Sự chuyển dịch trong hành vi tài chính của người Việt đang trở thành một chủ đề nóng trong thời gian gần đây. Công ty Quản lý Quỹ Thiên Việt (TVAM) vừa công bố Báo cáo khảo sát năm 2025 với chủ đề ‘Thực trạng và Nhu cầu của người Việt về Quản lý tài sản Cá nhân’. Khảo sát này đã chỉ ra một số thực trạng đáng quan tâm về hành vi tài chính của người Việt.
Khảo sát cho thấy có đến 88% nhà đầu tư kỳ vọng mức lợi nhuận trên 7%/năm, trong đó 42% mong đợi mức sinh lời đột phá từ 15-30%/năm. Tuy nhiên, phần lớn danh mục của họ vẫn tập trung vào các ‘bến đỗ’ quen thuộc như tiết kiệm, vàng và bất động sản. Điều này cho thấy một sự nghịch lý trong hành vi đầu tư của người Việt.
Các chuyên gia từ lĩnh vực ngân hàng, fintech và quản lý quỹ đã cùng nhau phân tích nghịch lý này và đưa ra những nhận định về xu hướng tài chính cá nhân trong giai đoạn tới. Ông Nghiêm Xuân Huy, Nhà sáng lập kiêm Tổng Giám đốc Finhay, cho rằng có bốn rào cản chính khiến nhà đầu tư ngần ngại bước từ tiết kiệm sang đầu tư. Đó là tâm lý an toàn, sự thiếu hụt kiến thức tài chính bài bản, lo ngại rủi ro ngắn hạn và sự thiếu vắng một nền tảng dẫn dắt đủ dễ hiểu và dễ làm.
Sự e dè với công nghệ cũng là một vấn đề đáng quan tâm. Dịch vụ quản lý tài sản số vẫn còn rất mới mẻ, chỉ 36% người được hỏi biết đến hình thức này và trong số đó chỉ 16% từng sử dụng. Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn đánh giá cao khả năng theo dõi danh mục thời gian thực, cảnh báo rủi ro và gợi ý phân bổ tự động.
Các chuyên gia cho rằng ‘chìa khóa’ để giải quyết nghịch lý của nhà đầu tư Việt nằm ở mô hình hybrid (kết hợp). Công nghệ sẽ đóng vai trò là công cụ giúp theo dõi, phân tích và tự động hóa, nhưng yếu tố con người như chuyên gia tư vấn vẫn là không thể thiếu.
Sự chuyển dịch trong hành vi tài chính không chỉ đến từ nhà đầu tư mà còn được thúc đẩy bởi sự khác biệt thế hệ. Dưới góc nhìn của ngân hàng, ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), chỉ ra sự đối lập rõ rệt giữa Gen X và Gen Z trong cách tiếp cận tài chính. Ông Phát cho rằng đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội buộc các định chế tài chính phải thay đổi, chuyển mình thành ‘đối tác tài chính trọn đời’ thay vì chỉ là nơi giữ tiền.
Ở góc độ fintech, ông Đỗ Quang Thuận, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn MoMo, cho biết người dùng ngày càng chi tiêu có chủ đích và công nghệ đang dần thay đổi cách người dùng tương tác với tiền.
Nhìn ra khu vực, bà Nguyễn Anh Viễn Phương, Giám đốc khối Khách hàng ưu tiên, Standard Chartered Việt Nam, nhận định Việt Nam có nhiều điểm tương đồng với các thị trường đang phát triển. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở chỗ tỷ lệ tiết kiệm còn cao, ưu tiên vàng và bất động sản thay vì cổ phiếu hay các quỹ đầu tư như ở thị trường phát triển hơn.
Bà Phương đánh giá Việt Nam đang ở giai đoạn chuyển tiếp quan trọng với tiềm năng phát triển tài chính cá nhân rất lớn. Việc áp dụng công nghệ và đổi mới trong lĩnh vực tài chính sẽ giúp người Việt tiếp cận các giải pháp quản lý tài sản hiện đại và đa dạng hơn.
Trong bối cảnh hiện nay, các nhà đầu tư cần chủ động thay đổi hành vi tài chính của mình để tận dụng các cơ hội mới. Đồng thời, các định chế tài chính và fintech cần tiếp tục đổi mới và cung cấp các giải pháp tài chính sáng tạo để đáp ứng nhu cầu của người Việt.
Tóm lại, sự chuyển dịch trong hành vi tài chính của người Việt đang mở ra nhiều cơ hội và thách thức cho các nhà đầu tư, các định chế tài chính và fintech. Việc áp dụng công nghệ, đổi mới và cung cấp các giải pháp tài chính sáng tạo sẽ giúp người Việt tiếp cận các giải pháp quản lý tài sản hiện đại và đa dạng hơn.