽ đóng vai trò là chủ đầu tư của dự án. Động thái này đã thúc đẩy Ấn Độ đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh, như một cách để khẳng định quyền sử dụng nguồn nước.
Các chuyên gia và nhà quan sát quốc tế đang theo dõi chặt chẽ dự án này, không chỉ vì những tác động môi trường và xã hội tiềm tàng mà còn vì những hàm ý địa chính trị trong khu vực.