Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ trong việc giảm thiểu tác động môi trường thông qua mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Một trong những bước đi quan trọng để đạt được mục tiêu này là chuyển sang sử dụng xăng sinh học, một loại nhiên liệu sạch hơn so với xăng truyền thống. Tuy nhiên, quá trình triển khai xăng E10, một loại xăng sinh học được pha trộn 10% ethanol, đang gặp phải nhiều khó khăn và thách thức.
Nhìn lại quá khứ, xăng E5 đã được giới thiệu trên thị trường từ năm 2018 nhưng đã không đạt được kỳ vọng. Tỷ lệ sử dụng xăng E5 tại các tỉnh vùng sâu, vùng xa đạt khoảng 50%, trong khi tại các thành phố lớn chỉ đạt khoảng 10%. Sự e ngại của người tiêu dùng về loại xăng này chủ yếu xuất phát từ lo ngại về sự tương thích với động cơ xe của họ. Các chuyên gia nhận định rằng một trong những nguyên nhân dẫn đến sự không phổ biến của xăng E5 là do nó sử dụng nền RON92, một loại xăng đã lỗi thời. Hầu hết các phương tiện hiện nay đều được thiết kế để sử dụng xăng có chỉ số octan cao hơn, như RON95.
Giáo sư – Tiến sĩ Phạm Hữu Tuyến, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu các Nguồn động lực và Phương tiện tự hành, Đại học Bách Khoa Hà Nội, đã đưa ra quan điểm rằng xăng E5-RON92 có thể sử dụng được với hầu hết các phương tiện. Tuy nhiên, xăng sinh học E10-RON95 cũng có thể sử dụng phù hợp với hầu hết các loại phương tiện, ngoại trừ một số xe có tuổi đời trên 25 năm. Ông nhấn mạnh rằng để việc triển khai xăng E10 thành công, người tiêu dùng cần được cung cấp thông tin chính xác và dễ hiểu về đặc tính kỹ thuật và mức độ tương thích với các loại phương tiện phổ biến hiện nay.
Chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong, cho rằng việc chấp nhận sử dụng xăng E10 hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguồn cung, giá cả và mức độ thông tin. Vì thế, để khuyến khích người dân sử dụng, các cơ quan chức năng cần cung cấp thông tin cần thiết và công bố rộng rãi để người dân hiểu rõ về tác động của xăng E10 đối với môi trường và động cơ phương tiện.
Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam đề xuất rằng việc triển khai sử dụng nhiên liệu sinh học đồng bộ cả nước cần có lộ trình chuẩn bị tối thiểu 6 tháng. Nhà điều hành cũng cần sớm sửa một số bất cập liên quan đến thị trường, chất lượng sản phẩm, quản lý kinh doanh xăng dầu và quy chuẩn với xăng E10. Hơn nữa, đẩy mạnh tuyên truyền để tránh hiểu sai về công dụng của xăng E10 là điều cần thiết.
Tóm lại, việc chuyển đổi sang sử dụng xăng sinh học như E10 là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện cam kết về môi trường của Việt Nam. Tuy nhiên, để tránh lặp lại sai lầm với xăng E5, cần có lộ trình chuyển đổi rõ ràng, cung cấp thông tin đầy đủ cho người tiêu dùng, và giải quyết các vấn đề liên quan đến nguồn cung, giá cả, và sự tương thích với động cơ phương tiện. Qua đó, mục tiêu sử dụng rộng rãi xăng sinh học có thể được hiện thực hóa, góp phần vào nỗ lực giảm thiểu tác động môi trường.